امروز فضای مجازی، بخشی جدایی ناپذیر از واقعیت است. حضور پررنگ فضای مجازی در زندگی ما، مرز میان مجاز و واقعیت را تا حدود زیادی کم رنگ کرده است. بسیاری از مراودات اجتماعی و فردی در ساحت های مختلف در بستر فضای مجازی صورت می گیرد و همین مسأله اهمیت مدیریت این فضای پیچیده را دو چندان می کند. پلیس فتا به عنوان متولی مدیریت فضای مجازی در کشور با وظایف خطیری مواجه است. تأمین امنیت کاربران فضای مجازی، حراست از آزادی های قانونی کاربران، و جرم زدایی و پاسداری از حریم های خصوصی و اخلاقی اجتماع از جمله وظایف حیاتی این نهاد مهم امنیتی و انتظامی کشور است. امروز پلیس فتا به یکی از تخصصی ترین نیروهای ناجا تبدیل شده است. بخش اعظمی از نیروهای خدوم پلیس فتا دارای مدارک عالی دانشگاهی در رشته های مرتبط با فضای مجازی هستند و همین امر، پلیس فتا را به یکی از گنجینه های ارزشمند نیروی انسانی نظام اسلامی مان تبدیل کرده است. ساعد نیوز برای اطلاع رسانی به شهروندان محترم و ارائه پاسخ برخی از سؤالات ایشان به سراغ ریاست محترم پلیس فتا در استان آذربایجان شرقی رفته است. جناب سرهنگ دکتر محسن محمودی یکی از سرآمدان و نخبگان سایبری جمهوری اسلامی ایران است و با طرح ها و اقدامات خلاقانه و هوشمندانه، استان آذربایجان شرقی را به یکی از پیشگامان عرصه امنیت فضای مجازی در کشور تبدیل کرده است. توجه مخاطبان ساعد نیوز را به این مصاحبه جلب می کنیم:
ساعد نیوز: با توجه به استفاده روزافزون شهروندان از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، و بروز مشکلات عدیده برای خانواده ها، به نظر حضرتعالی رویکرد شهروندان و خانواده ها نسبت به فضای مجازی باید چه نوع رویکردی باشد؟
سرهنگ محسن محمودی: شبکه های اجتماعی امروزه به بخش جدایی ناپذیری از زندگی بشر تبدیل شده اند و بسیاری از کاربران با فرهنگ های مختلف ارتباطات اجتماعی خود را از بستر شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای پیام رسان انجام می دهند. در این بین نکته ای که حائز اهمیت است حفظ حریم خصوصی در این شبکه ها است موضوعی که بسیاری از کاربران به آن بی توجه بوده و بدون درنظر گرفتن ملاحظات خانوادگی، اجتماعی و عرف جامعه خود اقدام به استفاده از تصاویرخصوصی و حتی تصاویر نامتعارف به عنوان تصویر پروفایل خود در شبکه های اجتماعی می کنند.
کاربران عزیز به این نکنه توجه داشته باشند که تصویر پروفایل آنها می توانند توسط تمامی افراد عضو آن شبکه اجتماعی مشاهده شده و در صورت سوء استفاده، آسیب های متعددی را برای آنها به دنبال داشته باشد. از این رو قبل از اینکه تصویری را برای پروفایل خود انتخاب کنید حتما به این موضوع دقت داشته باشید که در صورت در اختیار گرفتن آن تصویر توسط افراد غریبه و ناشناس آیا این موضوع می تواند منجر به سوء استفاده از شما گردد.
ساعد نیوز: یکی از مشکلات اساسی در حوزه فضای مجازی درگیر شدن کاربران با موضوعاتی است که مصداق جرم محسوب می شود. کاربران برای به دور ماندن از این فضای مجرمانه چه کار باید بکنند؟
سرهنگ محسن محمودی: کلاهبرداران همیشه به دنبال واسطه برای اعمال جرم می گردند، مراقب باشید که ناآگاه واسطه اعمال جرم نشوید. در یک روش کلاهبردار با استفاده از شبکه های اجتماعی مختلف با آی دی ناشناس که هویتی جعلی نیز دارد، افراد مختلف در شبکه های اجتماعی را با پیشنهاد نقدی و غیر نقدی وسوسه انگیز دعوت به تبلیغات پیج یا صفحه، کانال، سایت و یا لینک متصل به درگاه بانکی جعلی می نماید که در این روش شخص قربانی از کسی شاکی می شود که این لینک یا صفحات را به او پیشنهاد داده است. بنابراین، کاربران شبکه های اجتماعی با انجام تبلیغات اغوا کننده خود را شریک جرم کلاهبرداران نکنند.
ساعد نیوز: همان طور که می دانید یکی از کارکردهای فضای مجازی در حوزه خبررسانی است؛ ولی به دلیل ورودی عظیم خبری در این فضا و عدم وجود یک مدیریت جامع در حوزه خبررسانی، برخی اوقات خبرهایی در سطح جامعه منعکس می شود که برخی تبعات منفی را در پی دارند. به نظر حضرتعالی کاربران در این خصوص باید چگونه عمل کنند؟
سرهنگ محسن محمودی: جوینده منبع خبر باشید اگر خبر یا مطلبی را در کانال ها و گروه های غیر رسمی مشاهده کرده ابتدا سعی کنید در رسانه های و پایگاه های خبری رسمی و یا روزنامه های کثیرالانتشار باشید و اگر در صورت جست و جو موفق به یافتن آن در خبرگزاری ها و رسانه های رسمی نشدید، به دنبال کشف منبع آن خبر باشید و تا آن را از منبعی قابل اعتماد دریافت نکرده اید نسبت به انتشار و بازنشر آن اقدام نکرده و یا ذهن خود را با آن مطلب درگیر نکنید.
ساعد نیوز: یکی از مشکلات مهم در حوزه فضای مجازی، کلاهبرداری های اینترنتی از مردم است. درگاه های پرداخت جعلی آسیب های مالی فرآوانی را به کاربران تحمیل می کند. چه توصیه ای به کاربران این درگاه ها دارید؟
سرهنگ محسن محمودی: یکی از شگردهای مجرمان سایبری برای دستیابی به اطلاعات مالی و شخصی کاربران، ساخت بدافزارها و اپلیکیشن های مخرب برای نفوذ به تلفن همراه آنها است. مجرم برای اینکه کاربر را مجاب کند تا برنامه مخرب را بر روی تلفن همراه خود نصب کند، ابتدا بدافزار خود را به فایل نصب یکی از اپلیکیشن های محبوب افزوده و آن را از طریق گروه ها و کانال های شبکه های اجتماعی منتشر می کند. برنامه های مورد نیاز خود را از فروشگاه های معتبر نرم افزار دریافت کنید و به هیچ عنوان به برنامه هایی که در گروه ها و صفحات شبکه های اجتماعی منتشر میشود، اطمینان نکنید و برای بالا بردن امنیت تلفن همراه خود حتما از یکی از برنامه امنیتی و آنتی ویروس ها بر روی تلفن همراه خود استفاده کنید.
ساعد نیوز: پلیس فتا برای مدیریت فوریت های سایبری شهروندان چه اقداماتی را صورت داده است؟
سرهنگ محسن محمودی: با افزایش استفاده کاربران از شبکه های اجتماعی و فضای مجازی برای کاهش مراجعات و سهولت دسترسی به پلیس مردمی و پیشگیری از آسیب ها و رسیدگی به مراجعات غیرحضوری از راه اندازی مرکز فوریت های سایبری پلیس فتا در استان آذربایجان شرقی خبر داد و تصریح کرد: مردم عزیز می توانند از هر نقطه و بدون پرداخت هیچ هزینه ای، به صورت 24 ساعته، برای دریافت اخبار و راهنمایی های سایبری و یا ارائه گزارشات مردمی با شماره 096380 تماس حاصل نمایند یا با مراجعه به وبگاه پلیس فتا به آدرس www.cyberpolice.ir شکایت خودشان را در بخش مربوط به شکایات مردمی ثبت نمایند.