حالت مثبت و منفی وجه التزامی در زبان ترکیه

هدف از برگزاری آزمون تومر سنجش سطح زبان ترکی متقاضیان است. به زبان ساده تر، این مدرک شبیه به مدارک آیلتس و تافل در زبان انگلیسی ست.

وجه التزامی برای بیان کارهایی است که در آنها التزام وجود داشته باشد. در فارسی، این وجه را با اضافه کردن ب‍ به ابتدای بن مضارع می سازیم، مثلا بروم، بدانم، بخورید و …

حالت مثبت

در حالت مثبت وجه التزامی، بر اساس اصل تطابق آوایی، یکی از پسوندهای زیر را برای ضمایر فاعلی انتخاب می کنیم. در جدول زیر با این پسوندها آشنا می شوید:

برویم	gidelim	Biz (y)-elim/-alım	بروم	gideyim	Ben (y)-eyim/-ayım
بروید	gidesiniz	Siz (y)-esiniz/-asınız	بروی	gidesin	Sen (y)-esin/-asın
بروند	gideler	Onlar (y)-eler/-alar	برود	gide	O (y)-e/-a

حالت منفی

نخوریم	yemeyelim	Biz –meyelim/-mayalım	نخورم	yemeyeyim	Ben -meyeyim/-mayayım
نخورید	yemeyesiniz	Siz -meyesiniz/-mayasınız	نخوری	yemeyesin	Sen -meyesin/-mayasın
نخورند	yemeyeler	Onlar -meyeler/-mayalar	نخورد	yemeye	O -meye/-maya

سوالی مثبت و منفی

کافی است پس از هر فعل پسوند سوالی mi/mı را بیاوریم، مثلا:

?dinleyeyim mi (گوش بکنم؟)

?kabuletmeyeyim mi (قبول نکنم؟)

değil، یک کلمه منفی ساز در زبان ترکیه

فعل بودن در وجه التزامی

فعل بودن در وجه التزامی از فعل olmak ساخته می شود.

biz olalım	ben olayım
siz olasınız	sen olasın
onlar olalar	o ola

وجه التزامي در گذشته

فعل + -malı /-meli + پسوند حكايتي+ پسوند شخص
فعل + -malıydı /-meliydi + پسوند شخص

فعل +(y) -acaktı/-ecekti + پسوند شخصي

شخص	حالت جدا	حالت چسبيده	پسوند شخصي	معني
ben	gelmeli idi-m	Gel-meliydi-m	m	بايد مي آمدم
sen	gelmeli idi-n	Gel-meliydi-n	n	بايد مي آمدي
o	gelmeli idi	Gel-meliydi	-	بايد مي آمد
biz	gelmeli idi-k	Gel-meliydi-k	-k	بايد مي آمديم
siz	gelmeli idi-niz	Gel-meliydi-niz	-nız/-niz -nuz/-nüz	بايد مي آمديد
onlar	gelmeli idi-ler	Gel-meliydi-ler Gel-meli-ler-di	ler/lar	بايد مي آمدند

در سوم شخص جمع حالت دوم كه پسوند شخص قبل از پسوند حكايتي مي آيد نيز استفاده مي شود.
(در تركي آذربايجاني فقط حالت اول استفاده مي شود gelmeliydiler)

Ödevlerimi zamanında yapmalıydım.

بايد تمريناتم را سر وقت انجام مي دادم.

O, hatalı olduğu için senden özür dilemeliydi.

او، به خاطر خطاكار بودنش،آموزش زبان تركي بايد از تو معذرت خواهي مي كرد.

Haklısın, ben seni daha erken aramalıydım.

حق داري، من بايد زودتر از اين باهات تماس مي گرفتم.

حالت منفي با آمدن –ma/-me ساخته ميشود. بنابراين پسوند كلي به صورت –mamalıydı/-memeliydi ساخته ميشود.

Kardeşine kızmamalıydın.

نبايد (به ) برادرت عصباني ميشدي.

O şurubu içmemeliydin.

بايد آن شربت را نمي خوردي. (نبايد آن شربت را مي خوردي)