اصلاح گیرپاژ کردن در تمامی ماشین آلاتی که موتور قطعه ای از آن هاست؛ به کار برده می شود. و به معنای گیرکردن موتور و یا همان قفل شدن موتور است. در واقع زمانی که پیستون به جداره سیلندر بچسبد موتور تمامی ماشین آلات گیرپاژ می کند. پس با این حساب گیرپاژ کولر، گیرپاژ موتور سیکلت، گیرپاژ موتور خودرو و … به معنای قفل شدن موتور آن ها است. که در ادامه به طور اختصاصی به سراغ گیرپاژ موتور خودرو و علائم قفل شدن آن رفته ایم.
قفل شدن یا گیرپاژ کردن موتور خودرو
اصطلاح گیرپاژکردن موتور یا به اصطلاح عامیانه سوختن موتور زمانی به کار می رود که قطعات موتور در یکدیگر به خاطر بالا رفتن دمای موتور و گرمای بیش از حد قفل کنند.
برای جلوگیری از انبساط پیستون باید سیلندر ، گرمای حاصل از احتراق را به سرعت عبور داده و عمل خنک کاری را انجام دهد. اگر بنا به هر دلیلی سیلندر خنک نشود دمای بالای سیلندر باعث انبساط شدید پیستون شده و همین مسئله سبب می شود پیستون در داخل سیلندر گیرپاژ کند و پیستون از حرکت بایستد و این مساله می تواند باعث وارد شدن آسیب های جدی به سیلندر ، میل لنگ ، پیستون و شاتون شود.
دلایل قفل شدن موتور یا گیرپاژ
همان طور که احتمالا اطلاع دارید، موتور خودرو برای آن که بتواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد، نیاز به روغن یا روان کار دارد و دمای آن نیز نباید از یک محدوده مشخص فراتر رود.
محل تلاقی میل لنگ و شاتون ها و یاتاقان ها، توسط لایه ای نازک از روغن پوشیده می شود تا میل لنگ بتواند به راحتی دوران خود را ادامه دهد و موتور روشن شود. اگر روغن به هر دلیل به این قسمت ها نرسد، اصطکاک فراوان ایجادشده بین میل لنگ و یاتاقان ها، خیلی زود موجب خرابی این بخش ها خواهد شد و اصطلاحا، موتور گیرپاژ یا قفل خواهد کرد. هم چنین اگر روغن از کیفیت مناسب برخوردار نبوده یا کثیف شده باشد، احتمال قفل شدن میل لنگ وجود خواهد داشت.
از طرف دیگر، افزایش بیش ازحد دمای پیشرانه نیز موجب انبساط قطعاتی هم چون یاتاقان ها، میل لنگ و پیستون ها خواهد شد. این مسئله، کم شدن لقی استاندارد این قطعات را نتیجه می دهد و لایه روغن میان آن ها را از بین خواهد برد. واضح است که در این صورت نیز میل لنگ و شاتون ها، توانایی لغزش روان در یک بستر را نخواهند داشت و بروز عیب قفل کردن یا سوختن موتور محتمل خواهد بود.
ناگفته نماند که عدم روغن رسانی مناسب به سرسیلندر نیز می تواند منجر به گیرپاژ میل سوپاپ ها و ازکارافتادن موتور خودرو شود. البته در این مواقع، بیشتر سرسیلندر آسیب می بیند و احتمال بروز ایراد در میل لنگ و شاتون ها کمتر از میل سوپاپ ها و سایز اجزای سرسیلندر خواهد بود.
به طور کلی، می توان دو عامل روان کاری نامناسب ناشی از کمبود روغن یا کاهش کیفیت آن به علاوه افزایش دمای موتور نشات یافته از عدم فعالیت صحیح سیستم خنک کننده را به عنوان دو علت اصلی قفل شدن موتور خودرو در نظر گرفت.
راه های تشخیص گیرپاژ موتور
اگر موتور خودرو قفل شود، همان طورکه انتظار می رود، دیگر روشن نخواهد شد و میل لنگ و سایر اجزای چرخشی آن، به راحتی قبل به دوران درنخواهند آمد.
در مرحله پیش از گیرپاژ کامل، موتور علائمی هم چون صدای یاتاقان (شبیه تق تق) از خود بروز می دهد؛ هم چنین امکان دارد بوی روغن سوخته نیز به مشام برسد. خروج دود آبی رنگ نیز که نشان از روغن سوزی است، نشانه دیگری است که می تواند شما را نسبت به گیرپاژ موتور در آینده هشیار کند. روشن شدن چراغ چک، چراغ روغن و چراغ استپ موتور نیز از دیگر علائم هشداردهنده در زمینه گیرپاژ موتور خواهند بود که باید حتما به آن ها توجه شود.
جلوگیری از قفل شدن موتور و گیرپاژ موتور خودرو
- سعی کنید در سرعت بالا رانندگی نکنید.
- به موقع روغن موتور خودرو را تعویض کنید.
- به چراغ چک روغن در هنگام رانندگی توجه کنید.
- سیستم خنک کننده و رادیاتور خودرو را حتما به صورت دوره ای چک کنید.
- بیش از اندازه به داخل موتور آب نریزید. آب کم نیز مضر است. به اندازه آب بریزید.
- در صورت مشاهده اولین نشانه یاتاقان زدن موتور، به سراغ یک تکنسین با تجربه بروید.