دره قاسملو ارومیه که یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی ارومیه می‌باشد، در زبان کردی به (قاسملو) و به ترکی (خان دره سی) نام دارد. دره قاسملو یکی از تفرجگاه‌های اصلی و از جمله جاهای دیدنی ارومیه است که در فاصله 35 کیلومتری جنوب غربی ارومیه قرار گرفته است. این دره و منطقه شکار ممنوع آن به دلیل کشتارهای حزب دموکرات کردستان به رهبری عبدالرحمان قاسملو در بین مردم به این نام شهره شده بود. بعد از انقلاب و وقوع درگیری بین نیروهای ارتش و سپاه و حزب دموکرات و شهادت چند تن از نیروهای ایرانی به احترام خون مدافعان وطن نام این دره به دره شهدا تغییر پیدا کرد. خان درسی هم نام ترکی این دره زیباست.
این دره در یک منطقه کوهستانی و گاها صعب العبور قرار گرفته است و ارتفاعات متعددی آن را در بر گرفته‌اند. در این میان کانی سیو با 2598 متر ارتفاع و دره دولاما با 1300 متر ارتفاع بلندترین و کوتاهترین ارتفاعات این منطقه را تشکیل می‌دهند. دره شهدا در بین مردم این دیار به باغ‌های وسیع سیب خود نیز شهره است. اگر در فصل برداشت از حاشیه این دره عبور کند انبوه سیب‌های برداشتی را خواهید دید. این دره که جزو مناطق شکار ممنوع و حفاظت شده استان آذربایجان غربی نیز محسوب می‌شود، دارای چشم اندازی بسیار سرسبز و چشم نواز است و قریب به 35 هزار هکتار وسعت دارد. جاده معروف ارومیه به اشنویه از میان این دره عبور می کند. در یک سوی این دره رودخانه معروف باراندوز و در سوی دیگر جاده زیوه به آغبلاق قرار گرفته است. سال ها قبل چیزی در حدود 200 راس قوچ و میش ارمنی از جزیره ی کبودان دریاچه ارومیه به این منطقه انتقال داده شد تا از خطر انقراض نجات یابند. در طول این دره علاوه بر باغات انبوه سیب روستاهای متعددی نیز آرام گرفته‌اند. حاشیه رودخانه باراندوز هم با پوشش گیاهی چشم نواز و سرسبز خودش در کنار انبوه درختان کهنسال و تنهای خشکیده و خم شده درختان قدیمی یکی از محبوب‌ترین بخش‌های این دره برای کمپ زدن و استراحت گردشگران است. علاوه بر باراندوز با فرارسیدن بهار و آب شدن برف‌های ارتفاعات بالادست این دره رودخانه‌های کوچک و نهرهای متعددی در جای جای این دره جاری می‌شود. در بخش‌های مختلف این دره، همانند دره‌های کوچک و بزرگ و باغات، چشمه‌های متعددی نیز از دل زمین می‌جوشند که سبب طراوت و سرسبزی بیشتر این منطقه شده است.
در فصل بهار که برف‌های ارتفاعات آب می‌شوند و رودخانه‌ها و نهرهای فصلی متعددی در دره جاری می‌گردند و چشمه‌ها نمایان می‌شوند، سرسبزی و طراوت را بیشتر به رخ می‌کشند و آب و هوای منطقه را خنک و مطبوع می‌کند و گردشگران زیادی را در فصل تابستان به خود جذب می‌کند ، گونه‌های گیاهی زیادی در اطراف نهرها و ارتفاعات دره از جمله چنار ، گزنه آبی ، تمشک ، ترشک خاکشیر کوهی ، بابونه و زردینه می‌روید.
آب و هوای مطبوع و خنک این دره نیز سبب شده تا در فصل تابستان شاهد حضور گردشگران بسیاری از نقاط دور و نزدیک در این دره استثنایی باشیم.
