اولین بار نیست که مقامات آذربایجان در سال های اخیر ادعاهای واهی را علیه ایران مطرح می کنند و حتی با هیاهو تلاش دارند تا بخش هایی از خاک ایران را متعلق به خود بدانند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعد نیوز به نقل از ایسنا، سیاست جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با همسایگان توام با حسن همسایگی و مبتنی بر گسترش تعامل با آنهاست و این شامل آذربایجان نیز می شود و بارها مسئولان کشور بر این مساله تاکید کرده اند ضمن این که ایران همواره از تمامیت ارضی کشورهای منطقه حمایت می کند اما متاسفانه آذربایجان متوجه نیست که برخی از حامیان او می خواهند که تنش تهران و باکو افزایش یابد تا بتوانند به اهداف منطقه ای خود جامه عمل بپوشانند.
با توجه به تحولات اخیری که در مورد مناطق مرزی میان ایران، آذربایجان و ارمنستان به وجود آمده بود، ایران تلاش کرد تا از طریق گفت وگو این مساله را حل کند البته در مقطعی هشدار هم داد که تغییر مرزها خط قرمز جمهوری اسلامی ایران است. در همین راستا حسین امیرعبداللهیان از جیحون بایراموف وزیر خارجه آذربایجان برای شرکت در نشست ابتکاری ایران موسوم به ۳+۳ در تهران دعوت کرد تا برای حل و فصل مسائل منطقه از راه دیپلماسی عمل شود.
وزیر خارجه جمهوری آذربایجان نیز با اشاره به دیدار اخیر رؤسای جمهور دو کشور در آستانه، گفت وگوها و تماس های میان مقامات تهران و باکو را مثبت ارزیابی کرده و بر آمادگی جمهوری آذربایجان جهت تقویت روابط و رفع سوءتفاهم ها تاکید کرد.
اظهارات دو پهلو و متناقض مقامات آذربایجان حکایت از این دارد که آن ها نمی خواهند مسائل حل شود و به دنبال افزایش تنش البته با حمایت و دخالت کشورهای ثالث از جمله رژیم صهیونیستی هستند
اما شواهد و اظهارات دو پهلو و متناقض مقامات آذربایجان حکایت از این دارد که آن ها نمی خواهند مسائل حل شود و به دنبال افزایش تنش البته با حمایت و دخالت کشورهای ثالث از جمله رژیم صهیونیستی هستند. این عملکرد باکو چنان شدت یافت که وزارت امور خارجه علی علیزاده، سفیر این کشور را احضار و مراتب اعتراض جمهوری اسلامی ایران به آذربایجان را اعلام کرد.
روز بعد نیز جمهوری آذربایجان، سید عباس موسوی سفیر کشورمان در باکو را فراخواند و اعتراض خود مبنی بر ادعا علیه آذربایجان توسط رسانه های ایران را به وی اعلام داشت.
در این مرحله ظاهرا روابط ایران و آذربایجان وارد مرحله دیگری شده است، آذربایجان باید بداند در حدی نیست که خواسته باشد با ایران وارد بازی تعریف شده توسط دیگران در منطقه شود قطعا در چنین شرایطی با واکنش و پاسخ شدید ایران مواجه خواهد شد.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه نیز در نشست خبری خود در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در مدت اخیر شاهد طرح اظهاراتی ضد ایرانی از سوی رئیس جمهور آذربایجان و رسانه های آذربایجانی بوده ایم. در این مدت ایران بارها در برابر این اظهارات سکوت کرده است ولی اینگونه رفتارها از سوی مقامات و رسانه های آذربایجانی تکرار شده و سیاست ایران در ارتباط با این تحرکات چیست؟ گفت: همانطور که می دانید وزارت خارجه در واکنش به اظهارات صورت گرفته هفته گذشته سفیر آذربایجان در تهران را احضار کرد و اعتراض شدید ایران را به وی اعلام کرد.
به گفته وی؛ سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با همسایگان مبتنی بر سیاست حسن همجواری و گسترش همکاری با آنهاست و آذربایجان نیز از این امر استثنا نیست ولی کسی حق ندارد از سیاست حکیمانه ایران سوء برداشت کند. سکوت و احیانا عدم اقدام متقابل از سوی ایران در مورد برخی از اظهارات محاسبه نشده و یا اظهاراتی که ناشی از محاسبات غلط است به معنای ناتوانی نیست بلکه برآمده از سیاست اقتدار ایران است. برآمده از سیاست مسئولانه یک کشور مقتدر است.
این تحولات به اعلام و مراتب اعتراض کشورها محدود نشد و آذربایجان در یک اقدام واکنشی با افتتاح سفارت این کشور در تل آویو موافقت کرد تا از این طریق بخواهد به نوعی ایران را وادار به عکس العمل کند. این مسائل نشان می دهد آذربایجان به دنبال حل مساله نیست در حالی که ایران معتقد به حل موضوع از طریق گفت وگوهای دیپلماتیک است.
برهان حشمتی یک کارشناس مسائل قفقاز معتقد است: سیاست ایران از حق خویشتنداری عبور کرده، مماشات بیش از حد باعث شده که جمهوری آذربایجان به هیچ حد و مرزی برای توهین به ایران اکتفا نکند و در همین راستا اقدامات عملی و تروریستی را برای ضربه زدن به تمامیت ارضی ایران در دستور کار خود قرار داده است.
حشمتی خاطرنشان کرد: مذاکرات با باکو باید از موضع قدرت و اصلاحات انجام شود، باکو اصلاح سیاست هایش در قبال ایران را بپذیرد و آن ها را اجرا کند و از حمایت های ضد ایرانی بپرهیزد.
به نظر می رسد جمهوری آذربایجان به تنهایی نمی تواند برای مسائل پیش آمده در منطقه تصمیم گیری کند و خود تصمیم گیر اصلی نیست و طبیعتا کشورهای ثالث مانند رژیم صهیونیستی خط مشی آن را تعیین می کنن
در عین حال به نظر می رسد جمهوری آذربایجان به تنهایی نمی تواند برای مسائل پیش آمده در منطقه تصمیم گیری کند و خود تصمیم گیر اصلی نیست و طبیعتا کشورهای ثالث مانند رژیم صهیونیستی خط مشی آن را تعیین می کنند.
علی اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین المللی در یادداشتی درباره مناسبات ایران و آذربایجان تاکید کرد که در هفته های اخیر برخی از روی ناآگاهی و برخی از روی غرض ورزی شایع کردند که ایران می خواهد با جمهوری آذربایجان بجنگد. این ناجوانمردانه ترین تهمت به ایران است.
وی تصریح کرد: ایران بنا ندارد که به هیچ کشور همسایه چه در قفقاز، چه نقاط دیگر به خصوص همسایگان خود کوچکترین تعرضی داشته باشد، به ویژه مردم هم جنس، هم نژاد، هم زبان، هم دین، هم مذهب، هم سنت و هم تاریخ ما یعنی مردم جمهوری آذربایجان نور چشم ما هستند.
در همین راستا حکمت حاجی اف دستیار رئیس جمهور آذربایجان و رئیس بخش سیاست خارجی ریاست جمهوری این کشور ضمن استقبال از اظهارات علی اکبر ولایتی تاکید کرد که جمهوری آذربایجان همواره علاقه مند به توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران بر اساس احترام و اعتماد متقابل بوده است و این مهم همچنان ادامه دارد.
اما با این وجود شاهد پالس های مثبت و منفی از سوی جمهوری آذربایجان هستیم که متاسفانه روند گفت وگوهای دیپلماتیک را با سختی رو به رو می کند. دلیل آن نیز تاکید برخی از مقامات آذربایجان بر گسترش روابط دو جانبه با ایران است اما از سوی دیگر الهام علی اف رئیس جمهور این کشور بار دیگر اظهاراتی تحریک آمیز بیان می کند با این مضمون که " من با سه رییس جمهور ایران، خاتمی، احمدی نژاد و روحانی کار کرده ام، سال هاست که وضعیت هیچ گاه مانند امروز نبوده است".
علی اف همچنین مدعی شد که ایران هیچ گاه دو رزمایش نظامی متوالی در طی چند ماه در مرزهای ما انجام نداده است. هیچ گاه اظهاراتی پر از نفرت پراکنی و تهدید علیه آذربایجان مطرح نشده بود. ما نهایت تلاشمان را خواهیم کرد تا از شیوه زندگی مان، از مسیر سکولار توسعه و پیشرفت آذربایجان و آذربایجانی ها از جمله آذربایجانی هایی که در ایران زندگی می کنند، صیانت کنیم. آن ها بخشی از ملت ما هستند.
سالار سیف الدینی کارشناس مسائل قفقاز جنوبی نیز به گسترش روابط اسرائیل و آذربایجان اشاره کرده و تاکید می کند که باکو سعی دارد اتحاد استراتژیک خود با اسرائیل را بیش از گذشته علیه ایران به کار ببرد. هر دو کشور انگیزه های ضد ایرانی قوی دارند. پس از هشدار نظامی و مداخله ایران در شهریور گذشته و برگزاری مانور نظامی در منطقه، برای دومین بار طراحی الهام علی اف برای قطع مرز ایران و ارمنستان مخدوش شد. علی اف مجبور شد نیروهای نظامی اش را از خاک ارمنستان خارج کند. این موضوع ضربه حیثیتی بزرگی به اعتبار علی اف وارد کرد. برای همین به نظر می رسد، کنترلش را از دست داده و بر اساس احساسات عمل می کند.
همچنین حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان نیز در نشست خبری اخیر خود درباره تحولات و تعاملات ایران و آذربایجان اظهار کرد: ماه گذشته من سفری به ارمنستان و متقابلا آقای پاشینیان سفری به تهران داشتند که بخشی از محافل رسانه ای در آذربایجان نسبت به این سفر واکنش نشان دادند. ما آذربایجان و ارمنستان را همسایه خود می دانیم و هیچ گاه روابط مان را با یک طرف به حساب طرف دیگر تنظیم نمی کنیم و در راستای منافع متقابل و با اولویت نگاه به سیاست همسایگی این مساله را دنبال می کنیم و چشم داشتی به اراضی همسایه از جمله این دو کشور نداریم.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان تاکید کرد: به صراحت به همه بازیگران در حوزه قفقاز گفتیم هر گونه تغییر ژئوپلیتیک در منطقه با واکنش جدی ایران مواجه می شود. مقامات منطقه اطمینان دادند که این نگاه را ندارند پس چنین نگاهی هم در منطقه وجود ندارد.
با درک تمام شرایط منطقه قفقاز، ایران باید استراتژی و تغییر رفتار در دستور کار جمهوری اسلامی ایران قرار دهد تا ضمن کاهش تنش ها، دغدغه های امنیتی نیز بر طرف شود
با درک تمام شرایطی که در منطقه قفقاز و نوع روابط ایران و آذربایجان وجود دارد به نظر می رسد باید استراتژی و تغییر رفتار در دستور کار جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد تا ضمن کاهش تنش ها، دغدغه های امنیتی نیز بر طرف شود. زیرا آذربایجان نشان داده هر اندازه ایران با سیاست معقول و منطقی برخورد کرده پاسخ مناسبی از سوی باکو دریافت نکرده بلکه اوضاع بدتر هم شده است.
ادعای الهام علی اف: هموطنان ما با سرنوشت تلخ از کشور آذربایجان جدا شده اند!
