نیجریه پرجـمعیت تـرین کشور افریقایی و سومین کشور مسلمان در جهان اسلام است. و نیز مانند دیگر کشورها دارای آداب و رسوم خاص خود است و مطمئنا برای مردمان این کشور مهم است که مسافران نیز به این آداب و رسوم احترام بگذارند. بزرگترین تولیدکننده ی روغن در آفریقا و دومین قدرت برتر اقتصادی در آنجا می باشد.مسافران همیشه می گویند که مردمان این کشور بسیار دوستانه برخورد می کنند و بخشنده هستند.
سنت های مردم نیجریه
نیجریه با حدود 250 گروه نژادی، فهرست گسترده و متنوعی از سنت ها و آداب و رسوم را دارد که اهالی نیجریه با آن ها زندگی می کنند. با اینکه بیشتر این سنت ها مشابه با سایر بخش های جهان هستند، در اینجا چند مورد از سنت ها و آداب منحصر به فرد را که اهالی نیجریه به خاطر آن ها مشهور هستند، آورده ایم.
دست راست
اهالی نیجریه این را نشانه ی بی احترامی و نفرت انگیز می دانند که افراد با دست چپ احترام بگذارند، غذا بخورند، دست بدهند یا چیزی بگیرند مگر اینکه فرد چپ دست باید یا دست راست نداشته باشد. و حتی در این صورت هم معافیت شدن از این قاعده ممکن است سخت باشد. اگر فردی که دست چپتان را برای دست دادن به طرفش دراز می کنید مسن تر از شما باشد، بیشتر نشانه ی بی احترامی است.
تبریک و ادای احترام به بزرگ ترها
در نیجریه، آداب اجتماعی از تعارفات رایج فراتر می رود و در واقع نشان دهنده ی احترام و تربیت است. چیزهای مختلفی، از جمله زمینه ی قومی و جنسیت، در ادای احترام به بزرگ ترها در نیجریه نقش دارد. به عنوان مثال، در برخی قبایل یکی از زن ها روی زمین زانو می زند یا ادای احترام می کند تا به بزرگ ترها ادای احترام کند، در حالی که از مردها انتظار می رود روی زمین بخوابند، چمباتمه بزنند یا کاملاً تا روی زمین خم شوند. این کارها صرف نظر از مکان یا دفعاتی است که افراد جوان، بزرگ ترها را در روز دیده اند. یک سبک احترام سنتی دیگر در نیجریه، احترامی است که بعد از هر وعده ی غذا انجام می شود. در برخی خانه ها، هرچه بزرگان بیشتری حضور دارند، از مهمان های جوان تر انتظار تشکر بیشتری می رود.
برنج یکشنبه
برنج یکشنبه یکی از چیزهای ثابت در بیشتر خانه های نیجریه است. برای برخی افراد، آماده کردن این غذای سنتی بعد از مراسم کلیسا، روز یکشنبه را کامل می کند. برخی دیگر، لذت ناب آماده کردن و سهیم شدن غذا با خانواده یا همسایه ها را ترجیح می دهند. برنج یکشنبه معمولاً برنج سفید ساده با خورش (تهیه شده از گوجه و فلفل) و مرغ، گوشت قرمز یا ماهی است. با این وجود، در برخی مناسبت های خاص، برنج می تواند به صورت جولاف، سرخ شده، مخلوط یا به صورت های دیگر پخته شود.
سرویس دهی/کارآموزی
شیوه ی کارآموزی Nwaboy در میان قبیله ی ایبو در نیجریه مشهور است. این شیوه، راهی برای پخش کردن ثروت در میان خویشاوندان تلقی می شود. طبق این سنت، یک پسر/مرد جوان خانواده ی خود را با یکی از بستگان یا دوستان خانوادگی ثروتمند (که معمولاً یک بازرگان با سابقه است) ترک می کند تا آموزش ببیند. در طول این آموزش، وظایف مختلفی، از کارهای معمولی و پیش پا افتاده تا هماهنگی و نظارت، به شاگرد سپرده می شود، و آن ها با دنیای معاملات تجاری روبرو می شوند. اغلب اوقات، مراقبت از اشیای قیمتی بر عهده ی شاگرد قرار داده می شود. در پایان دوره ی آموزش، به او “آزادی” داده می شود – یک مبلغ هنگفت برای شروع یک کسب و کار و نگهداری و مراقبت از خود و خانواده.
Omugwo (مراقبت بعد از تولد)
Omugwo نه تنها در میان ایبوها اهمیت قابل توجهی دارد، بلکه در سایر قبایل نیجریه نیز به شکل گسترده ای اجرا می شود. یاروباها آن را Itoju omo می نامند، ایگالاها آن را Iwagwala-oma و آنانگ ها آن را Umaan می نامند. بعد از اینکه یک مادر بچه ی خود را به دنیا می آورد، مادرشوهر او به خانه می آید تا از مادر و بچه مراقبت نماید. مادر شیرده لازم نیست هیچ کاری انجام دهد، چون همه ی کارها برای او انجام داده می شود – کارهایی مثل حمام کردن بچه، ماساژ دادن شکم مادر، انجام کارهای روزمره ی خانه، پختن غذاهای خاص مثل سوپ فلفل، و غیره. اگر مادرشوهر در دسترس نباشد، مادر خود زن و یا یکی از اقوام نزدیک می تواند این وظیفه را به عهده بگیرد. Omugwo مایه ی افتخار بوده و آن قدر نمادین است که در میان اعضای خانواده بر سر اینکه چه کسی بیشترین توانایی را برای مراقبت از مادر و بچه دارد، دعوا شکل می گیرد. Omugwo حداقل سه ماه طول می کشد.
مراسم پیشکش فرزند
این مراسم با مراسم مهم نام گذاری فرزند که در نیجریه مرسوم است، تفاوت دارد. در مراسم نام گذاری، خانواده ی کودک و اقوام جمع می شوند تا نامی برای کودک انتخاب کنند، به ویژه آن هایی که تعیین می کنند در زندگی چقدر خوشبخت و کامیاب می شود. با این حال، مراسم پیشکش فرزند نیز همانند مراسم نام گذاری در مذاهب مختلف مرسوم است. هدف از پیشکش، تشکر از خداوند به خاطر وجود بچه است و او را به عنوان یک خادم وفادار معرفی می کنند.
تشریفات آشنایی پیش از ازدواج
صرف نظر از اینکه چه مدت با شریک خود نامزد بوده اید، رابطه ی شما تا زمانی که تشریفات آشنایی رسمی انجام نشود همچنان غیر رسمی تلقی می شود. اگرچه این بدین معنا نیز است که زوج آماده ی عقد کردن هستند. تشریفات آشنایی طبق سنت در خانه ی عروس برگزار می شود. اقوام نامزد او به خانه ی آن ها می آیند تا احترام خود را به خانواده ی عروس نشان دهند و پیشنهاد خواستگاری را مطرح نمایند. بعد از اینکه خانواده ی عروس خواستگاری رسمی را پذیرفت، هر دو خانواده مشغول خوردن و نوشیدن می شوند. اگرچه این روزها تشریفات آشنایی به همان زیبایی یکی از سه جشن عروسی است که اهالی نیجریه معمولاً مشاهده می کنند. در ادامه آن را آورده ایم.
مراسم های عروسی
جز در صورتی که یک نفر “خارجی” باشد – یا ریسک خارجی بودن برای او اهمیتی نداشته باشد – اهالی نیجریه انتظار دارند سه جشن عروسی برگزار شود. اولین جشن، عروسی سنتی است. بسته به اینکه اهل کدام بخش از کشور باشید، این مراسم شامل هزینه ی عروسی، شلاق زدن، به خاک افتادن، حمل شراب، انتخاب همسر از میان خانم های کاملاً محجبه، و چیزهایی از این قبیل است. سپس نوبت به مراسم عروسی در دادگاه و کلیسا/مسجد می شود. در این مراسم، پیوند زن و شوهر بر اساس سنت ها، مذهب، و قانون مدنی نیجریه به رسمیت شناخته می شود. هر سه مراسم شامل مهمانی و جشن و سور است بنابراین عروس و داماد باید از نظر مالی آمادگی برگزاری این مراسم را داشته باشند.
پاشیدن پول روی سر
برخی مردم نیجریه تنها به این دلیل در جشن ها حضور پیدا می کنند که در این کار جالب شرکت داشته باشند. در عروسی ها، مراسم تدفین، نام گذاری یا پیشکش فرزند، و در جشن های تولد باشکوه و مجلل، مردم – صرف نظر از وضع مالی – هنگام رقص جلو می آیند تا بر روی سر کسانی که می رقصند پول بریزند. البته فقط از پول های کاغذی تا نخورده استفاده می کنند. علت ریختن پول شامل به تصویر کشیدن وضعیت اجتماعی صاحب مجلس، نشان دادن قدردانی از آن ها، و نشان دادن زرق و برق و فراوانی ثروت است. ریختن پول آن قدر در جشن های نیجریه نمادین است که عروس های قبیله ی ایجا تا زمانی که پول روی سرشان ریخته نشود لبخند نمی زنند.
شاداب بودن در روز عروسی
فقط عروس های نیجریه درک می کنند که چقدر حیاتی است که در روز عروسی لباس های خود را به خوبی کامل کرده و بدرخشند. از نظر شادی و سلامت جسمانی از عروس انتظار می رود در روز عروسی سالم و درخشان ظاهر شود. در گذشته، این کار در اتاق های پروار کننده انجام می شد. ریشه ی این اتاق ها به مردم افیک برمی گردد، و از این اتاق ها برای آماده سازی دخترها برای زنانگی و ازدواج از طریق تشریفات و مناسک مذهبی استفاده می شد. یکی از رسوم شامل خدمتگزاری شبانه روزی و انجام تمام کارهای لازم برای افزایش وزن و نشان دادن فراوانی ثروت و نعمت دختر بود. اگرچه این روزها افزایش وزن دیگر هدف نیست، و زن تنها باید از طریق سونا و استخر، پرهیز از کارهای استرس زا یا سنگین، تغذیه ی مناسب و استراحت، تا حد امکان سرزنده و شاداب به نظر برسد.
بوبُو لباس مخصوص نیجریه ای ها
مردم نیجریه یکی از معدود کشورهایی در دنیا هستند که از فرهنگ غنی خود به ویژه پوشیدن لباس های سنتی شان دست نکشیده اند. مردمان این کشور تقریبا در تمام مراسم اداری و تشریفاتی پوششی به نام بُوبُو را بر تن دارند که همراه با زیورآلات خاص خودشان است. وقتی یک نیجریه ای را به مراسمی دعوت می کنید، می بینید که او هرگز در کت و شلوار و یا لباس های غربی ظاهر نخواهد شد، بلکه او با لباس رسمی خود بوبو و مهره های تزئینی و صندل آفریقایی زیبایش ظاهر می شود. همچنین یکی از نکات قابل توجه و جالب در مورد لباس پوشیدن مردم نیجریه، کیفیت پارچه هایی است که بیشتر این بوبو ها را از آن ها تهیه می کنند. طرح های خاص و البته سختی که حتی تقلید از آن، در کشوری مانند چین نیز سخت است. نیجریه دارای پارچه های متنوعی برای تمام سنین و قومیت های مختلف است. پارچه های این کشور، کیفیت خوبی داشته و از نظر طرح بسیار خاص هستند. شاید این مدل از طرح ها را به سختی بتوانید در جایی دیگر بیابید.
صخره زوما
به مشابه بومیان استرالیایی که به اولورو افتخار می کنند و آن را نماد استرالیا می دانند، مردمان کشور نیجریه هم به تخته سنگ صاف و یک تکه زوما فخر می فروشند. صخره زوما یکی از شگفتی های طبیعت بوده و در شمال پایتخت نیجریه، در شهر آبوجا قرار گرفته است. این تخته سنگ به قدری بزرگ است که به راحتی از مسیر جاده ای آبوجا به کادونا قابل مشاهده است. این تخته سنگ در مقایسه با نمونه استرالیایی خود با ۷۲۵ متر ارتفاع، دو برابر اولورو بلندتر است اما از نظر عرضی، تقریبا یک سوم آن است. این ساخته طبیعت به علت وجود چهره انسان در خود، بسیار منحصر به فرد و جذاب است. شکل ظاهری انسان چون به طور مستقیم در جهت نور خورشید قرار دارد، چشم انداز جالبی پدید آورده است. صخره زوما برای ماجراجویانی که به صخره نوردی علاقه دارند، بسیار ایده آل است. صعود از این صخره به دلیل شیب بالایی که دارد، خطرناک است و برای کسانی که آمادگی ندارند، ممکن است خطرساز باشد.
غذا در نیجریه
غذاهای نیجریه شامل بسیاری از غذاهای بومی قاره آفریقا و مقدار کمی از چاشنی ها و ترشی ها است که در غذاهای متنوع استفاده می شوند. یکی از مشهورترین غذاهای این سرزمین، آکارا است که یک خوراک ساده و گیاهی است. آکارا از گلوله های سرخ شده و یک سس فلفل ویژه درست می شود. غذای سنتی دیگری که مورد علاقه مردم نیجریه هست، Jollof Rice است. این غذای خوشمزه و بی نظیر حس چشایی شما را تقویت خواهد کرد و ترکیبی از برنج و ادویه جات است،که همیشه همراه با مرغ سرخ شده و یا گوشت گاو سرو می شود. وعده های غذایی در این کشور، معمولا با سالادهای رنگارنگ که از سبزیجات تهیه شده، آغاز می شود.
خیابان گردی با کفتارها
گردشگرانی که به نیجریه سفر می کنند، معمولا با صحنه های عجیبی در خیابان های این کشور مواجه می شوند. در کشورهای اروپایی و آمریکایی زندگی کردن با حیوانات پدیده ای شایع است، به طوری که هر خانواده ای در محل زندگی خود از یک حیوان اهلی مراقبت می کند. اما در کشوری به مانند نیجریه این حیوان اهلی، جای خودش را به یکی از وحشی ترین حیوانات آفریقا یعنی کفتار می دهد. خیابان گردی با کفتار وحشی در آفریقا یکی از تفریحات مردمان این کشورها شده است. آن ها با رام کردن این جانوران وحشی، مثل حیوانات خانگی با آنها زندگی می کنند. خیابان های نیجریه پُر است از انسانهایی که با کفتارهایشان در شهر قدم می زنند و هرکجا می خواهند می روند و هیچ قانونی برای ممنوعیت آن ها وجود ندارد. خیابان گردی با کفتارها منظره هایی ایجاد می کنند که عجیب و در عین حال ترسناک به نظر می رسد.
نیجریه از تنوع قومی بسیاری برخوردار اسـت و در نتیجه آدالب و رسوم متنوعی دارد..امیدواریم تا حدودی با آداب و رسوم مردم نیجریه آشنا شده باشید.
لباس های سنتی و محلی مردم شیراز و استان فارس
