همه چیز درباره گارانتی خودرو در ایران

همه کسانی که خودرو صفر داشته اند یا یک خودرو دسته دوم خریده اند با یک سری سؤالات رایج درباره خودرو شان مواجه شده اند که آیا خودرو من اصلاً گارانتی معتبر شرکتی دارد؟ هرچند کیلیومتر کارکرد، باید برای سرویس دوره مراجعه کنم؟ اگر سرویس دوره خودرو را فراموش کنم چه اتفاقی می افتد؟ چه مواردی گارانتی را باطل می کند؟ اصلاً چرا باید به نمایندگی مراجعه کنم ؟ و تعداد زیادی سؤال دیگر…

گارانتی خودرو چیست؟

درواقع گارانتی خودرو به مجموعه خدماتی است که یک شرکت خودروساز طبق قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان خودرو به خریدار محصول خود می دهد و این خدمات تضمین کننده کیفیت و مشتری مداری آن شرکت خودروساز در قبال خودرو است. در ایران نیز خودروسازان و واردکنندگان خودرو، گارانتی هایی با حداقل ۱۸ ماهه و حداکثر ۵ ساله را ارائه می دهند. برای مثال گارانتی محصولات ایران خودرو برای خودرو دنا حدود ۳۶ ماه و گارانتی محصولات سایپا برای خودرو پراید حدود ۱۸ ماه است.

وقتی یک خودروساز طی قرارداد خود با مشتری برای یک خودرو ۵ سال یا ۱۵۰ هزار کیلومتر گارانتی تعیین می کند، به معنی آن است که تمامی قطعات این خودرو البته به جز قطعات مصرفی در این مدت یا در این مسافت شامل گارانتی شده و از خریدار هیچ پولی بابت تعمیر یا تعویض موتور یا گیربکس و دیگر قطعاتی که مصرفی نیستند دریافت نمی شود.

حتی قطعات مصرفی نیز (در بعضی خدمات مثل کارت طلایی ایران خودرو یا کارت نارنجی سایپا) تا مدتی مشخص شامل گارانتی است، دراین بین برخی شرکت ها برای جذب مشتریان، خودروهای خود را تمام و کمال گارانتی می کنند و خریدار در زمان گارانتی هیچ هزینه ای بابت سرویس ها نمی پردازد.

نگاهی به گارانتی خودرو در آینه قانون

نمایندگان ملت در 28 فروردین سال 1395، قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان خودرو را تصویب کردند تا نقشه راهی برای تولیدکنندگان و واردکنندگان خودرو باشد. این قانون پس از آن تصویب شد که بازوی نظارتی وزارت صنعت، معدن و تجارت یعنی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، دستورالعمل جامعی را با عنوان «شرایط و ضوابط خدمات پس ازفروش صنعت خودرو» برای ارزیابی سطح کیفی خدمات پس ازفروش شرکت های خودروساز و واردکننده منتشر کرد.

قانون فوق، بخش های مهمی دارد که اغلب مشتریان، از آن بی اطلاع هستند. اغلب خریداران، بر این باور هستند که تمامی ایرادات خودرو بر عهده خودروساز است و با بروز هرگونه مشکل، این عرضه کننده خودرو است که باید به صورت رایگان نسبت به رفع مشکل اقدام کند. از طرفی دیگر، بسیاری از حقوق مالک خودرو نیز در این قانون لحاظ شده است که عدم آگاهی نسبت به آن، مشکلاتی را به وجود می آورد. در ادامه، نگاهی به مهم ترین بخش های قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان می اندازیم.

• ضمانت رنگ برای خودروهای سبک، حداقل 3 سال، برای خودروهای سنگین حداقل 18 ماه و برای موتورسیکلت حداقل 3 ماه است.
• تعمیر یا تعویض قطعات خودرو ناشی از خسارت حاصل از حادثه یا تصادف که به علت عیب فنی خودرو نباشد، مشمول ضمانت نیست.
• مدت زمان تعهد خدمات شامل تعمیرات و تأمین قطعات (وارانتی)، 10 سال بعد از فروش آخرین دستگاه خودرو از همان نشان تجاری و نوع خودرو، توسط عرضه کننده است.
• عملکرد صحیح سیستم و قطعات کیسه هوا صرفاً مشمول دوره تضمین نیست و بر اساس استانداردهای ابلاغی، شامل دوران تعهد است.
• در صورت مراجعه مصرف کننده برای رفع عیب تکراری به همان نمایندگی یا هریک از نمایندگی های دیگر برای بار دوم و یا بیشتر، زمان توقف خودرو از بدو تاریخ پذیرش خودرو برای پرداخت خسارت محاسبه می شود.
• عرضه کننده موظف است در دوره تضمین، هزینه های بارگیری و حمل خودروهای درراه مانده و غیرقابل تعمیر به نزدیک ترین نمایندگی را (به استثنای موارد تصادفی) قبول کند.
• عرضه کننده موظف است تا ضمن ارائه صورت حساب به مصرف کننده، خدمات ارائه شده خود را به مدت 2 ماه یا 3 هزار کیلومتر، هرکدام زودتر فرا برسد و قطعات را به مدت 6 ماه یا 10 هزار کیلومتر، هرکدام زودتر فرا برسد، تضمین کند.
• عرضه کننده موظف است چنان چه تشخیص دهد علاوه بر عیوب مندرج در برگ پذیرش، خودرو عیب دیگری نیز دارد، قبل از تعمیر یا تعویض قطعه، با مصرف کننده تماس بگیرد و از او جهت انجام تعمیرات کسب تکلیف کند.
• چنان چه به تشخیص مراجع مذکور به علت عدم کیفیت تعمیرات، سهل انگاری یا استفاده از قطعات غیراستاندارد توسط عرضه کننده، خسارتی متوجه مصرف کننده شود، عرضه کننده موظف به جایگزین کردن قطعات، رفع نقص بدون دریافت وجه و جبران خسارات وارده است.
• در صورت بروز اختلاف بین عرضه کننده و مصرف کننده، موضوع از طریق سازمان صنعت، معدن و تجارت و با نظارت سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان مورد بررسی و رسیدگی قرار می گیرد. چنان چه رضایت مصرف کننده تأمین نشود، می تواند به هیات حل اختلاف مراجعه کند.

  

عوامل ابطال کننده گارانتی خودرو

یکی از چالش برانگیزترین مباحث مربوط به گارانتی خودرو، اقدامات و رفتارهایی است که موجب ازبین رفتن تعهدات خودروساز یا واردکننده در دوره تضمین می شود. مباحثی که البته طبق قانون، باید به روشنی در دفترچه گارانتی خودروها ذکر شده باشد. با این حال، موارد فراوانی از بروز اختلاف بین دو طرف وجود دارد. یکی از بیشترین مثال ها در این زمینه، زمان مراجعه برای سرویس ادواری خودرو است.

شرکت ها بازه های زمانی مشخصی را برای بررسی قطعات و لوازم محصول فروخته شده خود اعلام می کنند. در وهله اول، اگر مشتری در موعد مقرر به نمایندگی مراجعه نکند، گارانتی مربوط به رفع عیب یا بررسی قطعه فوق به صورت موقتی لغو می شود. این داستان برای قطعات حیاتی تر، شدیدتر پیگیری می شود؛ به طوری که می تواند منجر به ساقط شدن کل گارانتی خودرو نیز بشود.

البته مشتریان خودرو با چالش های جدی مواجه هستند؛ تا جایی که بسیاری از آن ها در زمان مراجعه به منظور سرویس های دوره ای یا تعمیر خودرو، به سختی از سوی نمایندگی ها پذیرش می شوند که عامل اصلی در بروز این مشکل، عدم ارائه یکنواخت خدمات در تمامی نمایندگی ها است؛ موضوعی که موجب می شود برخی از مشتریان زمان مراجعه اولیه به نمایندگی را از دست بدهند و همین موضوع، کافی است تا شرکت از زیر بار ارائه خدمات گارانتی به مشتری شانه خالی کند.

به همین دلیل، برخی از مشتریان از بیم بروز حادثه، خودروی خود را به تعمیرگاهی خارج از سیستم تحویل می دهند که این اقدام طبق قانون، منجر به ازبین رفتن گارانتی می شود؛ چراکه شرکت های خودرویی می گویند طبق قانون، هرگونه عیب و نقص و خسارات جانی و مالی وارده به مصرف کننده و اشخاص ثالث که به دلیل تعویض یا نصب قطعات و سیستم های جانبی یا دریافت خدمات خارج از شبکه رسمی و مجاز عرضه کننده توسط مصرف کننده طی دوران ضمانت ایجاد شود، از شمول این قانون خارج است و هیچ گونه حقی برای مصرف کننده و اشخاص ثالث در برابر عرضه کننده ایجاد نمی کند.

ازجمله مواردی که باعث لغو گارانتی می شود، می توان به نصب رینگ یا لاستیک غیراستاندارد (پهن)، تغییر ارتفاع خودرو، نصب روکش صندلی در خودروهای خاص که دارای صندلی برقی یا ایربگ هستند، نصب دزدگیر، نصب کف پوش یک پارچه داخل اتاق، نصب کروزکنترل، دست کاری برق خودرو (باتری، دینام و استارت) و دست کاری کیلومترشمار اشاره کرد.

آیا خودرو صفر نیاز به گارانتی دارد؟

حتی زمانی که شما یک خودرو صفرکیلومتر از نمایندگی خودروسازان می خرید نیز باید تمام موارد گارانتی و چک اولیه زمان تحویل خودرو را بررسی کنید. از وظایف نمایندگی در زمان تحویل خودرو صفر است که باید طبق چک لیست و به صورت آیتم به آیتم تمام ادوات خودرو را در حضور خریدار آزمایش کند تا خریدار از عیوب احتمالی آگاه شود و از پذیرفتن خودرو معیوب امتناع کند.

یکی از دغدغه های خریداران خودرو در زمان نیاز به تعمیرات و سرویس های دوره ای خودرو، سختی پذیرش نمایندگی ها و ارائه نشدن خدمات مشابه در تمامی نمایندگی ها است. البته در برخی موارد ذکر چند تبصره باعث می شود شرکت ارائه کننده خدمات بتواند به راحتی از مسئولیت شانه خالی کند. عرضه کنندگان خودرو در برگه قرارداد ذکر می کنند که همه قطعات خودرو به فروش رفته شامل گارانتی است به غیراز موارد قطعات مصرفی خودرو.

هزینه تعمیرات در دوره گارانتی با چه کسی است؟

طبق قانون فقط نمایندگی رسمی خودروسازان مرجع رسیدگی به شرایط گارانتی شما است. همچنین از مدتی پیش دستورالعملی نیز درباره گارانتی و خدمات پس از فروش خودرو های وارداتی وضع شده است که تمامی عرضه کنندگان اعم از تولیدکنندگان و واردکنندگان رسمی و غیررسمی کالاهای سرمایه ای ازجمله خودرو مکلف به داشتن نمایندگی و خدمات پس از فروش هستند.

در آیین نامه جدید بر الزام به رعایت حقوق مصرف کنندگان در واردات خودروهای سواری تأکید شده و ارائه خدمات به مصرف کنندگان از سوی فروشندگان خودرو الزامی است.

تاکنون تنها نمایندگی های رسمی موظف به رعایت ضوابط و شرایط این ماده قانونی بوده اند که ازاین پس واردکنندگان غیر نماینده رسمی نیز باید این ماده قانونی را رعایت کنند.

رقابت نزدیک خودروسازان در بازارهای جهانی برای افزایش فروش باعث تغییر برنامه آن ها از راهبرد تولید به خدمات شده است. کارشناسان معتقدند، درگذشته شرکت های بزرگ با تأکید بر ارتقای کیفیت و ویژگی های رفاهی به دنبال سهم بیشتری از بازار بودند اما در حال حاضر بهبود خدمات پس از فروش در افزایش تقاضای خودرو نقش اساسی ایفا می کند.

گارانتی خودروسازان برای هر خودرو چقدر است؟

درواقع گارانتی طولانی مدت یک خودرو نشان از دوام و کیفیت آن محصول است. هرچقدر گارانتی یک خودرو طولانی باشد بیانگر این است که با یک خودرو کم استهلاک روبرو هستیم. البته این شامل همه خودروسازان نمی شود. برای مثال خودروساز کیا موتورز برای محصولات خود در امریکا برای فروش بیشتر و جلب توجه مشتریان گارانتی ۷ ساله را برای تمامی محصولاتش قرار داده است. شایان ذکر است به دلیل متنوع بود خودروها و تغییر کردن شرایط برای خودروسازان بهترین راه برای دیدن گارانتی هر خودرو مراجعه کردن به سایت خودروسازان است. برای مثال ایران خودرو محصولات گروه پژو را ۲۴ ماه گارانتی می کند ولی محصولات خانواده سمند، دنا و رانا را تا ۳۶ ماه گارانتی می کند. خودروسازان خصوصی هم مثل شهرخودرو برای خودرو کوپا نیز شرایط گارانتی ۵ ساله یا ۶۰ ماهه را گذاشته است.

همه چیز درباره قفل شدن یا گیرپاژ کردن موتور خودرو