احترام گذاشتن یکی از مهارتهای اجتماعی است که هر چقدر بهتر کودک آنرا مراعات کند مورد پذیرش دوستان و خانواده قرار می گیرد. پیامدهای منفی احترام نگذاشتن برای کودک اینست که گاهی برچسب های نامناسبی دریافت می کند که ممکن است او را آزرده و به سمت رفتار نامناسب سوق میدهد. احترام گذاشتن به دیگران یک مسئله یاد دادنی به کودکان است. اما گاهی کودکان به دلیل مقتضای سن دچار اشتباه و خطا می شوند که طبیعی است و نباید به آنها برچسبهای نادرست زد بلکه آنها را در معرض آموزش درست قرار دهید تا شیوه درست احترام را بیاموزند.
چگونه به کودکان احترام گذاشتن به بزرگترها و البته دیگران را بیاموزیم؟
- هر رفتاری را که دوست دارید در فرزندتان مشاهده کنید در تعاملات خود به کار بگیرید زیرا شما الگوی فرزندتان هستید.
- با فرزند خود در مورد مسائل مختلف گفتگو کنید. گفتگو با کودک علاوه بر افزایش حس امنیت و صمیمیت به او می آموزد تا درباره مسائل و موضوعات مختلف چیزهای زیادی فرا بگیرد. همچنین کودک مشورت در مورد موضوعات مختلف با شما را یاد می گیرد.
- به اعضای دیگر خانواده مخصوصا سالمندان احترام بگذارید و آنها را مهم بشمارید تا کودک احترام گذاشتن به بزرگترها را از شما بیاموزد.
- زمانی را برای کودک اختصاص دهید، صرف زمان برای فرزندتان اهمیت بسیاری دارد زیرا کودک متوجه می شود برای شما ارزشمند است و رفتارهای مودبانه و احترام آمیز در او شکل می گیرد.
- با کمک کتاب و داستانهای عروسکی مطالب مورد نیاز را به کودک آموزش دهید. کودک با این روشها خود را در قالب قهرمان داستان می بیند و مطالب بسیاری می آموزد. شما رفتارهای مناسب و نامناسب و پیامدها آن را به صورت نمایش به کودک بازگو کنید تا با عواقب رفتارها آشنا شود.
- با فرزند خود درباره تاثیر رفتارهای او با دیگران با لحنی ساده و قابل فهم برای کودک صحبت کنید. در هنگام گفتگو هرگز او را تحقیر یا سرزنش نکنید. بیان محبت آمیز تاثی صحبت های شما را دو چندان می کند.
- کودک خود را به حضور در جمع، پذیرایی و خوشامدگویی از دوستان و خانواده تشویق کنید اما به این کار اصرار نکنید. هنگامی که کار مثبتی انجام می دهد از او تشکر و قدردانی کنید تا به اهمیت رفتار خود پی ببرد.
- هنگامی که فرزند شما رفتارهای مناسبی مانند سلام و گفتگوی مناسب با دیگران انجام می دهد رفتار او را جزئی از قابلیت هایش بدانید، البته سن کودک را باید در نظر داشته باشید. در تعریف از او زیاده روی نکنید.
- به فرزندتان محبت کنید، با نوع محبت و ابراز آن، فرزند شما احساس امنیت و آرامش می کند و احترام گذاشتن را می آموزد، حتی موجب کاهش مشکلات رفتاری میان شما و فرزندتان می شود.
تاثیر ارزش های خانوادگی بر تربیت فرزندان
جو خانوادگی و ارتباط عمومی اعضای خانواده توسط والدین پایه گذاری می شود، رفتارهای محبت آمیز یا احساس تنفر، همیاری تا رقابت، احترام یا اهانت، آرامش یا تنش، روابط گرم یا سرد و ... را فرزندان از والدین خود می آموزند.جو خانوادگی به وسیله ارزشهای خانواده پایه گذاری می شود و الگویی از روابط انسانی برای فرزندان است. البته باید توجهکرد که اعضای خانواده مجبور به توافق در موضوع مورد اختلاف نیستند بلکه این مهم است که هر یک از آنان به طریقی برای آن ارزش قایل شود.
به طور مثال پدر و مادری که هر دو کارمند و دارای فرزند هستند خود والدینی سالمند دارند که نیازمند توجه و مراقبت هستند. این افراد برای رسیدگی به امورات والدینشان، دو روز در هفته را به آنها اختصاص می دهند و از سوی دیگر یک شب در هفته را در کنار آنها سپری می کنند.آنها هرگز یکدیگر را بابت نگهداری از والدین سرزنش نمی کنند و برای نگهداری از سالمندان ارزش قائل هستند. زیرا به اعتقاد آنها رفتارشان الگویی برای فرزندانشان است.آنها رسیدگی به سالمندان را تبدیل به ارزشی کرده اند که در آینده فرزندان نیز تاثیرگذار می شود.
تاثیر الگوها در زندگی فرزندان
فرزندان با مشاهده رفتار و اعمال والدین خود ارزشهای متعالی در زندگی را فرا می گیرند. به همین دلیل باید تلاش کنید تا الگوی کامل و مناسبی از انجام ارزشهای مورد نظرتان باشید تا فرزند تان با مشاهده ارزشهای وجود شما، به انجام و تکرار کارهای تان ترغیب شود.فرزندان به رفتار افراد بالغ در اطراف خود توجه بسیاری دارند و از آنها تاثیر می گیرند. ممکن است ما در گفتار ارزشهایی بیان کنیم اما در در عمل رفتار متفاوتی را بروز دهیم. باید در نظر داشت که فرزندان به رفتار ما بیش از صحبت هایمان توجه می کنند.
فرزندان احترام گذاشتن را از والدین و اطرافیان خود می آموزند. هنگامی که شما به والدین خود و افراد سالمند احترام می گذارید، فرزندتان نیز همزمان احترام را می آموزد و مانند شما رفتار می کند.اگر فرزندان در شرایطی سرشار از همیاری و احترام و محبت بزرگ شوند، همیاری و احترام به عنون یک ارزش در ذهن آنها نهادینه شده و در روابط خود به کار می گیرند.
به طور کلی والدین اولین آموزگاران فرزند هستند می توانند الگوی مثبت و منفی برای فرزند باشنو هنگامی که فرزند شاهد احترام، محبت و توجه شما به والدین تان می باشد و تفاوتی در رفتار و گفتارتان احساس نمی کند، ناخودآگاه شما را الگوی خود قرار داده و رفتارهای شما را می آموزد. بنابراین سعی کنید تا در دوران سالمندی پدر و مادر خود، الگوی مناسب و شایسته ای برای فرزندتان باشید.
سایر نکات برای آموزش ادب و احترام به کودکان
- در برخورد با فرزندتان و دیگران از لطفا و خیلی ممنون استفاده کنید.
- وقتی کسی صحبت می کند، تفاوتی نمی کند بچه باشد یا بزرگسال، وسط حرفش نپرید. اگر مجبور شدید حرف او را قطع کنید حتما کلمه ببخشید را به کار ببرید.
- در سال سینما، هنگام پخش فیلم، صحبت نکنید.
- موقع رانندگی به ماشین های مقابل راه بدهید (وقتی دیگران به همین ترتیب به شما احترام می گذارند، از آنها تشکر کنید).
- موقع عطسه یا سرفه کردن، جلوی دهان و بینی خود را با دستمال بگیرید.
- غذا را با دهان بسته بجوید، با دهان پر صحبت نکنید. اول لقمه را قورت بدهید و بعد حرفتان را بزنید.
- تحت هیچ شرایطی روی زمین آشغال نریزید.
- وقتی به رستوران می روید پس از صرف غذا میزتان را مرتب کنید.
- قبل از وارد شدن به اتاقی که درش بسته است، در بزنید.
- برای دعوت دیگران به نشستن، از کلمه بفرمایید استفاده کنید.
- در اتوبوس و مترو صندلی خود را به کسی که ایستادن برایش دشوار است بدهید.
- بابت محبت و هدیه ای که دیگران به شما می دهند، از آنها تشکر کنید. بگذارید شخصی که به شما محبت کرده بداند که بابت لطفش از او ممنون هستید.
- آهسته و بدون ایجاد سر و صدا آدامس بجوید و موقعی که خواستید آدامستان را دور بیندازی ، آن را داخل یک تکه دستمال گذاشته و به سطل آشغال بیندازید.
- بسیاری از افراد به دود سیگار، ادکلن، نوع خاصی از غذا، سر وصدا، آلاینده های محیطی، بوی رنگ، دود ماشین یا کافئین حساسیت دارند. مراعات حال آنها را بکنید و حتی اگر این چیزها خودتان را اذیت نمیکند.
- برای فرزندتان الگو باشید. اگر توقع دارید کاری را انجام دهد، ابتدا خودتان را مقید به انجام آن بکنید تا هم تاثیر حرفتان بیشتر باشد و هم تقاضای تان از او، منطقی تر به نظر برسد ( پدری که به فرزند خود می گوید دروغ گفتن کار بدی است ولی خودش دروغ می گوید نباید انتظار داشته باشد فرزندش فردی راستگو بار بیاید).
چگونه به حریم شخصی کودک احترام بگذاریم؟
