مسجد شاهزاده یا شهزاده یکی از مساجد شهر استانبول در ترکیه است. سلطان سلیمان اول از معمار سینان می خواهد که به یاد فرزندش محمد که در سال ۱۵۴۳ درگذشته بود یک مسجد بسازد. ساخت این مسجد که در سال ۱۵۴۴ آغاز گردیده بود در سال ۱۵۴۸ به پایان رسیده است. این مسجد که در مرکز شهر واقع شده، در بین مدرسه ها مقبره ها و عمارت ها ساخته شده است. دو مناره آن از نظر معماری بی نظیر است بسیار جلب توجه می نماید. این ساختمان که از نظر ابعادی و خطوط زیبا با سایر مساجد متفاوت است اولین اثر مهم معمار سینان است. در اطراف آن مقبره های بسیاری وجود دارد.
کتیبه پارسی
بالای درب ورودی این مسجد یک کتیبه پارسی در هفت بیت وجود دارد که در آن به زمان ساخت بنا نیز اشاره شده است:
كان خيرات شه سليمان خان / هست او پادشاه روی زمين
ساخت جامع بروج شهزاده / خواند از آسمان ملک تحسين
اين بنا دلكشا و روشن شد / مثل فردوس و عدن و خلد برين
يافت اتمام در شريف ايام / شاد گشتند جمله اهل يقين
اول اين بنا در احدا شد ۹۵۱ / انتهايش بخمسه و خمسين ۹۵۵
ابتدا در ربيع الاول بود / در رجب شد بنا تمام همين
گفت پير سخن باو تاريخ / معبد امت رسول مبين
مسجد شاهزاده در استانبول
یکی از بزرگ ترین مسجدهایی که تا به الان در استانبول ساخته شده و متعلق به دوران حکومت امپراطوری عثمانی در این کشور بوده است، مسجد شاهزاده در استانبول است. در مقدمه هم به این مورد اشاره کردیم که مسجد شاهزاده محمت داستان جالبی دارد! در واقع داستان از این قرار است که مسجد شاهزاده که به آن مسجد شازاده محمد یا محمت نیز می گویند به دستور سلطان سلیمان اول، حاکم وقت حکومت عثمانی به یاد فرزندش محمد ساخته شد. در واقع پدر شاهزاده زمانی دستور به ساخت این مسجد را داد که فرزندش در سن ٢٢ سالگی و در سال ١۵۴٣ میلادی، در گذشت. سلطان سلیمان اول نیز به معمار سینان که یکی از معروف ترین معماران وقت قلمرو عثمانی که بیشتر ساختمان های معروفی که امروزه در ترکیه و علی الخصوص استانبول می بینید از طراحی ها و ساخته های او هستند را به حضور احضار کرد و دستور ساخت این مسجد به یاد پسرش به او داد. البته این مسجد از اولین ساخته های او محسوب می گردد.
زمانی که معمار سینان شروع به ساخت مسجد شاهزاده در استانبول نمود ساخت آن مدت زیادی طول نکشید. در واقع این مسجد پس از ۴ سال و در سال ١۵۴٨ میلادی به اتمام رسید. درباره ی رابطه ی مسجد شاهزاده و معمار سینان باید این را بدانید که این مسجد، در واقع اولین مسجد مهمی بود که معمار سینان آن را ساخت.
با این که مسجد شاهزاده در استانبول یکی از بهترین و معروف ترین کارهای معمار سینان نیست اما به عنوان نقطه ی عطفی در کار او، محوطه ی نشیمن بسیار زیبا و دو گلدسته ی خیره کننده اش، نمایی بسیار جذاب دارند. در میان اشخاص مهمی که در مقبره های کاشی کاری شده در قسمت شرقی مسجد شاهزاده در استانبول به خاک سپرده شده اند، مقبره ی برادر و خواهر شاهزاده محمد و دو وزیر بزرگ سلطان سلیمان یعنی رستم پاشا و ابراهیم پاشا به چشم می خورد.
تاریخچه مسجد شاهزاده محمد استانبول
داستان ساخت مسجد شاهزاده محمد در استانبول به قرن 16 و به سال 1544 میلادی برمی گردد. در آن زمان سلطان سلیمان اول، پسرش محمت را از دست داده بود. سلطان سلیمان برای گرامیداشت یاد پسرش دستور ساخت مسجدی با نام او را صادر کرد. وظیفه ساخت این مسجد نیز به عهده سینان، معمار معروف دربار عثمانی بود. جالب است بدانید سینان در آن زمان شهرت زیادی نداشت و مسجد شاهزاده اولین کار حرفه ای او به حساب می آمد. ساخت مسجد شاهزاده تنها 4 سال طول کشید بعد از اتمام نیز نام شاهزاده محمت (محمد) را بر آن گذاشتند.
این روزها هم مسجد شاهزاده محمد را به عنوان یکی از موزه های معروف و مهم استانبول می شناسند.جالب است بدانید یکی از دلایل شهرت مسجد شاهزاده در جهان، وجود مقبره خواهر و برادر شاهزاده محمد و دو وزیر مهم درباره عثمانی در زمان سلطان سلیمان به نام های «ابراهیم پاشا» و «رستم پاشا» است. اگر روزی گذرتان به محله فاتح استانبول افتاد، حتما به این مسجد زیبا نیز سری بزنید.
معماری مسجد شاهزاده در استانبول
از آن جایی که نوع معماری عثمانی ها کاملا تحت تاثیر معماری اسلامی و معماری ایرانی، بیزانس و سلجوقی بوده؛ نه تنها در مسجد شاهزاده بلکه در تمامی آثار تاریخی باقی مانده از این دوره مشخص است. ولی در این بین بیشترین تاثیر را مساجد گرفته اند. مسجد شاهزاده در استانبول بر اساس همه ی امور فرهنگی تاثیرگذار در آن دوره طراحی و ساخته شده است. در بخش بالایی نیز اشاره کردیم که دو مناره ی این مسجد از نظر معماری کاملا بی نظیر است و بسیار جلب توجه می نماید. این ساختمان از نظر بزرگی و همچنین دارا بودن خطوط منحصر به فرد و زیبا با سایر مساجد متفاوت است. این مسجد دارای یک گنبد مرکزی و گنبدهای کوچک پیرامونی در زیر پنجره های مشبک است. سنگی که در ساخت مسجد به کار رفته است، سنگ مرمر است. مسجد دارای دو گلدسته ی بلند و سفید رنگ نیز می باشد که بر روی سنگ های آن حکاکی هایی انجام شده است.
در مسجد شاهزاده در استانبول نیز کاشی کاری های بسیار زیبایی وجود دارد. همچنین پوشش سقف مسجد از داخل فضا کاملا گچی است. یک چلچراغ بسیار بزرگ نیز از سقف آویزان شده است. بر روی گوشه هایی از ستون اسامی نیزنصب شده است. کمان های فضای داخلی مسجد و گنبدها به صورت کمان های مسجد النبی در مدینه است. پنجره های مسجد با شیشه ای رنگی تزئین شده اند و در داخل گنبدها نوشته های قرآنی با رنگ های زیبا نوشته شده است. مسجد دارای محراب بسیار زیبایی نیز می باشد. در حیاط مسجد که بسیار متقارن است وضوخانه هایی قدیمی وجود دارد که در حال حاضر بسته شده اند. فضای سبز جلوی مسجد بسیار زیبا و پر است از درختان قدیمی و کهنسال.
جاذبه های گردشگری اطراف مسجد شاهزاده
احتمالا می دانید که محله فاتح استانبول از محله های معروف این شهر به شمار می آید و جاذبه های گردشگری زیادی را در دل خود جای داده است. چند مورد از آنها را در ادامه می خوانید:
مسجد رستم پاشا
یکی از مکان های تاریخی و بسیار مشهور نزدیک به مسجد شاهزاده، مسجد رستم پاشا استانبول است. این مسجد به دستور رستم پاشا وزیر سلطان سلیمان ساخته شده است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید معمار مسجد شاهزاده و مسجد رستم پاشا «سینان» است.
بازاربزرگ استانبول (کاپالی چارشی)
بازار کاپالی چارشی یا بازار بزرگ استانبول یکی از بزرگ ترین بازارهای ترکیه و جهان است. این بازار از 4 هزار مغازه و 65 خیابان سرپوشیده تشکیل شده و بیش از 550 سال قدمت دارد. بازار معروف مصری ها (بازار ادویه فروش ها) نیز در انتهای بازار کاپالی چارشی قرار گرفته است. در بازار کاپالی چارشی محصولات بسیار متنوعی مانند انواع پوشاک، انواع عتیقه جات، طلا، فرش و غیره به فروش می رسد.
دانشگاه استانبول
یکی دیگر جاذبه های گردشگری نزدیک به مسجد شاهزاده محمد، دانشگاه استانبول است. این دانشگاه جزو قدیمی ترین مکان های تاریخی ترکیه محسوب می شود. دانشگاه استانبول در سال 1846 بنا شده و در ابتدا ساختمان آن، مرکز وزارت جنگ دولت عثمانی بوده است.
ستون کنستانتین
ستون کنستانتین که با نام های «ستون اورمه» یا «ستون اورما» هم شناخته می شود، در زمان پادشاهی کنستانتین بزرگ و افسانه ای ساخته شده است. این ستون نیز جزو قدمتی ترین و جالب ترین آثار تاریخی ترکیه است و هرسال گردشگران زیادی برای دیدن آن به این کشور می روند.
نحوه دسترسی به مسجد شاهزاده
راحت ترین راه دسترسی به مسجد شاهزاده این است که از وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس، تراموا، تاکسی یا مترو استفاده کنید. از مسیرهای متفاوتی می توانید به مسجد شاهزاده برسید برای مثال اگر بخواهید با اتوبوس به مسجد شاهزاده بروید باید در ایستگاه Şehzadebaşı پیاده شوید و اگر با مترو می روید به ایستگاه Vezneciler بروید و بعد از پیاده شدن از این 2 ایستگاه به راحتی و با طی کردن مسافت کوتاهی به مسجد شاهزاده می رسید.