اوریگامی چیست؟
کلمـه اوریگامـی متشـکل از دو کلمـه اوری و گامـی اسـت کـه اوری بـه معنـای تـا زدن و گامـی تغییـر یافتـه ی کلمـه ی کامـی بـه معنای کاغذ اسـت. اریگامـی روش ارائـه ی اشـکال اسـت، کـه عمدتـا بـا خـم کـردن مـاده ی مورد اسـتفاده (کاغـذ) حاصـل میشـود. بنابرایـن اریگامـی هنر و اندیشه ی تـا دادن کاغـذ یـا صفحاتـی از جنـس پالسـتیک، فلـز و مـواد دیگـر بـرای خلـق شــکلهای مختلــف، میباشــد. ایــن شــکلها تعــداد زیــادی از حیوانــات، پرنـدگان، ماهیهـا، وسـایل بـازی، وسـایل دکـوری، شـکلهای هندسـی و اشــکالی در ارتبــاط بــا گرافیــک، معمــاری، صنعــت و … را شــامل میشــوند. اریگامــی طیــف بســیار گســتردهای را در بــر میگیــرد، از کــودکان پیــش دبسـتانی تـا اسـاتید دانشـگاه؛ تمـام مـردم میتواننـد از آن لـذت بـرده و بـا خلــق طرحهــای جدیــد بــه تاریــخ اریگامــی بپیوندنــد. کاردسـتیهای هـدف ایـن هنـر آفریدن طرحهـای جالـب از کاغـذ بـا کمـک تاهـای هندسـی اسـت. معنـای لغـوی ایـن واژه در زبـان ژاپنـی تـا کـردن کاغـذ اسـت و تمـام مدلهـای کاغـذ و تـا را در بـر دارد، حتـی آنهایـی کـه ژاپنـی نیسـتند. اریگامـی فقـط از تعـداد کمـی از تاهـای گوناگـون اسـتفاده میکنـد، ولـی همیـن تاهـا میتواننـد بـه روشهـای گوناگونـی ترکیـب شـوند تـا طرحهـای متفاوتـی ایجـاد کننـد.
ابداع فشن اوریگامی به دست ژاپنی ها
(Issey Miyake)یکی از اولین طراحانی ست که پی برد چگونه می توان از اوریگامی برای طراحی لباس استفاده کرد. او میراث ژاپنی خودش را با آموزه های خیاطی غربی برای به وجود اوردن لباس های زیبا و با کیفیت زیاد تلفیق نمود. هرکسی که تا به حال سعی کرده باشد فابریک اوریگامی را امتحان کند کاملا می داند که تا کردن پارچه تجربه کاملا متفاوتی نسبت به تا کردن کاغذ است.پارچه های مختلف واکنش های مختلفی در مقابل تا شدن نشان می دهند. به همین منظور طراحان مد علاقه مند به اوریگامی بایستی نوع پارچه را به صورت کاملا دقیق انتخاب نمایند.
Chia-Lin Wu در پایان نامه خود با عنوان “اوریگامی در مد” دریافت که ابریشم برای ایجاد سازه های اوریگامی بهتر می باشد. او پس از امتحان کردن انواع مختلفی از پارچه ها، به این نتیجه رسید که ابریشم بافتی همانند کاغذ دارد که می تواند تاها را به خوبی نگه دارد و همچنین تحمل زیادی در برابر حرارت اتو نیز دارد.
اوریگامی در طراحی پوشاک
در دنیای مُد، اوریگامی صرفاً به معنای تا کردن نیست، بلکه به معنای خلقِ شکل های سه بُعدی و هندسی با استفاده از پارچه است. از این تکنیک برای خلقِ شکل های مستطیل، مربع، نیم دایره، شش ضلعی و دیگر شکل های هندسی استفاده می شود. در طراحی پوشاک با اوریگامی، از تکنیک های مختلف دوخت، بُرش و تا کردن، برای خلقِ ظریف ترین شکل ها استفاده می شود. پوشاکی که با الهام از اوریگامی طراحی می شوند، معمولا دارای اشکال هندسی و پیلی های متعدد هستند. اوریگامی را می توان در اندازه های کوچک از پارچه ساخت و برای تزیین لباس نیز به کاربرد. در این تکنیک برای طراحی لباس از روش اصلی و اولیه طراحی لباس اوریگامی یعنی تا کردن کاغذ الهام گرفته می شود. این روش ارتباط مستقیمی با هندسه و حجم سازی دارد. در اوریگامی با وجود خشک بودن جنس کاغذ، وقتی آن را چند مرحله تا می کنیم، کاملا فرم گرفته و به حالت اولیه باز نمی گردد. تا زدن پارچه تجربه ای کاملا متفاوت از تا زدن کاغذ است. انواع متفاوت پارچه ها واکنش متفاوتی نسبت به تا زدن از خود بروز می دهند. از این رو کسانی که علاقمند به الهام گرفتن از این تکنیک در طراحی های خود هستند، نیاز دارند تا پارچه ی مناسب را با دقت انتخاب کنند. در اوریگامی، خطوط تا، به صورت کاملا شکسته و با لبه های تیز است. اما اوریگامی هایی که با پارچه ساخته می شوند، گوشه هایی گردتر و ظاهری نرم تر از شیوه کاغذی دارند. پرهیــز از تکــرار زیــاد ایــن نــوع اوریگامــی در لبــاس زیبایـی لبـاس را دو چنـدان میکنـد و ایـن مفهـوم را میرسـاند کـه حتمـانبایـد از طرحهـای پیچیـده اسـتفاده کـرده و بـا یـک طـرح سـاده نیـز میتـوان زیبایـی اوریگامـی را بـه نمایـش گذاشـت. ایـن پلیسـه بـا در آمیختـه شـدن بـا شـکل دایـره طرحـی جـذاب بـه وجـود آورده اسـت.
دايـره كاملترين شـكل خط منحنـي و يـا منحنـي مسـدود اسـت. ایـن لبـاس بـرای افرادی مناسـب اسـت کـه عـرض شـانههای کوچکـی دارنـد و بـرای پنهـان کـردن آن از ایـن مـدل میتـوان اسـتفاده نمـود. دايـره، خميـده بسـتهاي اسـت كـه بـه گرداگـرد يـك نقطـه موهـوم بـه نـام مركـز، كـه از خـود دايـره جداسـت ميچرخـد و كشـش ايـن نقطـه نسـبت بـه تـام نقـاط پيرامـون دايـره يكـي اسـت. دايره،شـكلی اسـت دورانـی كـه بـا القـای انديشـه چرخـش، بيننـده را بـه درون خـود مي كشـد و جـذب مي كنـد تـا آنجـا كـه نگرنـده را از خـود بيخـود ميسـازد. دايـره نمـودار حركـت دورانـي ثابـت، نشـانه آغازين از آسـمان مسـلط بر جهـان، و نمـاد تكامل فردی انسـان اســت.دايره شــكل كاملــي اســت كــه حركــت جاودانــه و مداومــی را نشــان ميدهـد. دايـره نمـاد نرمـی، لطافـت، سـياليت، تكـرار، درون گرايـی، آرامـش روحانـی و آسـمانی، پاكـی و صميميـت و آن جهانـی بـودن بـه شـمار ميآيـد. بـه هميـن دليـل دايـره هميشـه بـه عنـوان يـك شـكل كامـل مـورد توجـه بـوده اسـت و بسـياری از هنرمنـدان در شـرق و غـرب سـعی كرده انـد آثـار خود را بـر مبنـای دايـره و يـا تركيـب هايـی از دايـره بـه وجـودبياورنـد.
پارچه مناسب لباس های اوریگامی
در طراحی لباس، انتخاب پارچه ی مناسب که نزدیک ترین حالت به خشکی کاغذ را داشته باشد، نقش مهمی در نتیجه گیری بهتر دارد. در اتودهای اولیه، استفاده از کاغذ به جای پارچه پیشنهاد می شود و حتی می توانید روی مانکن از کاغذ به جای پارچه استفاده و کار کنید. همچنین می توانید برای ایجاد خشکی مورد نظر در پارچه از روش های مختلفی مانند آهار دادن پارچه و یا لایی چسب های خشک استفاده کنید.
در اتودهای اولیه، استفاده از کاغذ به جای پارچه پیشنهاد می شود و حتی می توانید روی مانکن از کاغذ به جای پارچه استفاده و کار کنید. استفاده از این روش یکی از بهترین گزینه ها برای طراحی لباس های گران قیمت و مشتریان خاص است. پارچه ی ابریشمی بهترین گزینه برای طراحی با اوریگامی است. ابریشم دوپیونی سبک با بافتی شبیه کاغذ، می تواند تاهای زده شده را با گرمای اتو خیلی خوب نگه دارد. ابریشم ارگانزا درخشندگی خوشایندی به طراحی می دهد و با دست به خوبی تا می شود اما با اتوی داغ این طور نیست. پارچه ی ابریشمی بهترین گزینه برای طراحی با اوریگامی است.
پلیسه چیست؟
پلیســه یکــی از ســاده ترین شــکلهای اوریگامــی اســت کــه در عرصــه طراحـی لبـاس کاربـرد بسـیار داشـته ولـی از لحـاظ تاریخـی نمیتـوان زمـان ً مشـخصی را بـرای آن دانسـت. از آن رو از ابتـدای پیدایـش پارچـه و بعضـا بسـیاری از لباسهـای گذشـتگان شـاهد ایـن رویـداد بـودیم فی المثـل در لبـاس پوشـیده بـر تـن هخامنشـیان. از این رو شـناخت پلیسـه بـرای طراحـان لباس یـک طـرح الزامـی اسـت.
شاید شما نیز در خیاطی و طراحی لباس از این تکنیک بارها بدون آن که بدانید استفاده کرده باشید. به عنوان مثال می توان به پلیسه کردن پارچه، پیلی تک و استفاده از آن برای دامن یا بخش های مختلف پوشاک اشاره کرد. بنابراین، دفعه بعد که یک گل رز را روی پیراهن می بینید، دوباره نگاه کنید، ممکن است با تکنیک اوریگامی ساخته شده باشد.
تاثیر بصری و روانی قطعات اوریگامی
بایـد ایـن مـورد را در نظـر داشـت کـه اشـکال اوریگامـی تشـکیل شـده از خطـوط عمـودی (نیرومنـد، فعـال، ایسـتا، مقـاوم و باوقـار) خطوط افقـی (آرام، بی هیجـان، غیرفعـال و وسـیع اسـت و چنانچـه در یـک لبـاس بـه کار برود آرامـش و لطـف خاصـی میآفرینـد) و خطوط مایـل (عصبـی، مهیـج، بـی ثابـت و نشــان دهنــده ســقوط میباشــد، ویژگیهایــی ماننــد لطافــت و زیبایــی و نافــذ بــودن از خصوصیــات ایــن خــط اســت) کــه خــط در قســمتهای مختلـف بـا یکدیگـر ترکیـب شـده و در ایـن صـورت خصوصیـات خطـوط تغییـر خواهـد کـرد. وقتـی خطـوط بـا یکدیگـر ترکیـب میشـوند معمـولا خصوصیــات آنهــا کــمرنگتــر میشــود.
استفاده JUNYA WATANABE از اوریگامی
طراحان ژاپنی نیز از کاربردِ هنرشان در صنعت مُد غافل نشدند. در ژاپن، Junya Watanabe، یکی از طراحان معروف مُد، از اوریگامی در طراحی لباس هایش استفاده کرد. مجموعۀ پاییز و زمستان این طراح ژاپنی، پر از شکل های سه بُعدی بود که در طراحی شان از اوریگامی الهام گرفته بود. در سال 2016، این طراح در مجموعۀ پاییزی اش از همین تکنیک اوریگامی استفاده، و لباس های سه بُعدی از جنس نئو پرین صنعتی را طراحی کرد.
آوانگارد و تاثیر آن در مد و فشن
