به گزارش رجانیوز در شرایطی که جهان به خاطر رشد جمعیت و توسعه فناوری ها، پیجیده تر از قبل به نظر می رسد، به همان میزان نیز وسعت مشکلات و مسائل اجتماعی گسترده تر از گذشته شده است. بشر امروز برای اینکه بتواند از پس مدیریت جوامع برآید، تکنولوژی های نوین را بیشتر به خدمت خود گرفته است. استفاده از تصاویر دوربین مداربسته و فناوری های مرتبط به آن نیز یکی از مفید ترین آنها و در عین حال تهدیدآمیز ترینشان بوده است.
آیا نصب استفاده از تصاویر دوربین های امنیتی در اماکن عمومی ضامن امنیت شهروندان است یا ناقض حریم خصوصی آنها؟ در این گزارش به این سؤال پاسخ می دهیم.
حریم خصوصی چیست؟
بخشی از زندگی هر فرد که انتظار دارد دیگران بدون رضایتش وارد آن نشود یا به اطلاعات آن قلمرو دسترسی نداشته باشد، به حریم خصوصی تعبیر می شود. از مهم ترین عرصه های حریم خصوصی عبارتند از منازل، اماکن خصوصی، جسم افراد، اطلاعات شخصی و ارتباطات خصوصی.
دوربین مدار بسته عنصر مهم یک سیستم حفاظتی و نظارت تصویری می باشد که این سیستم ها معمولاً شامل دوربین، دستگاه ضبط، هارد دیسک و غیره هستند. وظیفه اصلی دوربین مداربسته دریافت تصویر محیط و ارسال آن برای دستگاه ضبط (DVR یا NVR) جهت ضبط و ذخیره سازی می باشد.
دوربین مداربسته از نگاه قانون و کارشناسان
چنانچه حریم خصوصی افراد نقض شود، احساس ناامنی به همراه دارد و اگر رعایت شود، احساس امنیت می کنند. از آنجاییکه حریم خصوصی در راستای حقوق خصوصی عمل می کند، اگر دولت بتواند در این زمینه از حق افراد دفاع کند، توانسته رضایت آنها را جلب کند.
از میان ۱۷۷ اصل قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اصل ۱۸ مربوط به ابزارهای نظارتی است که در حوزه نظارت تصویری با دو دید حفاظتی و نظارتی مطرح می شود.
برترین نوع برای اعمال نظارت حقوقی و حکومتی انواع دوربین مداربسته مینیاتوری، ضد خرابکاری، وایفای دار، لنز موتورایز است.
جلال جعفری از وکلای دادگستری در پاسخ به این سوال که چه زمانی استفاده از دوربین تجاوز به حریم خصوصی تلقی می شود گفت: در حقیقت هنوز قانون مدونی در ارتباط با دوربین های مداربسته نداریم و لازم است این نقص توسط مجلس برطرف شود. با اینحال براساس ماده 1257 قانون مدنی، فیلم و عکس دوربین مدار بسته جزو ادله اثبات جرم نیست و تنها در کنار سایر ادله مؤثر است.
همچنین کسانی که از دوربین ها سواستفاده کنند طبق قانون به مجازات هایی قبیل انفصال، جزای نقدی و نهایتاً حبس دچار می شوند.
دکتر محمد آخوندی از حقوقدان های برجسته کشور نیز می گوید: استفاده از دوربین مداربسته در حریم عمومی و برای حفظ امنیت مشکل قانونی ندارد و فقط در حریم شخصی افراد ناقض حریم خصوصی آنهاست. در مجموع علی رغم اینکه دوربین مداربسته مخالفان زیادی دارد، ولی اگر به حفظ امنیت جامعه کمک کند منفعت آن بیشتر از مضراتش خواهد بود. استفاده از این فناوری ها تا زمانی که وارد حریم شخصی افراد نشده اند و برای اهداف مشروع قانونی و امنیتی باشد مشکلی به وجود نمی اورد.
می توان گفت شرط مجاز بودن فیلم و تصویر دوربین های مداربسته رعایت امانت داری استفاده کنندگان، عدم سواستفاده و رعایت حریم خصوصی دیگران است.
وضعیت دوربین مداربسته در جهان و ایران
آمارهای زیر میزان استفاده از دوربین های نظارتی و امنیتی را در ۸ کشور مختلف نشان می دهد. این اعداد شدت تحت نظر بودن مردم در مناطق مختلف را نشان می دهد.
- در چین ۵۴۰ میلیون دوربین وجود دارد، یعنی به ازای هر هزار نفر ۳۷۳ عدد.
- در هند ۲۰۰۶۰۰ دوربین وجود دارد، یعنی به ازای هر هزار نفر ۶۲ عدد.
- در سنگاپور ۱۰۸۹۸۱ دوربین مداربسته وجود دارد، یعنی به ازای هر هزار نفر ۱۸ دوربین در سطح شهر.
- در مسکو ۲۱۳ هزار دوربین وجود دارد، یعنی به ازای هر هزار نفر ۱۷ دستگاه.
- در بغداد ۱۲۰ هزار دوربین امنیتی و به ازای هر هزار نفر ۱۶ عدد.
- در شهر لس آنجلس ۳۴۹۵۹ دوربین، یعنی به ازای هر هزار نفر ۹ دوربین نصب شده است.
- در کشور ژاپن ۳۹۵۰۴ دوربین نصب شده است، یعنی به ازای هر هزار نفر ۷ عدد.
- در لندن نیز ۱۲۷۳۷۳ دستگاه که می شود به ازای هر هزار نفر ۱۳ دوربین.
در لندن هر فرد که از منزل خارج می شود و شب برمی گردد حداقل باید از چند دوربین عبور کند.
در ایران و شهر تهران آمار دقیقی نیافتیم. ولی از آنجاییکه ایران از تنوع قومیتی برخوردار است و به خصوص تهران به عنوان یکی از قطب های گردشگری که میلیون ها گردشگر را میزبانی می کند، اهمیت دوربین های مداربسته هرساله بیشتر از قبل می شود.
تصاویر دوربین مداربسته پلیس و کاهش جرایم
به گزارش پایگاه خبری پلیس، سرهنگ علی اسمعیل پور دوربین های مداربسته را از مؤثرترین ابزارهای پیشگیری از سرقت قلمداد کرد و گفت: طبق آمارها سرقت و جرم در اماکن فاقد دوربین مداربسته به طور معناداری بیشتر است. گاهی مجرم ها نیز برای اثبات بی گناهی خود از تصاویر دوربین ها استفاده می کنند.
البته در حوزه مسائل امنیتی و قانونی پیچیدگی هایی هم وجود دارد. در این زمینه سخنگوی فرماندهی انتظامی گفته است که منتشر کنندگان فیلم های دوربین مداربسته از لحظه سرقت و نزاع باید جرم انگاری و تحت تعقیب قرار گیرند. یعنی به صرف قانونی بودن نصب دوربین مداربسته، استفاده از فیلم های ضبط شده نیز باید حساب شده و با اجازه قانونی باشد.
یکی از اهداف نهادهای انتظامی و امنیتی از به کارگیری سیستم های نظارتی، تحقق عدالت و صیانت از حقوق ملت است. لذا فناوری مدرن دوربین مداربسته، در زمینه پیشگیری از جرم و تهدید جدی حریم خصوصی با حساسیت بیشتری به کار گرفته می شود.
دوربین های مداربسته هوشمند که به فناوری های تشخیص چهره، ضبط صدا و تشخیص خرابکاری، تشخیص پلاک و ردیابی سوژه مجهز هستند در نیروهای پلیس و امنیتی استفاده های فراوانی دارد.
فواید استفاده از دوربین های مداربسته
موارد زیر از مهمترین و پرکاربردن ترین مزایای دوربین های امنیتی به شمار می روند:
- کنترل ترافیک
- جرایم شهری مثل کنترل اعتشاشات
- کنترل بیماری و اپیدمی
- کاهش و پیشگیری از وقوع جرم
- رصد امنیتی و کشف جرم
- کمک به کادر پزشکی و کمک رسانی به اورژانس
- جمع آوری اطلاعات و کمک به تحقیقات پلیس
از دیگر مزایای سیستم های دوربین مداربسته مبتنی بر هوش مصنوعی این است که می توانند خطاهای انسانی را جبران کنند. به این معنی که هیچ اتفاق یا تهدیدی نادیده نمی ماند و هیچ اطلاعات یا جزئیاتی از دست نمی رود.
معایب استفاده از دوربینهای مدار بسته
- دوربین های مداربسته به تنهایی کامل و مؤثر نیستند و از اهمیت گشت پلیس نمی کاهند. لذا برای ایجاد امنیت در جامعه، حضور و اقدام نیروی پلیس لازم و ضروری است.
- امکان هک شدن دوربین های تحت شبکه و ip که امروزه کاربرد بیشتر دارند و اتصال دائمی به اینترنت نگران کننده است.
- عدم مراقبت در نگهداری محل ذخیره سازی تصاویر دوربین مداربسته که در دستگاه ضبط کننده و هاردهای مخصوص صورت می گیرد، از موارد شایع سرقت اطلاعات و از بین رفتن حریم خصوصی است.
در این گزارش سعی شد مزایا و معایب، فرصت ها و تهدیدهایی که دوربین های مداربسته امنیتی به همراه داشته اند بررسی شود. ولی می توان گفت به طور کلی همه پذیرفته اند که استفاده از دوربین ها در سطح شهر و خبابان ها برای جوامع بشری بسیار مفید بوده است. از محاسن تصاویر دوربین مداربسته ویژگی بازدارندگی آن است و لذا نهادهایی مثل اماکن نیز برهمین اساس دستور به نصب تجهیزات نظارتی در واحدهای تجاری داده اند.
متن کامل گزارش را در رجانیوز (https://rajanews.com/node/360879) بخوانید.
