جدیدترین مطالعات نشان داده اند فاصله خیلی کم و یا خیلی زیاد بین بچه ها باعث بروز مشکلاتی در دومین کودک شده و احتمال این خطر ها بسیار زیاد می شود.
این مطالعه که در مجله انجمن پزشکی آمریکا به چاپ رسیده، توسط محققان دانشگاه کلمبیا انجام شده است. آن ها معتقدند اگر فاصله بین بچه ها کمتر از ۱۸ ماه و یا بیشتر از ۵۹ ماه باشد، امکان بروز مشکلات متعدد برای فرزند دوم افزایش پیدا می کند.
در این مطالعه سن مادر و حتی وضعیت اجتماعی اقتصادی او هم در نظر گرفته شده است. آن ها بر این باورند که اگر فاصله بارداری ها کمتر از ۱۸ ماه باشد، ۴۰ درصد خطر تولد نوزاد نارس بیشتر شده، امکان کم بودن وزن نوزاد حین تولد ۶۱ درصد افزایش پیدا کرده و سن تولد نوزاد هم در ۲۶ درصد موارد کمتر از یک نوزاد طبیعی می شود. شاید جالب باشد که به این نتایج بیشتر و دقیق تر توجه کنیم. اگر فاصله بین بارداری ها کمتر از ۱۸ ماه باشد به ازای هر یک ماهی که این فاصله کوتاهتر می شود، باید منتظر این اتفاقات باشیم: خطر تولد نوزاد نارس تا ۲ درصد و خطر تولد نوزاد با وزن کم تا ۳/۳ درصد بیشتر می شود.
فاصله کمتر از 18 ماه بین دو بارداری
محققان بر این باورند که اگر فاصله بین بارداری ها کمتر از 18 ماه باشد، 40 درصد خطر تولد نوزاد نارس و 61 درصد خطر تولد نوزاد با وزن کم افزایش پیدا کرده و سن تولد نوزاد هم در 26 درصد موارد کمتر از یک نوزاد طبیعی می باشد. اگر فاصله میان بارداری ها کمتر از 18 ماه باشد به ازای هر یک ماهی که این فاصله ها کوتاه تر می شود خطر تولد نوزاد نارس تا دو درصد و خطر تولد نوزاد با وزن کم تا 3.3 درصد افزایش می یابد.
فاصله بیش از 5 سال بین دو بارداری
اگر فاصله بارداری ها بیش از 59 ماه (5 سال) باشد خطر تولد نوزاد نارس تا 0.6 درصد و نوزاد با وزن کم تا 0.9 درصد بیشتر می شود. شاید به همین دلیل است متخصصان معتقدند برای فاصله گذاری میان کودکان باید عاقلانه تصمیم گرفت. از طرفی اعضای خانواده باید از نظر جسمی، روحی و مالی به وضعیت مناسب تری برسند و وقت کافی برای هر کودک بگذارند. اگر این فاصله بسیار زیاد باشد علاوه بر بروز خطرات جسمی، مادر دچار سالخوردگی و بی حوصلگی شده و امکان رشد و پرورش مناسب فرزند جدید را ندارد. در ضمن امکان بروز خطرات ژنتیکی هم در کودک دوم مطرح است.
فاصله بین دو بارداری
بهتر است که بین زایمان و بارداری بعدی حداقل 18 ماه فاصله باشد. متخصصان فاصله ی نه کوتاه و نه طولانی بین دو بارداری حدودا بین 18 تا 24 ماه را توصیه می کنند. این فاصله ی زمانی برای بارداری و زایمان مجدد، بعد از تجربه ی سزارین یا طبیعی است. فاصله کم بین بارداری باعث افزایش احتمال زایمان زودرس می شود. برای دانستن عوامل موثر بر این نوع زایمان، مطلب همه چیز در مورد زایمان زودرس را بخوانید. نوزادان نارس بیشتر از نوزادانی که سرموعد خود به دنیا آمده اند به بیماری مبتلا می شوند. علاوه بر آن بدن شما نیاز به ریکاوری از بارداری قبلی دارد و نمی تواند سریع بارداری دوم را هم تجربه کند. پس بهتر است از روش های جلوگیری از بارداری استفاده کنید تا بدن برای بارداری دوم آماده شود. برای بیشتر خانم ها حداقل 18 ماه لازم است از زمان زایمان بگذرد تا دوباره باردار شوند. یعنی کودک شما حداقل باید یک سال و نیم باشد تا شما بخواهید دوباره باردار شوید. این زمان به بدن امکان آمادگی دوباره برای بارداری را می دهد.
بارداری مجدد بعد از بارداری ناموفق
اگر سابقه ی زایمان زودرس در بارداری قبلی خود داشته باشید، برای بارداری بعدی باید حداقل 6 ماه صبر کنید این زمان برای جلوگیری از بروز مشکل مشابه ضروری است. فاصله بین سقط تا بارداری بعدی باید حداقل یک سال باشد. در صورت بارداری بلافاصله بعد از سقط یا زودتر از 3 ماه بعد از آن، احتمال بروز مشکلات جدی یا سقط دوباره ی جنین بسیار بالا خواهد بود.
چرا 18 ماه فاصله بین دو بارداری اهمیت دارد؟
همانطور که در بالا گفته شد، مناسب ترین و زودترین زمان بارداری بعد از سزارین و همچنین بارداری مجدد بعد از زایمان طبیعی 18 ماه است یعنی یک سال و نیم. بارداری قبل از هجده ماه احتمال ایجاد ریسک ها و مشکلاتی را افزایش می دهد، از قبیل:
- زایمان زودرس: زمانی که نوزاد زودتر از موعد خود به دنیا بیاید. ( قبل از 37 سالگی ) این نوزادان احتمال بیماری ها و مشکلات بیشتری دارد. هرچه فاصله بین دو بارداری کمتر باشد احتمال زایمان زودرس نیز بیشتر است.
- وزن کم هنگام تولد: یعنی وقتی که نوزاد در هنگام تولد کمتر از دو نیم کیلو داشته باشد.
- کوچک بودن نسبت به سن بارداری یعنی این که نسبت به زمانی که داخل رحم بوده سنش کمتر است. برای محاسبه سن بارداری از ابزار ماشین حساب بارداری یک زن استفاده کنید.
- این نوزادان ممکن است دچار مشکلات طولانی مدت و حتی مرگ شوند.
- هم چنین ممکن است از لحاظ روحی نیز مادر هنوز به آرامش نرسیده باشد زیرا در هر صورت نوزاد جدید یک تغییر جدید در زندگی فرد است که کل زندگی را درگیر می کند.
برای رعایت فاصله بین دو بارداری چه باید کرد؟
تا رسیدن بهترین زمان برای حاملگی دوم و آمادگی برای آن، از روش های مطمئن جلوگیری از بارداری استفاده کنید. برای مثال ایمپلنت ضدبارداری، قرص های جلوگیری از بارداری (قرص یاز، قرص یاسمین، قرص روکین..)، کاندوم و ... آی یو دی از روش های جلوگیری از بارداری بلند مدت است، بدین صورت که پزشک یک بار آن را داخل واژن قرار می دهد و شما لازم نیست در هربار رابطه جنسی نگران جلوگیری از بارداری باشید.
اگر باردار هستید بهتر است با پزشک مشورت کنید که آیا می توانید درست بعد از زایمان از آی یودی و ایمپلنت استفاده کنید یا خیر. بهتر است قبل از آن چکاپ قبل از زایمان را انجام دهید. این چکاپ 6 هفته بعد از زایمان انجام می شود.
اگر بالای 35 سال هستید و یا سابقه سقط و مرده زایی (مرگ هنگام زایمان) داشتید از پزشک بپرسید که چه مدت بین دو بارداری باید صبر کنید. ممکن است 18 ماه برای شما مناسب نباشد.
بارداری سریع و افزایش احتمال زایمان زودرس
برای داشتن تجربه ی بارداری سالم و فرزندی سلامت در بارداری بعدی باید از سلامت بدنتان قبل از اقدام مطمئن باشید. مطلب اقدامات لازم قبل از بارداری نکات مهمی را برای آمادگی تان توضیح داده است. متخصصین دلیل اصلی زایمان زودرس بعد از بارداری سریع را نمی دانند اما عوامل زیر موثر بر این مسئله هستند:
- مواد غذایی لازم بدن مثل فولیک اسید را مصرف کنید: مواد معدنی و ویتامین ها به سلامت بدن کمک می کند. برای مثال در بارداری و شیردهی، کودک مواد مورد نیاز خود را از شیر خود می گیرد. بعد از زایمان ممکن است برخی مواد لازم مثل فولیک اسید را در بدن نداشته باشید. فولیک اسید ویتامینی است که برای رشد و نمو نوزاد لازم می باشد. اگر قبل از بارداری آن را مصرف کنید، احتمال ناهنجاری های مادرزادی و مشکلات عصبی و ستون فقرات را کم می کند. اگر زود باردار شوید فولیک اسید بدنتان کم خواهد بود در نتیجه امکان زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد وجود دارد. مطلب اهمیت فولیک اسید قبل از بارداری را بخوانید.
- دوره نقاهت بعد از التهاب و عفونت: عفونت در بارداری باعث التهاب برخی قسمت های بدن می شود مثل رحم. اگر مشکلاتی مثل آندومتریوز داشته باشید و قبل از این که بدن دوره نقاهت خود را بگذراند باردار شوید، دوباره آن عفونت را خواهید گرفت. التهاب هم چنین باعث زایمان زودرس و پاره شدن کیسه مایع آمنیوتیک می شود. بهتر است با علائم پارگی کیسه آب جنین آشنا باشید.
- دوره نقاهت کانال زایمان: میکروبیوم گروهی از میکروارگانیسم ها است مثل باکتری که موجودات زنده ای هستند که با میکروسکوپ نیز نمی توان آن را مشاهده کرد. برخی متخصصین حدس می زنند میکروبیوم های واژن نقشی در زایمان زودرس دارند. مثلا عفونت هایی مثل عفونت باکتریایی روی این میکروبیوم ها تاثیر می گذارند و احتمال زایمان زودرس را افزایش می دهند. و چند وقتی طول می کشد (تا یک سال) که به حالت قبل از بارداری خود برگردند به همین دلیل بارداری زود باعث ایجاد مشکلاتی در بارداری می شود.