بارها و بارها مشاهده شده است که جماعت کثیری از عوام الناس به اشتباه دو مفهوم بازسازی و نوسازی را به جای یکدیگر به کار برده و می برند. مطمئنا هر کسی که قصد ایجاد تغییر در خانه، ویلا یا ساختمان خود را داشته است، حتما با مفاهیم بازسازی و نوسازی مواجه شده است. این دغدغه و سوال هیمشگی وجود دارد که به راستی تفاوت میان این دو مفهوم چیست؟ بر اساس چه ملاک هایی باید بین این دو مورد، یکی را انتخاب کرد؟ تا پایان همراه ما باشید تا بتوانید به ساده ترین حالت ممکن مفاهیم، بازسازی و نوسازی و تفاوت های میان این دو را فرابگیرید. آنچه در ادامه می خوانیم.
بازسازی چیست؟
برای تعریف مفهوم بازسازی دو نقطه نظر وجود دارد. در کلی ترین حالت ممکن معنی بازسازی عبارت است از انجام کلیه اقداماتی که بتواند، دوام ساختمان را بهبود بخشیده و بر عمر مفید آن بی افزاید. میان معماران و اهل فن اما بازسازی به معنی مرمت کردن است. این تصور وجود دارد که کلمه بازسازی تنها برای مرمت بناهای تاریخی و قدیمی اطلاق می شود. حال آن که مفهوم بازسازی به صورت انحصاری تعریف نشده و می توان گفت که دو مفهوم فوق هم معنا هستند. در کل فرایند بازسازی بر تعمیر بخش های آسیب دیده ساختمان متمرکز است. که با توجه به مفهوم آن می تواند هم برای ساختمان های قدیمی و هم مدرن استفاده شود.
بازسازی بر چه مواردی اطلاق می شود؟
با توجه به بیان مفهوم بازسازی و تغییراتی اساسی که این پروسه بر خانه یا ساختمان اعمال می کند، می توان به راحتی نتیجه گرفت که فرایند فوق موارد مختلفی را در بر می گیرد. مهم ترین موارد بازسازی خانه عبارتند از:
- بالا بردن استحکام بنیه ساختمان
- انجام تعمیرات در بخش های قدیمی ساختمان
- انجام تعمیرات مربوطه در نمای ساختمان
- انجام اصلاحات و تعمیرات در دیوارهای ساختمان با مصالح مشابه مصالح اصلی به کار رفته
- پروسه تعمیرات مربوط به کف ساختمان
- برطرف کردن مشکلات و عیب یابی از تاسیسات خانه یا ساختمان
نوسازی (RENOVATION)
نوسازی به معنای نوکردن است، یعنی فرایند تجدید ساختمان یا سازه تا ساختار های نو جای ساختار های قدیمی را بگیرند. در مواردی که ساختار کلی ساختمان مشکلی نداشته و هدف از اعمال تغییرات، ایجاد نمایی نو و جدید برای ساختمان است از اصطلاح نوسازی ساختمان استفاده می شود. انجام تغییرات و افزودن عناصر جدید از مهم ترین اقدامات نوسازی ساختمان به شمار می رود و اکثر پروژه های نوسازی در داخل ساختمان انجام می شوند. نوسازی ساختمان زمانی باید انجام شود که شما ساختار کلی خانه را دوست دارید، اما قصد دارید آن را کمی مدرن یا نو کنید. مثلا سقف جدید برای آن بزنید و یا دوش جدید در حمام نصب کنید. در نوسازی، اسکلت اصلی و قالب کلی ساختمان تغییر نمی کند، بنابراین انجام نوسازی ساختمان در مواردی منطقی و مقرون به صرفه است که ساختمان از لحاظ استحکام و دوام مشکلی نداشته باشد. رایج ترین اقدامات در نوسازی ساختمان عبارتند از:
-
تغییر طراحی داخلی ساختمان
- ایجاد کارایی برای فضا های پرت و بلااستفاده ساختمان
- تغییر پوشش دیوار های ساختمان، مانند نصب کاغذ دیواری جدید
- تغییر پوشش کف ساختمان
- تغییر دکوراسیون آشپزخانه
- تعویض کانتر و کابینت آشپزخانه
- نصب سقف کاذب
- تغییر سرویس بهداشتی
- تعویض یا نصب وان یا شیر آلات جدید
- تعویض دستگیره در ها
تغییر دکوراسیون (REMODEL)
تغییر دکوراسیون ساختمان شامل تغییر کلی در ظاهر یک اتاق یا ساختمان است. همراه با پروژه های بازسازی یا نوسازی، بسیاری ترجیح می دهند تغییرات دکوراسیون را نیز انجام دهند. درست است که نوسازی و طراحی دکوراسیون داخلی، مکمل یکدیگرند، اما نوسازی با طراحی دکوراسیون داخلی خانه متفاوت است. در واقع در نوسازی ساختمان، تغییرات در سطح عمیق تری اعمال می شوند.
در چه حالت هایی وجوب بازسازی وجود دارد؟
فرایند بازسازی معمولا در دو حالت عمده واجب می شود. معمولا زمانی که از عمر مفید خانه یا ساختمان حدودا ۱۰ سال گذشته باشد، ممکن است برخی از آثار فرسودگی در کالبد ساختمان بوجود آید که در این حالت باید اقدام به بازسازی خانه یا ساختمان مورد نظر کرد. مورد دیگر مربوط است به بلایای طبیعی همچون سیل و زلزله که می تواند، فرم کلی ساختمان را به هم زده که در این حالت لزوم بازسازی وجود دارد. دقت داشته باشید که در فرایند بازسازی اسکلت کلی ساختمان دسخوش تغییر نمی شود و تنها تغییرات و تعمیراتی کلی برای بالا بردن استحکام آن انجام می شود.
مزیت بازسازی چیست؟
اولین فایده بازسازی ساختمان بالابردن میزان راندمان انرژی است. در این حالت بهره وری افزایش یافته و به طبع آن هزینه های اختصاص یافته به این بخش کاهش می یابد. به همین دلیل می توان به فرایند بازسازی به چشم یک سرمایه گذاری نیز نگاه کرد. به علاوه در بسیاری از مواقع مشاهده می شود که هزینه خرید خانه بسیار بیشتر از بازسازی آن است، در این حالت به مالک ساختمان پیشنهاد می شود که فرایند بازسازی در دستور کار قرار بگیرد.
آیا فرایند بازسازی به مجوز شهرداری نیاز دارد؟
بر طبق قوانین موجود در حوزه بازسازی ساختمان، برای انجام برخی از فرایند های بازسازی، نیاز به اخذ مجوز های مربوطه از شهرداری وجود دارد. مشروح فرایند های از این دست عبارتند از:
- تخریب دیوارها و تیغه هایی که وزن کلی ساختمان را تحمل می کنند (گفتنی است در صورت تخریب استحکام ساختمان کاهش می یابد)
- جابه جا کردن راه پله ها
- جابه جا کردن دیوارهای پارکینگ ساختمان (زمانی که این پروسه منجر به از دست رفتن بخشی از فضای پارکینگ شود)
- جابه جایی نقاطی خاص از ساختمان که بر طبق ضوابط و دستور العمل های شهرداری ممنوع است.
تفاوت بازسازی و نوسازی
هزینه بازسازی نسبت به نوسازی بیشتر است. زیرا به تغییرات گسترده و ساخت وساز های پیچیده نیاز دارد و در ضمن نیاز به مجوز هم دارد. اما در پروژه های نوسازی معمولا بعضی قسمت های داخلی ساختمان به تغییر نیاز دارند.
در بازسازی، یک ساختمان فرسوده و غیرقابل سکونت تخریب می شود تا بنای نو و مدرن ساخته شود. اما در نوسازی ساختمان، یک یا چند قسمت از ساختمان که نیاز به تغییرات ظاهری داشته باشند، با اجرای برنامه ریزی دقیق، نو و جدید می شوند.
پروژه های نوسازی معمولا برای نوسازی نمای بیرونی، نوسازی محوطه بیرونی و یا برخی از قسمت های داخلی ساختمان اجرا می شوند. مثلا ساخت یک آشپزخانه کوچک در نزدیکی تراس در خانه ویلایی یا جایگزینی بخشی از نمای ساختمان که در اثر رطوبت و بارش باران و برف تخریب شده، با مصالح جدید. زمان، موضوع دیگری است که بین پروژه های نوسازی و بازسازی، تفاوت ایجاد می کند. بازسازی یک ساختمان به جدول زمان بندی طولانی تری نیاز دارد و معمولا چندین ماه طول می کشد. در صورتی که یک پروژه نوسازی در مدت کوتاه تری انجام می شود. پروژه های نوسازی عمدتا برای تغییر ظاهر خانه یا ساختمان اجرا می شوند، اما بازسازی کل یک ساختمان یا یک اتاق را تغییر می دهد.
البته توجه داشته باشید که در بسیاری از موارد پروژه های بازسازی و نوسازی خانه به موازات هم و برای تکمیل یکدیگر انجام می شوند. مثلا کف و دیوار های حمام عایق بندی و تنها با کمی تعمیرات بازسازی می شوند، اما با اضافه کردن یک وان جدید، هم زمان حمام نوسازی و جدید می شود.
بازسازی کنیم یا نوسازی؟
برای اینکه مطمئن شوید که کدام یک از روش های بازسازی یا نوسازی برای خانه مناسب است، بهتر است قبل از هر اقدامی موارد زیر را در نظر بگیرید:
-
بودجه: اینکه چه مقدار بودجه در نظر گرفتید بسیار مهم است. یک بازسازی کامل ممکن است بین هفت تا ده درصد ارزش یک ساختمان، هزینه داشته باشد. اگر بودجه زیادی ندارید، یک ترمیم ساده یا نوسازی انجام دهید.
- انتظار شما از تغییر: اگر قصد دارید کاربری ساختمان یا یک اتاق را تغییر دهید، نیاز به بازسازی است، اما اگر فقط انتظار دارید که ساختمان نو و مدرن به نظر برسد، بهترین کار نوسازی است.
-
مشورت با کارشناسان: بازسازی یا نوسازی کار هرکسی نیست، بلکه باید از نیروی های متخصص و مشاوره با کارشناسانی که در این زمینه تخصص دارند مانند شرکت های معماری و دکوراسیون داخلی، استفاده کرد و بعد تصمیم گرفت.