فاس (به عربی: فاس، به زبان فرانسوی Fès) یکی از شهرهای کشور مراکش است.فاس با جمعیت ۹۴۶٫۸۱۵ (آمار ۲۰۰۴) پس از کازابلانکا و رَباط، سومین شهر بزرگ مراکش است. فاس به همراه رباط، مکناس و شهر مراکش به «شهرهای شاهانه» معروفند. بزرگترین پایتخت کهن مراکش.در طول تاریخ پرفراز و نشیب مراکش، عنوان پایتخت همواره متعلق به یکی از چهار شهر رباط، مراکش، مکناس یا فاس بوده است. پس از دو بار گرفتن و بازپس دادن این عنوان؛ در حال حاضر، این شهر رباط است که عنوان پایتخت مراکش را به دوش می کشد. هر کدام از شهرهای مراکش، رباط، مکناس و فاس، از چندین دوره عروج و افول جان سالم به در برده و توانسته اند معماری و فرهنگ گذشته با شکوه خود را تا حد زیادی حفظ کنند.
تاریخچه کشور فاس
شهر فاس نخستین پایتخت سیاسی کشور مراکش بوده و در سال ۱۷۲ هجری قمری توسط ادریس ازهر بنیاد شد. فاس از شهرهای فرهنگی اسلامی بوده است و دارای ۷۰۰ مسجد و ۴۰۳ کاخ و سازه قدیمی است.فاس توسط ادریس بن عبدالله، فرزند محمد، بنا شد. او که در سال ۷۸۴ موفق به فرار به شمال آفریقا می شود، تصمیم می گیرد دولت جدید خود را تاسیس کند. بنابراین، در ساحل شرقی رودخانه فاس شهری بنا کرد که بعدها به قلب تپنده دولت قدرتمند سلسله ادریسی تبدیل شد. این امپراتوری تا پایان قرن دهم پابرجا ماند. در حال حاضر، در مراکش امروزی از ادریس به عنوان پایه گذار استقلال ملی یاد می شود.متاسفانه، او هیچ وقت نتوانست شاهد به پایان رسیدن آنچه آغاز کرده بود باشد. ادریس بن عبدالله در سنت ۴۶ سالگی مسموم شد و درگذشت. گفته می شود که خلیفه معروف عباسی، هارون الرشید، در این قتل دست داشته است. همچنین، او شانس این را نداشت که شیرینی پدر شدن را بچشد و پسرش تنها دو ماه پس از مرگ او به دنیا آمد. اما، در مقابل، ادریس دوم تبدیل به جانشینی بزرگ و شکوه مند شد. تا زمانی که به سن ۲۰ سالگی رسید، شهر دیگری در حاشیه دیگر رودخانه بنا کرده بود. این شهر، همان شهری است که فاس نامیده شد و پایتخت ایالتی به همین نام شد. هر دو بخش شهر در قرن ۱۱ در هم ادغام شدند و تا پایان قرن ۱۲، فاس به یکی از پرجمعیت ترین شهرهای جهان اسلام تبدیل شد.
جاذبه های گردشگری کشور فاس
شهر فاس را به عنوان دیدنی ترین شهر کشور مراکش می شناسند، خیلی ها آن را روح مراکش می دانند و علیرغم گذشت زمان، هنوزهم همان روح سنتی و خوشایند را در خود حفظ کرده است و از آن جا که همان ساختارهای قدیمی هنوز هم در آن هستند به نوعی می توان آن را مهم ترین شهر این کشور دانست که نباید از دست داد. در این جا می خواهیم جاذبه های دیدنی فاس را به شما معرفی کنیم. با ما همراه شوید.
منطقه قدیمی شهر مدینه (Medina)
منطقه هزارتوی مدینه (منطقه تاریخی شهر) شاید مهم ترین جاذبه شهر مراکش باشد. هرچند این شهر بافت مدرن هم دارد، اما بخش قدیمی آن با کوچه پس کوچه ها باریک، سقف های کوتاه، ازدحام جمعیت، صداهای فروشندگان و مشتریان که هر گوشه با هم چانه می زنند، بازارهای رنگارنگ و… حس وحال دیگری دارد. شما در این قسمت از بافت شهری، می توانید در کوچه های پرپیچ وخم و شلوغ قدم بزنید، از صنایع دستی دیدن کنید، برای دوستان و خانواده خود سوغاتی بخرید و البته در رایحه دلپذیر عطر و ادویه غرق شوید.
مسجد حسن الثانی (Hassan II Mosque)
مسجد حسن الثانی، بزرگ ترین مسجد مراکش و هفتمین مسجد باشکوه و بزرگ در سرتاسر دنیاست که در شهر کازابلانکا واقع شده است. دلیل دیگر شهرت این مسجد، مناره های بلند آن است که با ارتفاع 200 تا 210 متر بلندترین مناره های جهان هستند. از دیگر شگفتی های این مسجد آن است که بخشی از آن روی اقیانوس بنا شده است. از حسن ثانی، شاه مراکش، که دستور ساخت این مسجد را در اواسط دهه 1980 داده بود نقل است که: «آرزو دارم بنایی با عظمت ساخته شود تا همیشه ماندگار بماند. دلم می خواهد ساختمان این مسجد روی آب ساخته شود، چرا که عرش خدا بر آب نیز قرار دارد.»بخشی از کف مسجد از شیشه ساخته شده تا افراد بتوانند مستقیما بر آب سجده کنند. البته این بخش تنها برای خانواده سلطنتی است. سقف کشویی برای دیدن آسمان و تجهیز به تکنولوژی های پیشرفته برای شکوه بیشتر از دیگر جذابیت های این مسجد هستند.
روستای شِفشاون (chefchaouen)
روستای شفشاون روستایی است تاریخی و زیبا، واقع بر کرانه ساحل مدیترانه و در جنوب تنگه جبل الطارق. شهرت این روستا به دلیل رنگ آبی ساختمان ها و خانه هایش است. این روستا در سال 1930 به این شکل در آمد و از آن پس، هرکس خانه ای در این روستا می سازد، باید به رنگ آبی باشد. مردم این روستا اعتقاد دارند رنگ آبی، نمادی از آسمان و بهشت است.این روستای 35 هزار نفری با آسمان لاجوردی، قدمتی 600 ساله دارد. رعایت این سنت و استفاده از رنگ آبی لاجوردی در ساخت خانه، در، پنجره و… اهمیت بسیار زیادی برای مردم روستای شفشاون دارد، به طوری همه رنگ ها سالانه بازسازی و ترمیم می شوند. از کازابلانکا تا این روستا از جاهای دیدنی مراکش حدود 6 ساعت راه است.
شهر تاریخی ولیلی (Volubbilis)
شهر تاریخی ولیلی در 33 کیلومتری شهر تاریخی مکناس (Meknes)قرار گرفته و آثار و ساختمان های فراوانی از رم باستان را در دل خود جای داده است. این شهر از قرن 3 پیش از میلاد به عنوان یکی از شهرهای فنیقی ها توسعه یافت و سپس به عنوان پایتخت موریتانی شناخته شد. از جاذبه های دیدنی ولیلی می توان به خانه اورفئوس که یکی از مشاهیر یونان بود، خانه هرکول، خانه چهارفصل، خانه پری دریایی، سرای ستون ها و خانه افیب اشاره کرد. این شهر همچنان یکی از کامل ترین خرابه های به جا مانده از رم باستان محسوب می شود.
فاس البالی (Fes El Bali)
فاس سومین شهر بزرگ مراکش است که همراه رباط، مکناس و شهر مراکش به شهرهای شاهانه معروف اند. فاس به سه بخش تقسیم شده است: فاس البالی، فاس الجدید، ویل نوول(شهر جدید).فاس البالی قدیمی ترین قسمت شهر است. دروازه اصلی ورود به این قسمت از شهر «باب ابی الجنود» نام دارد. از دیگر جاذبه های این منطقه، مسجد الآندلوس است که به خاطر داشتن مناره ای سفید سبز مشهور است. همچنین قدیمی ترین دانشگاه جهان که دانشگاه قرویین نام دارد، در سال 859 در این شهر تاسیس شد. سقف سبز رنگ این دانشگاه از نمای بالای شهر فاس، با چشم انداز بسیار زیبایی خودنمایی می کند. خالی از لطف نیست بدانید موسس این دانشگاه و مسجد دو خواهر به نام های فاطمه الفهیری و مریم الفهیری بودند که اواسط قرن نهم به این شهر مهاجرت کرده و تصمیم گرفتند با ارثیه پدری خود، این دو بنای باشکوه را تاسیس کنند.
شهر طنجه (Tangier)
شهر طنجه در سال های اخیر به یکی از محبوب ترین مقاصد توریستی و جاهای دیدنی مراکش تبدیل شده است. یکی از میدان های معروف این شهر، میدان پتیت سوکو (Petit socco) است که بسیاری از نویسندگان برای نوشتن معروف ترین داستان هایشان از آن الهام گرفته بودند. از دیگر نکات جالب شهر طنجه، کافه دیترویت است که در دهه 60 میلادی محل تجمع نویسندگان و هنرمندان بسیاری بوده است.از جاهای دیدنی طنجه می توان به کلیسای سنت اندرو، سواحل چشم نواز، پارک پردیکاریس، غارهای هرکول و… را نام برد. جاذبه های این شهر تاریخی هم طبیعی، هم تاریخی هستند. همچنین در کافه های این شهر غذاهای مراکش مختلفی عرضه می شود که امتحان آن ها خالی از لطف نیست.
دره دادِس (Dades Valley)
اگر طرفدار هایکینگ و طبیعت گردی هستید، حتما از دره دادس یکی از جاهای دیدنی مراکش دیدن کنید. همچنین بازدید از این منطقه برای تماشای گونه های مختلف پرندگان توصیه می شود. این دره که به دره تودرا جورج هم شناخته می شود، طبیعت بکر، رودخانه های پر جوش وخروش، دیواره های صخره ای عظیم و… طبیعت بسیار زیبایی دارد که برای طبیعت گردی، پیاده روی، عکاسی و… انتخاب بسیار جذابی خواهد بود.
اِرگ چِبی (Erg Chebbi)
این منطقه که در صحرای بزرگ آفریقا واقع شده است، برای ماجراجویان جذابیت خاصی دارد. شن سواری، فورویل و شترسواری از تفریحات هیجان انگیز این جاذبه توریستی است. هرچند ممکن است افراد زیادی خواهان گردشگری در کویر نباشند، اما فضای مرموز این کویر، شکوه و زیبایی آن، شن های روان و… همه وهمه باعث شده این کویر یکی از دیدنی ترین کویرهای دنیا باشد.
آگادیر (Agadir)
اگر گشت و گذار چند روزه میان جاهای دیدنی مراکش حسابی خسته تان کرده و دنبال جایی برای تجدید قوا می گردید، شهر آگادیر حتما گزینه ای مناسب برای شماست. این شهر، بخاطر سواحل شنی وسیعش شهرت زیادی دارد. مزیت دیگر این سواحل، تمیزی و سکوت عجیب آن است. یکی از نکات جالب و دوست داشتنی این شهر، حمام های سنتی آن است که شیک ترین و لوکس ترین آن، حمام آرگان پلاس نام دارد. نیازی به گفتن نیست که اصیل ترین نوع روغن آرگان که در سرتاسر دنیا برای سلامت پوست و مو بسیار مورد استفاده قرار می گیرد، در مراکش تولید می شود.
بازار مراکش
نوبتی هم باشد، نوبت خرید سوغاتی برای خانواده و دوستان است. برای این کار مراکش تا دلتان بخواهد بازار دارد. از جمله چهارسوق (بازار سنتی مراکش)، بازار فرش، بازار پاپوش های سنتی، بازار صنایع دستی، بازار ادویه، بازار چرم و بازار عطر و… بازارای معروف مراکش هستند.این بازارها عموما ساختار سنتی با سقف های خشتی دارند. مسیر تردد بین دو سمت بازارها هم اغلب باریک است و حرکت افراد را کند می کند، اما همه این موارد از دیدنی های بازارهای مراکش محسوب می شوند. عطر ادویه های شرقی کنار رنگ های تند فرش ها و پارچه های رنگارنگ بازار، میوه های خشک و خشکبار، صنایع دستی سنتی با طرح های مختلف، شیرینی های سنتی و کیف و کفش های چرم همه وهمه از بهترین و کالاهایی هستند که در بازارهای مراکش چشمتان را به خود خیره خواهند کرد. به یاد داشته باشید که برای حفاظت از عطرها در برابر اشعه فرابنفش، بهتر است بطری های آبی رنگ بخرید.
و در پایان...
فاس مراکش با ساختمان های زیبا، سواحل دیدنی و تاریخ کهنش، مایه حیرت همگان می شود، اما این تنها نکته جالب در ارتباط با آن نیست. این کشور تمدن های باستانی متفاوتی را در دل خود جای داده. است و می توانید سبک های مختلفی از معماری را در جای جای آن ببینید. در سفر به این کشور، هم بیشتر با فرهنگ و تمدن اسلامی آشنا می شوید و هم رگه هایی از فرهنگ و معماری یونان باستان شما را شگفت زده خواهد کرد. مراکش همچنین کشور رنگ هاست. محال است رنگ آبی روستاها، رنگ طلایی صحراها و ادویه های رنگین کمانی را ببینید و مغلوب این همه زیبایی نشوید. امیدواریم از خواندن این مطالب لذت ببرید با ساعد نیوز همراه باشید.