در مورد قلعه رودخان چه می دانید؟

دژ رودخان یا قلعه حسامی نام قلعه ای است متعلق به دوره امپراتوری ساسانی که بر فراز ارتفاعات جنگلی شهرستان فومن در روستای رودخان ساخته شده و ۲٫۶ هکتار مساحت و ۶۵ برج و بارو و دیواری به طول ۱۵۰۰ متر دارد.دژ رودخان در ۳۰ کیلومتری شهر فومن است. برخی کارشناسان، ساخت قلعه را در دوران ساسانیان و مقارن با حمله تازیان به ایران دانسته اند.

قلعه رودخان کجاست؟

قلعه رودخان یکی از جاهای دیدنی فومن در استان سرسبز و خوش آب وهوای گیلان است. این قلعه تماشایی در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی فومن در نزدیکی روستای رودخان، بر فراز ارتفاعات جنگلی منطقه حیدرآلات و در میان جنگلی انبوه جای گرفته است. ارتفاع قلعه رودخان از سطح دریا بین ۶۵۵ تا ۷۱۵ متر است.

مسیر دسترسی به قلعه رودخان

اگر تصمیم گرفتید از سمت فومن رهسپار قلعه رودخان شوید مسیر قلعه رودخان این گونه است که با عبور از روستاهای ملسکام و سیدآباد و پس از طی مسافت تقریبی ۲۱ کیلومتر از فومن، به پارکینگ قلعه رودخان می رسید. بعد از آن ۱/۵ تا دو کیلومتر باقی مانده تا صعود به قلعه را باید پله نوردی کنید و از پله های تعبیه شده بالا بروید.

• فاصله قلعه رودخان از تهران: پنج ساعت و ۳۰ دقیقه
• فاصله قلعه رودخان از رشت: یک ساعت و ۱۵ دقیقه
• فاصله قلعه رودخان از ماسال: یک ساعت و ۱۵ دقیقه
• فاصله قلعه رودخان تا ماسوله: یک ساعت و ۱۵ دقیقه
• فاصله فومن تا قلعه رودخان: ۳۵ دقیقه

معرفی کلی قلعه رودخان گیلان

قلعه رودخان با ۵۶ برج و باروی عظیم سنگی، یکی از هزاران دژ مستحکمی است که ایرانیان برای در امان ماندن از حوادث روزگار بنا کرده اند. این قلعه یکی از جاهای دیدنی گیلان است که در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی فومن قرار گرفته است. قلعه در دوران ساسانیان ساخته شده و در دوره سلجوقیان مرمت و بازسازی جدی داشته است.

عظمت این قلعه شگفت انگیز به حدی است که مرحوم دکتر ستوده، ایران شناس و پژوهشگر برجسته ایرانی آن را به «شهری آباد» تشبیه کرده است. این بنای تاریخی که در ساخت آن فقط از سنگ، آجر و چوب استفاده شده است، نمونه ای بی نظیر از معماری سنتی منطقه با ساختار دفاعی خاص است که در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ایران جای گرفت.

قلعه رودخان، بزرگ ترین قلعه آجری ایران است که در بالاترین نقطه کوه، در میان جنگل های سرسبز و انبوه روستای رودخان قرار گرفته است و برای رسیدن به آن باید از هزاران پله در دل کوه بالا بروید. این قلعه در چنان موقعیت دنج و دور از دسترسی واقع شده است که برای بازدید از آن باید طی کردن هزارپله معروف را به جان بخرید.

تاریخچه قلعه رودخان گیلان و قلعه رودخان از گذشته تاکنون

در مورد تاریخچه ذکر شده که درگذشته گیلان به دو بخش «بی یه پس» (گیلان غربی) و «بی یه پیش» تقسیم می شد و فومن به عنوان مرکز گیلان غربی شناخته می شد. با توجه به موقعیت استراتژیک فومن، قلعه رودخان به عنوان دژی مستحکم با میلیون ها سنگ در ابعاد مختلف، آجر و چوب، برای حفاظت از منطقه ساخته شد. البته با توجه به سن و سالی که قلعه رودخان دارد، در گذر زمان کاربری های مختلفی تجربه کرده است؛ گاهی پایگاه نظامی بود و گاهی هم مقری برای استقرار حکومت.

شروع قصه قلعه رودخان کمی در هاله ابهام است؛ در متون تاریخی، اطلاعات دقیقی از زمان ساخت آن وجود ندارد اما به طورکلی شواهد نشان می دهد که زمان ساخت این قلعه به دوران ساسانیان، همزمان با حمله اعراب به ایران برمی گردد. از زمان ساخت قلعه که بگذریم، جالب است بدانید که قلعه رودخان تا سال ۱۲۴۵ هجری قمری (۱۸۳۰ میلادی) هنوز کشف نشده بود! باورتان می شود؟

قلعه رودخان، آن هم با این عظمت! اولین بار، یک محقق و باستان شناس لهستانی به نام الکساندر بورجکوخودزکو در یادداشت های خود درباره ایران به این قلعه اشاره کرد و اولین قدم را در معرفی این بنای تاریخی را برداشت.

با توجه به تاریخچه قلعه رودخان قدمتی که این بنای تاریخی دارد، چیزی که در طول این همه سال به چشم دیده، مرمت و بازسازی با ماجراجویی های بی شمار است. تجدید ساخت و مرمت قلعه رودخان گیلان در دوره سلجوقیان، به عنوان پایگاه مبارزات اسماعیلیون الموت انجام شد.

امیرحسام الدین دباج (مظفرالسلطان) فرمانروای بیه پس گیلان بود که به عنوان اولین مخالفین حکومت صفویه، از حاکم دوران سرپیچی کرد. امیرحسام که مدتی هم قلعه نام او را به دوش می کشید در سال ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری مشغول مرمت و بازسازی قلعه رودخان شد. او بعد از مرمت قلعه، آن را به مقری برای مبارزات خود تبدیل کرد اما علی رغم موفقیت های کوچک و بزرگ خود، در نهایت دستگیر و در تبریز اعدام شد.این اولین و آخرین دعوایی نبوده که قلعه رودخان درگیرش شده؛ هدایت خان، حاکم فومن هم در سال ۱۱۷۵ هجری قمری این بنا را برای مبارزه با کریم خان زند تعمیر کرد و قطعا چندین و چند ماجرای دیگر هم هست که ما از آن ها بی خبر هستیم.الان هر آن چه که از قلعه رودخان باقی مانده، اهمیت تاریخی دارد و برای همین هم برای محلی ها و گردشگران، بخشی از جاهای دیدنی گیلان است. یک قسمت از این بقایا در قالب پارک جنگلی سنگچین و شن ریزی شده است.

قلعه رودخان چند پله دارد؟

قلعه رودخان به خاطر داشتن پله های زیاد، به قلعه هزار پله معروف است قلعه رودخان در حدود ۱۶۰۰ پله دارد که جدید هستند و برای گردشگران ساخته شده اند. پله های اصلی در طی کاوش های باستان شناسی در امتداد دیوارها و برج ها از زیر خاک بیرون کشیده شده است که تعداد آن ها به ۹۳۵ پله می رسد؛ برای همین این مکان به قلعه هزار پله معروف است.

وجه تسمیه قلعه چیست؟

از تاریخچه قلعه رودخان گذشته نوبت به دلیل نامگذاری آن می رسد؛ البته که این قلعه سالخورده را در هر دوره، با یک نام صدا می کردند؛ گاهی قلعه هزار پله بوده که با صدها پله از زمین به آسمان وصل می شده، گاهی هم قلعه حسامی، سکسار، سگسار و یا حتی سگسال. وجه تسمیه قلعه حسامی به مرمت بنا توسط حسام الدین دباج اسحاقی برمی گردد و سگسال هم احتمالا اشاره به سال سگ دارد که قلعه در آن ساخته شده است.

بهترین مسیر دسترسی به قلعه

تنها مسیر برای دسترسی به قلعه رودخان فومن است. ابتدا باید خود را به فومن برسانید، بعد به سمت جاده روستای قلعه رودخان حرکت کنید. فاصله فومن تا قلعه رودخان حدودا ۲۵ کیلومتر است که تقریبا ۴۰ دقیقه زمان می برد. در مسیر خود از روستاهای مختلفی از جمله روستای گشت، کرد محله، گوراب پس و… رد خواهید شد و در نهایت به روستای قلعه رودخان می رسید. پس از گذشتن از حیدرآلات، پارکینگ این بنای تاریخی را در پای کوه می بینید. از این جا به بعد باید مسیر را پیاده طی کنید تا به پای کوه برسید و پله های قلعه رودخان را طی کنید. دسترسی به قلعه رودخان با آن همه زیبایی نیاز به تلاش و آمادگی بدنی دارد.

اطلاعات بازدید از قلعه

هزینه های بازدید از قلعه رودخان گیلان به دو بخش تقسیم می شود: اول هزینه ورودی پارکینگ که به ازای ورود هم ماشین پرداخت می شود و دوم هزینه بلیط ورودی به خود قلعه است که بعد از پیمودن پله ها در ورودی قلعه قابل تهیه است. برای خرید بلیط ورودی قلعه بهتر است پول نقد همراه داشته باشید تا در صورت نبود دستگاه کارت خوان، مجبور به برگشت آن همه پله نباشید. ساعت بازدید قلعه رودخان همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۱۷:۳۰ است که البته در نیمه اول و دوم سال ممکن است کمی تغییر داشت باشد.

بازار قلعه رودخان فومن گیلان چطور جایی است؟

بازار قلعه رودخان فومن گیلان یک طورهایی شبیه شهر آرزوهاست. منظورم این نیست که قرار است آرزوهایمان را برآورده کند، به نظرم بیشتر شکل و شمایل رنگارنگ کارتونی و عجیبی دارد که قرار گرفتن آن همه رنگ و جنب وجوش در میان جنگل کمی آن را عجیب تر کرده است.این بازار درست بعد از پارکینگ قرار گرفته است و همان ابتدای راه حال و هوایتان را عوض می کند. بازاری پر از رنگ، خوردوخوراک های خوشمزه و ساختاری کاملا متفاوت. بازار قلعه رودخان، جاده ای جنگلی است که در دو طرف آن پر شده از مغازه هایی با سقف های شیروانی و ایوان هایی با گلدان های رنگ به رنگ. شما می توانید کمی در بازارچه قدم بزنید، خوراکی بخرید و حتی با لباس های رنگی محلی عکس یادگاری بگیرید، بعد خودتان را برای یک سفر ماجراجویانه به قلعه پررمز و راز آماده کنید.

نکات احتیاطی در بازدید از قلعه رودخان

هنگام بازدید از قلعه رودخان گیلان نکاتی هست که از قبل باید بدانید و در نظر بگیرد. اولین نکته در رابطه با این بنای تاریخی شرایط بازدید آن است؛ این بنا به خاطر مسیر پیاده روی و تعداد پله های زیادش برای سالمندان یا افرادی که دارای محدودیت های حرکتی یا مشکلات زانو هستند مناسب نیست.

روستای ماسوله کجاست؟