تصادفات رانندگی یکی از معضلاتی است که بیشترین درصد آمار مرگ را به خود اختصاص داده است که مهمترین عوامل این تصادفات خواب آلودگی در حین رانندگی می باشد. زمانی که شما با ماشین از شهری به شهر دیگر سفر میکنید، میتوانید هزینه بلیط یک هواپیمارا ذخیره کنید، اما باید به یاد داشته باشید که پس ازمدتی در صندلی راننده احساس خستگی میکنید و باید بیدار بمانید بسیار مهم است که آماده و هوشیار باشید و از عواملی که باعث خواب الودگی میشود جلوگیری کنید و در نهایت سفری بدون خطر که اغلب آنها ناشی از خواب آلودگی در رانندگی می شود داشته باشید.
علت خواب آلودگی هنگام رانندگی در شب چیست؟
بدن انسان حاوی نوعی ساعت بیولوژیکی است که بر اساس آن در طول روز ارگان های مختلف بدن فعالیت می کنند. این ساعت ها با تنظیم مراحل خواب، بدن را در راستای تغییرات جسمانی و روحانی در طول روز، آماده می کند.مغز به واسطه ی هیپوتالاموس با سایر اجزای بدن مراحل خواب را تنظیم می سازد. در هنگام شب زمانی که به بدن نور طبیعی را دریافت نمی کند، هورمون خستگی به نام ملاتونین ترشح می شود. بدین جهت انسان ها در طول روز بیدار هستند و شب ها احساس خستگی و خواب آلودگی می کنند.آمادگی بدن برای ورود به خواب، آرام آرام فعالیت مغز را کند می سازد. در این گونه شرایط با وجود بیدار بودن راننده، قسمت کثیری از کنترل ذهنی او روی مکانیزم جاده ای کاهش می یابد.
نشانه های خستگی و خواب آلودگی در هنگام رانندگی
- خمیازه های پی در پی
- مالش چشم
- عدم برخورداری از تمرکز کافی
- پلک زدن های مکرر و سنگین
- خیال پردازی
- عدم توجه به علائم راهنمایی و رانندگی
- عدم هوشیاری و تشخیص موقعیت مکانی
- ناتوانی در بالا نگه داشتن سر
- تغییر لاین حرکت
- حرکت نوسانی سر و گردن
- کاهش سرعت واکنش نسبت به شرایط
- احساس بالا رفتن دمای بدن
- عطش و احساس خشکی در دهان، بینی و حنجره
- ضعف عضلانی
راهکارهایی برای بیدار ماندن هنگام رانندگی در شب
اگر مدت زمان زیادی را رانندگی کرده باشید کم کم خواب آلودگی به سراغ شما خواهد آمد و احساس سنگینی در چشمانتان خواهید کرد. بهترین کاری که می توان در هنگام خواب آلودگی پشت فرمان انجام داد این است که سعی کنید بیدار بمانید تا یک مکان امن برای پارک کردن را پیدا کنید.
اغلب در جاده ها در فواصل چند کیلومتری پارکینگ هایی برای توقف خودروها پیش بینی شده است که می توانید در این پارکینگ ها توقف کرده و چند دقیقه ای را بخوابید تا خستگیتان برطرف شود. البته این کاری است که خیلی از رانندگان انجام نمی دهند اما هرچه باشد ایمن ترین راه حل برای مقابله با خوابیدن پشت فرمان همین توقف و خوابیدن در ماشین است. اغلب این توقفگاه ها را می توانید از کامیون هایی که در آن ها توقف کرده اند هم به راحتی شناسایی کنید چون اغلب کامیون ها در این پارکینگ ها توقف می کنند تا استراحتی داشته باشند. می توانید با توقف کردن در پارکینگ ها یک قهوه برای خود درست کرده و بنوشید و یا می توانید چند دقیقه ای را در ماشین چرت بزنید.
طبق تحقیقاتی که بنیاد AAA انجام داده است یک انسان عادی نیاز دارد تا به ازای هر ۲ ساعت رانندگی یا هر ۱۶۰ کیلومتر یک استراحت کوتاه داشته باشد. فارغ از اینکه خسته شده باشد یا نه. ممکن است خیلی از رانندگان هم اقدام به نوشیدن نوشابه های انرژی زا و حاوی کافئین و یا حتی قرص های کافئین هم کنند تا بتوانند خود را پشت فرمان بیدار نگه دارند ولی به این مسائل هم باید توجه داشت که چنین کارهایی خود عوارض جانبی هم به همراه دارد.
سیستم های شناسایی خواب آلودگی
یکی از بهترین امکاناتی را که در خودروهای مدرن امروزی موجود است سیستم های تشخیص میزان هوشیاری راننده هستند که از این سیستم ها با نام درایور آلرت سیستمز یاد می شود. برخی خودروهای جدید به طور استاندارد به چنین سیستم هایی موجود هستند ولی گاها می توانید این سیستم ها را در بازار آزاد هم پیدا کنید و آن ها را خریداری کرده و روی خودروی خود نصب کنید. کارآیی سامانه های تشخیص هوشیاری راننده بسیار خوب است و می تواند کمک زیادی به پیشگیری از خواب آلودگی پشت فرمان کند.
این سیستم ها با نام های متعددی هم در بازار موجود هستند برای مثال فورد سیستم تشخیص خواب آلودگی خود را با نام Driver Alert و مرسدس بنز این سامانه را با نام مرسدس Attention Assist به بازار عرضه می کند. نحوهٔ کارکرد سیستم های تشخیص هوشیاری راننده یکسان نیست و این سیستم ها به روش های گوناگونی می توانند تشخیص دهند که آیا راننده دچار خواب آلودگی شده است یا نه.
این سامانه های ایمنی می توانند از چند طریق متوجه سطح هوشیاری راننده شوند برای مثال تعدادی از این سیستم ها زاویهٔ سر شما را تحت نظر دارند و اگر تشخیص دهند که راننده به خواب رفته و سر او رو به پایین است هشدار می دهند. بعضی از این سیستم ها هم مسیر حرکت خودرو را زیر نظر دارند و در صورتی که خودرو آغاز به منحرف شدن از خط کند به راننده هشدار می دهد.
اغلب سیستم های تشخیص هوشیاری راننده در صورتی که خواب آلودگی را تشخیص دهند یک آلارم هم در پشت آمپرها روشن می کنند که به شما پیشنهاد می کند خودرو را کنار زده و در را باز کنید. در این هنگام باید چند دقیقه ای ماشین را متوقف کرده و با در باز صبر کنید تا این آلارم به طور خودکار ریست شود.سیستم های تشخیص هوشیار رانندگی امروزه در اکثر خودروهای مدرن موجود هستند و در پکیج های سامانه های کمکی رانندگی روی خودروهای جدید نصب می شوند که این پکیج ها سیستم های ایمنی مفید زیاد دیگری هم در بر می گیرند.
فناوری های ساده تر برای بیدار ماندن هنگام رانندگی در شب
اگر خودروی شما به سیستم های هشدار هوشیاری راننده مجهز نیست و یا در بازار نتوانستید چنین سیستم هایی برای نصب در خودروی خود پیدا کنید می توانید به سراغ دستگاه های ضد خواب سادهٔ موجود در بازار بروید. این دستگاه ها را بیشتر رانندگان کامیون و اتوبوس استفاده می کنند. دستگاه هشدار خواب یک قطعهٔ کوچک است که آن را روی گوش خود نصب می کنید و می تواند زاویهٔ سر را بسنجد پس هنگامی که به خواب بروید و سرتان به پایین متمایل شود این دستگاه با یک سوت بلند شما را از خواب بیدار خواهد کرد.
توقف بهترین راه برای خواب آلودگی هنگام رانندگی در شب
کافئین و نوشیدن قهوه می تواند به شما کمک کند تا مدت زمان بیشتری را بیدار بمانید. همچنین نمی توان به راحتی از عملکرد مثبت و اهمیت بالای سامانه های تشخیص هوشیاری راننده هم چشم پوشی کرد. با این وجود ولی هیچ یک از این روش ها نمی تواند جایگزین یک توقف و خوابیدن چند دقیقه ای در خودرو شود. پیشنهاد می کنیم که هیچگاه سعی نکنید که به زور خود را در پشت فرمان بیدار نگه دارید چرا که امکان ندارد به خواب رفتن خود پشت فرمان را متوجه شوید و این موضوع خیلی خطرناک است. بعضی از رانندگان هم به روش های ناکارآمد و عجیب و غریب رجوع می کنند برای مثال سعی می کنند با زیاد کردن صدای موزیک، پایین دادن شیشه ها و یا جویدن آدامس خود را بیدار نگه دارند که اینها روش های جالب و کارآمدی نیست. بنابراین در انتها پیشنهاد می کنیم که هر وقت پشت فرمان احساس خواب آلودگی کردید خودرو را کنار زده و چند دقیقه ای بخوابید سپس می توانید با نوشیدن یک فنجان قهوه با ایمنی کامل به راه خود ادامه دهید.
هنگام رانندگی کولر را روشن کنیم یا پنجره را باز کنیم؟
