اشتباهات دیگران را چگونه ببخشیم؟
به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، همسری که وفادار نبوده، پدر و مادری که در کودکی شما مطابق انتظار عمل نکرده اند، دوستی که مسئله ی شخصی شما را فاش کرده است؛ اینها گاهی زخمی آنقدر عمیق در وجود شما ایجاد می کنند که با خود می گویید «هرگز او را نمی بخشم.»، «بعضی از آدم ها ارزش بخشیده شدن را ندارند.»، «بعضی اتفاقات غیرقابل بخشش هستند.». اما از آن سو، دائما از رهبران مذهبی و روان شناسان می شنویم که بخشش و رها شدن از فشار احساسیِ خشم و رنجش برای سلامت روانی مان حیاتی است. این چنین است که از خود می پرسیم: «ببخشیم یا نه؟ و اصلا چطور وقتی غیر ممکن است این کار را انجام دهیم؟»
مثل اغلب افراد بعد از رفتار غیرمنصفانه ای که در حق شما انجام شده و پس از آرام گرفتنِ امواج احساسات اولیه ی متعاقب آن، با چالش تازه ای روبه رو خواهید شد: آیا قرار است این آدم را ببخشید؟ آیا حتی وقتی غیرممکن به نظر می رسد، توانایی بخشیدن دارید؟
بخشش رها کردن قضاوت و نارضایتی از فردی است که در حق شما مرتکب کار اشتباهی شده است. وقتی می بخشید همچنین قرار است از احساس تلخی، کینه جویی و خشم رها شوید. برخی تصور می کنند برای بخشش حتما لازم است به فرد بگویند که او را بخشیده اند، در آغوشش بگیرند، دستی به شانه اش بگذارند و برایش دعای خیر کنند. این کارها اگرچه ممکن است با بخشش همراه باشد اما لزومی به انجام آنها وجود ندارد. فرایند بخشش روندی تدریجی است؛ با انتخاب بخشش سعی می کنید حقیقت را درباره ی اتفاقی که رخ داده بپذیرید و بتوانید راهی برای زندگی کردن در وضعیت ذهنی ای که «مسئله برای شما حل شده است » بیابید. همان طور که گفتم بخشش کاری نیست که برای فرد مقابل انجام می دهید؛ بخشش کاری است که شما برای خودتان انجام می دهید، می بخشید چون این کار برای شما مفید است.
روند بخشش اشتباهات اطرافیان:
روانشناسان معتقدند پیش از بخشش اشتباهات اطرافیان باید آنها را به نحوی تنبیه کرد. تنبیه فرد نوعی احساس عدالت ایجاد می کند، که قربانی باید پیش از بخشش احساس کند.
در مورد اشتباهات کوچک می توانیم بدون تنبیه از آنها چشم پوشی کنیم به خصوص اگر آنکه بدانیم فرد مورد نظر نیز به همین ترتیب از اشتباهات کوچک ما گذشته است. این کار باعث تلطیف روابط اجتماعی به خصوص در رابطه با عزیزان ما خواهد داشت.
عواقب گذشت بدون عقوبت:
بخشش اشتباهات اطرافیان بدون اجرای عدالت، موجب وارد شدن آسیب به حس ارزشمندی فرد و کلیت رابطه می شود. بخشش بدون اجرای عدالت باعث شعله ور شدن خشم در قربانی می شود. از آن گذشته، زمانی که جدیت خطا به فرد خاطی منتقل نشود، کاری برای عدم تکرار آن از سوی وی در آینده انجام نشده است.
انواع عدالت:
توانایی بخشش خطای دیگری به شکل اجرای عدالت نیز بستگی دارد. در این رابطه دو نوع عدالت شناخته شده است: کیفری و بازدارنده.
مثالی از عدالت کیفری:
زوجی در یک مهمانی شرکت کرده اند. شوهر در جمع همسرش را مورد تمسخر قرار داده و موجب ناراحتی او شده است. در نهایت، مجبور شده شب را روی مبل بگذراند و تا هفته بعد رفتار سرد همسرش را تحمل کرده است. بالاخره بعد از یک هفته اوضاع عادی می شود. اما آیا زن واقعا همسرش را بخشیده است؟ شاید حتی خودش هم نداند! از طرف دیگر، گاهی هر چند قربانی تصور کرده که عدالت اجرا شده و با هم مساوی شده اند، اما مجرم به این می اندیشد که نوع مجازات با اشتباه کوچک او تناسب نداشته است. از آن گذشته، چه تضمینی هست که این رفتار در آینده تکرار نشود؟
گزینه بهتر: عدالت بازدارنده
در اینجا روش بهتر اجرای عدالت بازدارنده است. هدف از آن پیشگیری از تکرار خطا و حفظ رابطه است به نحوی که مجرم متوجه عمق خطای خود شود. در مثال فوق در عوض سردی در رفتار، پرت کردن بالش و پتو روی مبل و قفل کردن درب اتاق خواب، بهتر بود زن به همسرش توضیح دهد که به دلیل شدت ناراحتی حاصل از رفتار او نمی تواند در کنار او بخوابد، بنابراین باید روی مبل بخوابد. حداقل در این حالت، شوهر متوجه علت تنبیه خود می شود.
عدالت بازدارنده مستلزم ارتباط و تعامل میان قربانی و خاطی است که البته در اوج ناراحتی می تواند بسیار دشوار باشد. عدالت کیفری موجب تشدید خشم در هر دو طرف می شود. خاطی ممکن است عذرخواهی کند، قربانی هم ممکن است ببخشد اما ممکن است از ته قلب نباشد.
در عوض، روند عدالت بازدارنده می تواند یک رابطه را تقویت کند. زمانی که همسر عذرخواهی می کند، از تکرار رفتارش خودداری می کند و تنبیه خود را می پذیرد، در واقع تعهد خود به رابطه را نشان می دهد. در نتیجه قربانی می تواند خشم خود را فراموش کند و حقیقتا ببخشد. زمانی که زوج به طور مشترک در شرایط دشوار بر روی رابطه خود کار می کنند، احساس بهتری پیدا می کنند و ارزشمندی رابطه متبلور می شود.