اضطراب بارداری چه عوارضی دارد؟

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از نی نی سایت، اضطراب بارداری می تواند آسیب های جدی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد.از آنجا که سه ماهه اول بارداری سن پایه ای و حساس برای شکل گیری ارگان های حیاتی جنین است (از مغز تا کلیه، قلب و ...) بنابراین استرس مادر در این ماه ها می تواند جنین را در معرض مشکلات زیادی قرار بدهد. اضطراب دوران بارداری و استرس ها به طور معمول به دو صورت مزمن و حاد اعمال می شوند. استرس های مزمن و مداوم با رشد جنین تداخل دارند. به نظر می رسد استرس های کوتاه مدت و گذرا تاثیر پایداری بر جنین ندارند. تاثیرات استرس های کوتاه مدت بارداری پس از تولد و قطع ارتباط خونی جنین و مادر به تدریج از بین می رود، یعنی تابع ژنتیک و سازمان روانی –ادراکی خود نوزادوکودک قرارمی گیرد. ولی استرسهای طولانی مدت موجب تخریب و نارسایی های اساسی در رشد جنین می شوند.

اضطراب بارداری چه عوارضی دارد؟

تحقیقات نشان داده است که استرس ها و اضطراب بارداری طولانی مدت می تواند موجب سقط زودهنگام، مرده زایی، وزن بسیار پایین هنگام تولد و زایمان های زودرس شود. ضمن اینکه اضطراب در دوران بارداری می تواند زمینه را برای ابتلای کودک به بیماری های روانی چون افسردگی، ناآرامی و بیش فعالی را فراهم می کند. برخی تحقیقات از افزایش جنب و جوش جنین در شکم مادر خبر داده اند. این مساله شاخص مهمی است که نشان می دهد استرس مادر موجب درک تجربه ناخوشایند در جنین می شود و از نظر فیزیولوژیک وی را ناآرام می کند.

نقش هورمون ها در اضطراب دوران بارداری

حاملگی با تغییرات عمده ای در عملکرد غددی - عصبی همراه است. این تغییرات شامل تغییراتی در سطح هورمون ها به ویژه هورمون های مرتبط با استرس (محور هیپوتالاموس - هیپوفیز - آدرنال) و تغییر در مکانیسم های کنترل ترشح هورمون است که از جهت فراهم کردن محیط مناسب برای رشد و تکامل جنین اهمیت حیاتی دارد. «در هفته ۹-۷ بارداری توسط رحم، جنین و جفت هورمون ها، نوروپپتیدها، سیتوکین ها و فاکتور رشد تولید و ترشح می شود و از نظر عملکرد شبیه سیستم هیپوتالاموس - هیپوفیز - آدرنال است. در دوران بارداری سطح هورمون خاصی به نام هورمون CRH یا هورمون آزادکننده کورتیکوتروفین (Corticotrophin Releasing Hormone) که بنیه آن جفت است در خون مادر بالا می رود اما محور هیپوفیز - آدرنال را فعال نمی کند. CRHهورمون آزاد نقش اساسی در جریان تعادل از محیط پروژسترونی (محیط هورمونی غالب دوران بارداری) به محیط استروژنی (محیط هورمونی غالب حوالی زایمان) دارد. شواهد زیادی از نقش مرکزی CRH جفتی در ایجاد و هماهنگی رویدادهای هورمونی قبل از زایمان دارد.
از کارایی های مهم این هورمون نقش آن در زایمان زودرس و تأخیر رشد داخل رحمی جنین است. شواهد روزافزونی از مطالعات بالینی مطرح می کنند زنانی که زایمان زودرس دارند در آنها میزان CRH به طور مشخص بیشتر از سایر زنانی است که استرس نداشته و در همان سن بارداری به سر می برند». بنابر اظهارات دکتر ابراهیم پور سطوح بالای CRH معمولاً در چند هفته زایمان را تسریع می کند و از آنجا که CRH جفتی به استرس و اضطراب بارداری حساس است به نظر می رسد واسطه اعمال اثرات استرس مادر بر زایمان زودرس و رشد جنین است.

اضطراب در دوران بارداری خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد

یافته اخیر دانشمندان تاییدی بر این تئوری است که وضعیت روانی مادر اثری عمیق بر کودک زاده نشده اش دارد. جالب است بدانید تحقیقات قبلی محققان نشان داده بود که استرس مادر در بارداری می تواند خطر زایمان زودرس مادر را زیاد کند و موجب کاهش وزن نوزاد در زمان تولد شود. مطالعات دیگر هم حاکی از این است که اختلالاتی در ساختمان و عملکرد مغز این نوزادان در آینده بوجود می آید که با شیزو فرنی مرتبط است و به نظر می رسد شروع این تغییرات از مراحل اولیه تکامل نوزاد است. با این حال محققان هنوز نتوانسته اند شواهدی پیدا کنند که از دست دادن یکی از عزیزان در زمان دیگری از بارداری ( ۶ ماه دوم) اثری بر نوزاد داشته باشد.
محققان فکر می کنند مواد شیمیایی که در پاسخ به استرس از مغز مادر آزاد می شود اثر مستقیم بر مغز جنین- که در حال تکامل است- دارد. این اثر ممکن است در اوایل بارداری که سد محافظ بین مادر و جنین هنوز کامل نشده، بیشتر باشد. علاوه بر این احتمال شیزوفرنی به عوامل دیگری از جمله ژن ها هم ربط دارد. پروفسور فیلیپ بیکر از بیمارستان سن ماری منچستر می گوید: به تدریج ما داریم متوجه می شویم محیطی که جنین در رحم مادرش در آن قرار می گیرد نقش تعیین کننده ای در سلامت دراز مدت او دارد با این حال ما نمی خواهیم مردم را بیش از حد نگران کنیم.

اضطراب بارداری سبب ایجاد اختلالاتی در غذا خوردن می شود

متأسفانه از هر ۵۰ زن باردار یک نفربه علت اضطراب بارداری مبتلا به اختلال در خوردن می شود. اهمیت این قضیه هم در ارتباط این اختلال با تولد نوزاد کم وزن و نارس است. بد نیست بدانید که این ها ۲ علت عمده مرگ نوزاد پس از تولد و بیمار شدن کودک در آینده است. منظور از اختلال خوردن بی اشتهایی عصبی(آنورکسیا) است که در آن فرد از ترس چاق شدن، غذا نمی خورد و همچنین بولیمیا که پس از خوردن برای اینکه چاق نشود، خود را وادار به استفراغ می کند.
جالب است بدانید اثر استرس مادر در بارداری در جنین دختر و پسر متفاوت است. محققان دانشگاه مگدیبورگ آلمان اثر استرس در ۳ماهه سوم بارداری موش ها را بررسی کرده و متوجه شدند فرزندان چنین موش هایی ارتباطات مغزی کمتری بین دو نیمکره مغز داشته و در نتیجه کمتر قادر به کنترل احساسات خود هستند. علاوه بر این در سایر نواحی مغزی هم الگوی متفاوتی از انشعابات عصبی نسبت به شرایط طبیعی مشاهده شد که البته در دختر و پسر با هم فرق داشت.

اضطراب بارداری در جنسیت نوزاد تاثیر دارد

بعضی تحقیقات نشان داده که استرس و اضطراب بارداری باعث دختر شدن کودک خواهد شد. این اولین بررسی است که ارتباط استرس با جنس جنین را نشان داده است. آنچه محققان دانمارکی در مجله پزشکی تولید مثل انسان چاپ کرده اند حاکی از این است که احتمال دختر شدن نوزاد درمادران باردار پر استرس تا ۵ درصد بیشتر از مادرانی است که آرامش خیال دارند. از آنجا که کروموزوم پدری تعیین کننده جنسیت جنین است، امکان دارد سطوح بالای هورمون استرس لانه گزینی جنین پسر را در رحم سخت کرده و باعث سقط جنین های پسر شود.

اضطراب بارداری در رفتارهای کودک تاثیر دارد

کودکی که مشکل رفتاری دارد، مضطرب وترسوست، ممکن است در دوران جنینی در معرض استرس مادر قرار گرفته باشد. محققان دانشگاه بریستول انگلیس در یافته اند اضطراب بارداری در اواخر حاملگی با افزایش مقدار کورتیزول (یا همان هورمون استرس) در ۱۰ سالگی کودکی که قرار است به دنیا بیاید، ارتباط دارد. جالب است بدانید کورتیزول خون جنین را می توان از هفته ۱۷ جنینی اندازه گرفت.
متخصصان معتقدند مقادیر بالای کورتیزول از جفت رد می شود. این هورمون در حالت طبیعی به بدن کمک می کند که با شرایط پر استرس به خوبی کنار بیاید. اما مواجهه طولانی مدت با آن می تواند افراد را دچار افسردگی، اضطراب و خستگی شدید کند. مطالعات قبلی در حیوانات هم نشان داده بود که استرس حیوانات باردار بر سیستم پاسخ به استرس در بدن یعنی محور هیپوتالاموس- هیپوفیز- آدرنال که استرس را کنترل می کند، تاثیر دارد.
آخرین تحقیقات پروفسور ویوت گلوور از کالج سلطنتی لندن نیز نشان می دهد فرزندان زنانی که در دوران بارداری استرس داشته اند، مستعد مشکلات رفتاری و روانی مانند بیش فعالی و کم توجهی (ADHD) هستند. علاوه بر این کودکانی که دردوران تکامل در معرض کورتیزول فراوان قرار بگیرند، در ۱۸ ماهگی IQ وهوش کمتری خواهند داشت.
این کودکان بچه هایی بسیار ترسو و مضطرب هستند. بد نیست بدانید حدود یک میلیون کودک در انگلیس از مشکلات ناشی از عدم تکامل عصبی مانند تاخیر شناختی، ADHD و اضطراب رنج می برند که محققان معتقدند ۱۵ درصدشان ممکن است در اثر استرس قبل از تولد باشد.
در این بررسی محققان عوامل استرس مادر در بارداری را بررسی کرده و متوجه شدند اثر این استرس در تکامل آینده کودک در زنانی که همسرشان در بارداری نسبت به آنها بی رحم بوده و خشونت کرده اند، بسیار واضح است. بنابر این شوهران نقش مهمی در کاهش استرس زن باردار دارند. عوامل ژنتیکی و محیط زندگی کودک بعد از تولد هم عوامل دیگری هستند که در تکامل کودک نقش دارند.

یک اثر بزرگ اضطراب در دوران بارداری

طبق این بررسی، استرس مادر احتمال ابتلا به یک سری مشکلات را افزایش می دهد. مثلا احتمال ابتلای کودک به بیش فعالی و کم توجهی را دو برابر می کند. بنابر این لازم است استرس مادران و اضطراب در دوران بارداری، سنجیده شود و درصورت نیاز مداخله برای کاهش آن انجام شود. در واقع با کاهش استرس مادر در بارداری می توان غیر مستقیم بر پیامد حاملگی و بهبود تکامل نوزادان تاثیر گذاشت. البته همین حرف ها و نتایج تحقیقات هم نباید نگرانی شما خانم باردار را فراهم آورد وگرنه نقض غرض شده است.

دکتر دیوید کاگهیل از دانشگاه داندی در این باره می گوید: ما درباره مقادیر بسیار زیاد استرس صحبت می کنیم و گرنه کمی استرس بخشی طبیعی از زندگی روزانه است که بدن به خوبی از عهده اش برمی آید. این هشداری است برای شما که خود را در معرض استرس شدید قرار ندهید و همین طور برای اطرافیان تا در دوران بارداری کاری نکنند که میزان استرس شما از حد مجاز فراتر رود. متخصصان برای کم کردن این استرس ها راه هایی را پیشنهاد می کنند که کلاسهای پیش از زایمان یکی از آنهاست. در این کلاسها آنچه زنان لازم است درباره بارداری، زایمان و سلامت کودک بدانند و روش های آرامش یافتن به آنها آموزش داده می شود.

چطور اضطراب بارداری را از بین ببریم؟

1) ورزش، تمرکز و تمرین آرامش و تمرین تنفس عمیق نه تنها در کاهش استرس و اضطراب در بارداری مؤثرند بلکه به راحتی زایمان هم کمک می کنند.
2) نداشتن خواب کافی، نداشتن تغذیه مناسب و اندوهگین بودن خودشان عوامل استرس زا به حساب می آید و شما را مستعد آسیب در برابر هر استرس حتی کوچک می کنند. بنابر این مراقب خواب و تغذیه خود باشید و زیاد مواد کافئین دار نخورید.
3) امیدوار باشید و نگرش مثبت به وقایع داشته باشید. دیدگاه شما به عوامل استرس زا می تواند تاثیر آنها بر شما را کم و زیاد کند. اگر امیدوار باشید، بر استرس بهتر غلبه می کنید.
4) بچه دارشدن بزرگ ترین تغییر زندگی شماست و ممکن است برای اینکه با این تغییر کنار بیایید نیاز به حمایت فامیل و دوستان داشته باشید. بنابر این حتی قبل از تولد نوزاد از اطرافیان خود برای مواجهه با استرس کمک بخواهید.
5) اگر بعد از به کار گرفتن تمام این روش ها استرس داشتید به روانشناسان و روانپزشکان مراجعه کنید.