به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از پارسینه، اگرچه درصد قابل توجهی از طلاق ها به دلیل ناتوانی جنسی یکی از زوجین است، اما متاسفانه شرم، حیا یا غرور کاذب باعث می شود که زوجین تن به طلاق بدهند، اما دلیل اصلی طلاق را ناتوانی جنسی مطرح نکنند.
فلوشیپ ناتوانی جنسی مشکلات و راهکار های درمانی را تشریح کرد
اختلافات بین زن و شوهر دلایل بسیاری دارد که مشکلات مالی، نداشتن شغل و درآمد مناسب، زیاده خواهی، فساد اخلاقی، خیانت و ناتوانی در بچه دار شدن از جمله این موارد است.
اما نکته دیگری که تاثیرات بسزایی در رابطه خانوادگی دارد و امروزه درصد بسیاری از اختلافات زن و شوهر ها را باعث می شود، نداشتن رابطه جنسی مناسب است.
اگرچه درصد قابل توجهی از طلاق ها به دلیل ناتوانی جنسی یکی از زوجین است، اما متاسفانه شرم، حیا یا غرور کاذب باعث می شود که زوجین تن به طلاق بدهند، اما دلیل اصلی طلاق را ناتوانی جنسی مطرح نکنند.
بررسی ها نشان داده که ارضای غریزه جنسی همراه با عشق و محبت، بیشتر دلخوری ها و قهر ها را از بین می برد.
این در حالی است که در برخی موارد بی توجهی فرد به درمان، باعث شده مشکلات جنسی یک فرد به اندازه ای حاد شود که راه درمانی برای آن به حداقل ممکن کاهش یابد یا از بین برود.
برای آن که پاسخ های لازم را به برخی سؤالات افراد مبتلا به ناتوانی جنسی بدهیم، با دکتراحمدرضا رفعتی، جراح و فوق تخصص ارولوژی و فلوشیپ ناباروری و ناتوانی جنسی گفتگو کردیم که نتیجه آن به صورت مقاله در ادامه آمده است.
ناتوانی جنسی مردان به ناتوانی در رسیدن به حالت نعوظ یا حفظ این حالت در حین فعالیت جنسی اطلاق می شود.
در مردان با افزایش سن میزان بروز آن زیاد می شود، به نحوی که میزان آن از یک نفر به ازای هر ۵۰ نفر در چهل سالگی، به یک نفر به ازای هر چهار نفر در ۶۵ سالگی افزایش می یابد.
علت های ایجاد ناتوانی جنسی
ناتوانی جنسی در مردان معمولاً از یک علت منحصر به فرد ناشی نمی شود و در اکثر بیماران، جنبه روانی تاحدی نقش دارد و بیماری های سیستمیک و مصرف داروها، از علت های همراه یا اصلی در اکثر موارد ناتوانی جنسی هستند.
در تقسیم بندی کلی، علت های ایجاد کننده ناتوانی جنسی به چند دسته کلی تقسیم می شود که شامل علت های روانی، علت های جسمی، علت های دارویی، بیماری های سیستمیک و علت های متفرقه است.
علت های روانی
مخصوصاً در افراد جوان، علت های روانی درصد بالایی از علت های ناتوانی جنسی را شامل می شود، به طوری که حدود ۸۰ درصد موارد ناتوانی جنسی در سنین زیر ۴۰ سال، مربوط به علت های روانی است.
استرس های مزمن، افسردگی، اضطراب و اشکال در برقراری روابط عاطفی شماری از علت های روانی مؤثر در ناتوانی جنسی هستند.
علت های جسمی
علت های جسمی اهمیت ویژه ای دارد و به چهار دسته کلی علت های عصبی، علت های شریانی، علت های وریدی و علت های هورمونی تقسیم بندی می شود.
الف) علت های عصبی: هر بیماری مؤثر بر مغز، نخاع یا اعصاب پودندال (غاری) که اعصاب خاص اندام تناسلی هستند، می تواند در ایجاد ناتوانی جنسی مؤثر باشد.
پدیده های آسیب رسان به مغز مثل سکته های مغزی یا بیماری پارکینسون منجر به اختلال نعوظ می شود.
در بیمارانی که مشکل نخاعی دارند، میزان اختلال نعوظ به نوع ضایعه محل و شدت آن بستگی دارد. در ضایعات کامل بخش های فوقانی، نعوظ کامل در ۹۵ درصد بیماران باقی می ماند، ولی در ضایعات کامل بخش های تحتانی نخاع، نعوظ رفلکسی کامل فقط در ۲۵ درصد بیماران ایجاد می شود.
به علت مجاورت اعصاب غاری و احشای لگنی، جراحی روی احشای لگنی یک علت شایع ناتوانی جنسی محسوب می شود. به عنوان مثال بعد از جراحی رادیکال پروستاتکتومی که برای درمان سرطان پروستات انجام می شود، در حدود نیمی از موارد ناتوانی جنسی به وجود می آورد.
در دیابتی ها و بیماران انگلی یا در کمبود های ویتامینی و سوء تغذیه، پایانه های عصبی آلت آسیب می بیند و باعث ایجاد ناتوانی جنسی می شود.
ب) علت های هورمونی: در مبتلایان به ناتوانی جنسی، علت های هورمونی شایع و بررسی های هورمونی ضروری است.
آندروژن ها برای ایجاد و حفظ نعوظ در مردان ضروری هستند که کمبود آن در بدن باعث ناتوانی جنسی می شود. کمبود هورمون های مترشحه از هیپوتالاموس یا هیپوفیز که می تواند به صورت مادرزادی یا اکتسابی باشد (هیپوگنادیسم) می تواند باعث اخلال در میل جنسی و ناتوانی جنسی شود.
اختلال در هورمون های تیروئید به صورت پرکاری یا کم کاری تیروئید نیز می تواند منجر به ناتوانی جنسی شود.
ج) علت های شریانی: آترواسکلروز یا آسیب به عروق خون رسان آلت یا عروق لگنی می تواند جریان خون شریانی آلت را کم کند و باعث کاهش سفتی آلت شود.
عوامل خطر نارسایی شریانی فشار خون بالا، چربی خون بالا، مصرف سیگار، دیابت، سابقه آسیب به ناحیه نشیمن گاه و سابقه رادیوتراپی لگن هستند.
د) علت های وریدی: اختلال در بسته شدن ورید ها (نشت وریدی) یکی از شایع ترین علت های ناتوانی جنسی مطرح می شود.
نشت وریدی علتی است که باعث می شود در هنگام تحریک جنسی همزمان با ورود خون به داخل شریان های آلت، ورید ها به صورت کامل بسته نشوند که باعث اختلال در نعوظ می شود و آسیب های آلت، شکستگی آلت، دیابت، بیماری پیرونی و مصرف سیگار را شامل می شود.
علت های دارویی
دسته های مختلف دارویی می توانند به عنوان یک عارضه جانبی، اختلال نعوظ ایجاد کنند.
اگرچه مکانیسم تأثیر در دارو ها نامشخص است، اما دارو های ضدافسردگی، آنتی سایکوتیک، بعضی دارو های ضد فشار خون مثل پروپرانول، هیدروکلرتیازید، اسپیرونولاکتون، پرازوسین و متیل دوپا می تواند ایجاد اختلال در نعوذ کند.
مصرف مقادیر زیادی الکل نیز با ایجاد اختلال کبدی، کاهش تستسترون، افزایش استروژن و آسیب به اعصاب مؤثر در نعوظ، باعث ایجاد ناتوانی جنسی می شود.
بیماری های سیستمیک
نارسایی مزمن کلیوی در تعداد زیادی از مبتلایان منجر به ناتوانی جنسی می شود به نوعی که در یک مطالعه حدود ۵۰ درصد مبتلایان در شروع دیالیز از نظر جنسی ناتوان بودند.
ناتوانی جنسی در نارسایی کلیه، مولتی فاکتوریال محسوب می شود و بعد از پیوند کلیه موفق، در ۵۰ تا ۸۰ درصد موارد رفع می شود.
بیماری های ریوی شدید، بیماری های قلبی، دیابت، سیروز کبدی و بیماری های ناتوان کننده و لاغری مفرط، از سایر علت های اختلال نعوظ محسوب می شود.
ارزیابی بیماران با ناتوانی جنسی
اصولاً یک بررسی تشخیصی در دو سطح پیشنهاد می شود که بستگی به هدف بیمار و شریک جنسی او، سن بیمار، وضعیت سلامت و بهداشت عمومی دارد.
مرحله اول شامل شرح حال، معاینه فیزیکی، تست های هورمونی و آزمایشگاهی، درمان آزمایشی با وکیوم، درمان خوراکی، تزریق داخل آلت و پرسشنامه است.
مرحله دوم شامل مشاوره روانی، تستان. پی. تی، تست های عصبی پیشرفته و بررسی عملکردی شریانی و وریدی است.
پرسشنامه: استفاده از پرسشنامه قبلاً برای افتراق علت های روانی و غیر روانی استفاده می شد.
بررسی ها نشان داد که پرسشنامه ها دارای این توانایی نیستند و امروزه برای تعیین شدت اختلال جنسی استفاده می شود.
در بین پرسشنامه ها، اندکس بین المللی سنجش نعوظ (IIEF) بیش از همه استفاده می شود.
این پرسشنامه پنج قسمت اصلی را مورد سنجش قرار می دهد که عبارت از نعوظ، ارگاسم، میل جنسی، رضایت از آمیزش جنسی و رضایت کلی است.
شرح حال
بررسی تاریخچه پزشکی و صحبت مستقیم و چهره به چهره، اساسی بررسی بالینی اختلال جنسی است.
باید سابقه بیماری ها، مصرف دارو، نوع اختلال جنسی، زمان شروع و شدت آن به طور کامل از بیمار گرفته شود.
سابقه جراحی لگنی، شکم، رادیوتراپی، آسیب لگن یا ستون فقرات در اثر صدمه یا تصادف هم باید گرفته شود.
معاینه فیزیکی
پس از گرفتن شرح حال، معاینه فیزیکی در هر فرد با ناتوانی جنسی ضروری است.
معاینه شامل یک معاینه سیستمیک کلی با توجه ویژه به ناحیه تناسلی است.
بررسی فشار خون، دیابت، وضع جسمی، بزرگی سینه ها، بررسی آلت و بیضه ها لازم است.
در بررسی آلت، از نظر کوردی (کجی)، بیماری پرونی و سایز آلت معاینه انجام می شود.
تست های آزمایشگاهی
بررسی های آزمایشگاهی برای کشف بیماری های قابل درمان یا پیداکردن بیماری های زمینه ای کشف نشده انجام می شود.
گرفتن شرح حال و معاینه، وسعت این بررسی ها را مشخص می کند.
به طور کلی این بررسی ها شامل آزمایشات CBC، بیوشیمی خون، قند خون، چربی خون، تست های هورمونی شامل پرولاکتین، تست های تیروئیدی، FH, FSH و تستسترون است.
ارزیابی های بیشتر در بیماران پیچیده دو بخش است
آزمون نعوظ شبانه (ان. پی. تی یا ریجی اسکن)
الف) نعوظ شبانه در افراد سالم در حین خواب رخ داده و ۸۰ درصد موارد در مرحله خواب REM بروز می کند.
ساده ترین روش برای تشخیص وجود نعوظ شبانه طبیعی، سؤال از خود فرد است که البته قابل اعتماد نیست؛ لذا برای اندازه گیری آن، امروزه از ریجی اسکن استفاده می شود. نعوظ های شبانه در دوران بلوغ و جوانی در حداکثر قرار داشته و با افزایش سن این میزان نیز کاهش می یابد.
به طور متوسط در هر فرد طبیعی سه تا پنج نعوظ شبانه با طول مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه رخ می دهد.
ب) بررسی های عروقی شامل تزریق پاپاورین یا پروستات گلندین داخل آلت، سونوگرافی وایلر آلت، آنژیوگرافی، ام. آر. آی، کاور نوزوگرافی و کاور نوزومتری است.
تزریق پاپاورین یا پروستاگلندین داخل آلت برای افتراق ناتوانی جنسی روانی از علت های جسمی استفاده می شود که در مطب به صورت سرپایی انجام می شود.
تزریق این دارو ها داخل آلت، علت های عصبی، هورمونی و روانی را رد می کند و سلامت عروقی را چک می کند.
پس از تزریق در مدت ۱۰ دقیقه، نعوظ رخ می دهد و بیش از ۱۵ دقیقه طول می کشد.
درمان های ناتوانی جنسی
بر اساس علت و شدت ناتوانی جنسی و بیماری های زمینه ای بیمار، پزشک ممکن است دارو های مختلفی را پیشنهاد کند.
دارو های خوراکی: انواع دارو های خوراکی که در داروخانه ها برای درمان ناتوانی جنسی وجود دارد، متاسفانه بسیاری از آن ها صرفاً جنبه تبلیغاتی داشته و هیچ تاثیری در درمان ناتوانی جنسی ندارند و حتی گاهی باعث تشدید اختلال جنسی در فرد می شود؛ بنابراین توصیه اکید بر این است که قبل از ویزیت متخصص ارولوژی و بررسی های لازم توسط پزشک، از هر نوع درمان دارویی متفرقه اجتناب شود.
برخی دارو های خوراکی که بسته به شرایط بیمار، توسط پزشک متخصص تجویز می شود شامل مهارکننده های فسفودی استراز است که سیلدنافیل (ویاگرا)، تادالافیل (سیالیس)، واردنافیل و آوانافیل است.
همه این چهار دارو تأثیر اکسیدنیتریک را افزایش می دهند. اکسید نیتریک یک ماده طبیعی است که توسط بدن تولید شده و باعث شل شدن عضلات آلت تناسلی می شود.
این کار باعث افزایش جریان خون و ایجاد نعوظ در صورت وجود تحریک جنسی می شود. مصرف این دارو ها خود به خود باعث ایجاد نعوظ نمی شوند و برای آزاد سازی اکسید نیتریک توسط اعصاب آلت در ابتدا نیاز به تحریک جنسی است.
دارو ها از نظر دوز مصرفی، طول مدت اثر بخشی و عوارض با یکدیگر تفاوت دارند.
عوارض احتمالی شامل احساس گر گرفتگی، گرفتگی بینی، سردرد، تغییر در بینایی، کمر درد و احساس ناراحتی در معده است.
دارو های نیترات که اغلب برای بیماری های قلبی تجویز می شود، در صورت مصرف همزمان با این دارو ها ممکن است خطرناک باشد.
دارو های دیگر با مکانیسم های اثر متفاوت شامل فتولامین، یوهبمین، ترازرون، آپومورفین و آل آرژنیتن است.
شیاف داخل پیش آبراه آلپروستادیل (MUSE): در این درمان یک شیاف باریک با اپلیکاتور داخل مجرای پیشاب راهی قرار داده می شود.
معمولاً نعوظ ۱۰ دقیقه بعد شروع شده و بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه به طول می انجامد. عوارض این نوع درمان شامل درد، خونریزی خفیف از مجرا و تشکیل بافت فیبروز داخل مجرا است.
تجویز هورمون های جنسی مردانه: در بعضی از مردان با توجه به نتیجه آزمایشات هورمونی انجام شده، ممکن است ناتوانی جنسی با سطوح پایین تستوسترون در ارتباط باشد. در این موارد گام اول، درمان تجویز تستوسترون است.
تزریق الپروستاریل یا پاپاوریل داخل آلت: در این روش با استفاده از یک سرنگ با سوزن باریک، دارو ها به ریشه آلت تزریق می شود.
عموماً هر تزریق باعث ایجاد نعوظ می شود که حدود یک ساعت به طول می انجامد. عوارض این نوع درمان با تزریق شامل درد و خونریزی در محل تزریق، طولانی شدن بیش از حد نعوظ (پریاپیزم) و تشکیل بافت فیبروز (بافت سفت) در محل تزریق است.
پمپ آلت تناسلی، جراحی و پروتز: اگر روش های درمان قبلی مؤثر یا مناسب شرایط بیمار نباشد.
ممکن است پزشک درمان های دیگری را توصیه کند که این درمان ها شامل:
پمپ آلت تناسلی (وکیوم): این نوع درمان به وسیله یک لوله استوانه ای توخالی با یک پمپ دستی یا باطری انجام می شود.
بدین معنا که آلت داخل لوله استوانه ای قرار گرفته و با پمپ، هوای داخل لوله خارج شده و در واقع خلعی داخل لوله ایجاد می شود که باعث ورود خون به آلت و ایجاد نعوظ می شود.
وقتی نعوظ ایجاد شد، یک کش حلقوی در قاعده آلت تناسلی قرار داده می شود تا از خروج خون از آلت جلوگیری کند و آن را سفت نگه دارد که پس از آن وکیوم برداشته می شود.
معمولاً با این روش مدت زمان نعوظ ایجاد شده برای برقراری رابطه جنسی کافیست و بعد از خاتمه مقاربت، حلقه کشی برداشته می شود.
کبودی آلت یکی از عوارض احتمالی درمان با وکیوم است.
پروتز آلت تناسلی: در این نوع درمان، به روش جراحی یک وسیله در هر دو طرف آلت تناسلی قرار داده می شود.
پروتز ها قابل باد شدن یا نیمه سفت هستند. در پروتز های قابل باد کردن، فرد می تواند کنترل کند که کی و به چه مدت نعوظ داشته باشد.
در پروتز نیمه سفت، آلت همیشه سفت است، اما قابلیت خم شدن دارد. مثل هر جراحی دیگری، خطر عوارضی مثل عفونت در این روش وجود دارد.
جراحی عروق
به ندرت نشت خون یا انسداد عروقی خونی آلت می تواند باعث ناتوانی جنسی شود.
در این موارد ترمیم به روش جراحی مثل استنت گذاری یا بای پس عروقی می تواند کمک کننده باشد.
پیشگیری از ناتوانی جنسی بهترین راه برای پیشگیری از ناتوانی جنسی، انتخاب شیوه زندگی سالم و درمان و مدیریت بیماری ها توسط خود فرد است.
مواردی که دارای اهمیت زیادی هستند را می توان در ۵ گروه تقسیم بندی کرد.
۱- برای کنترل دیابت بیماری قلبی یا فشار خون اقدام شود.
۲- برای چکاپ منظم و تست های غربالگری دوره ای به پزشک مراجعه شود.
۳- سیگار کشیدن متوقف و از مصرف الکل و مواد مخدر پرهیز شود.
۴- ورزش به صورت منظم انجام شود.
۵- استرس ها حتی الامکان کنترل شود.
