حکم قتل های خانوادگی چیست؟

متاسفانه امروزه درصد پرونده های مربوط به قتل افراد توسط بستگان نسبی و سببی به دلایل ناموسی، اعتیاد، بیماری های روانی، کینه، خیانت و… در مراجع قضایی روندی افزایشی داشته است؛ مصادیق قتل های خانوادگی شامل قتل زن یا شوهر، قتل فرزند توسط پدر و مادر، قتل پدر و مادر توسط فرزند و قتل خواهر یا برادر است. حکم قتل های خانوادگی براساس سهوی، شبه عمدی یا عمدی بودن آن، در انواع قصاص، پرداخت دیه و مجازات تعزیری (حبس) توسط مراجع ذی صلاح صادر می شود. در مقاله ی«حکم قتل های خانوادگی چیست؟» تحت نظر وکیل متخصص و با استناد به مواد قانونی به مجازات اینگونه جرائم پرداخته ایم که می توانید در ادامه همراه ما باشید تا با جزئیات و اطلاعات مربوط به این موضوع آشنا شوید.

حکم قتل های خانوادگی چیست؟

اصطلاح حقوقی قتل خانوادگی به جرمی اطلاق می شود که تمامیت جسمی فرد (حیات وی) توسط یکی از افراد خانواده اش به صورت عمدی، شبه عمدی یا خطای محض از بین می رود؛ پیشتر اشاره شد که مصادیق این جرم شامل:

قتل بستگان نسبی

• قتل فرزند توسط پدر

• قتل فرزند توسط مادر

• قتل پدر و مادر توسط فرزند

• قتل خواهر توسط برادر و برعکس

قتل بستگان سببی

• قتل زن توسط شوهر

• قتل شوهر توسط زن

برخلاف افکار عموم که به دلیل نسبت خانوادگی انتظار پیگرد قانونی ندارند، مجازات های متفاوتی از جمله قصاص، دیه و تعزیر (حبس) توسط سازمان های قضایی برای هریک از این جنایات پیش بینی شده است؛ در ادامه مقاله به صورت جداگانه به مجازات این جرائم پرداخته می شود.

قتل فرزند توسط پدر

اصطلاح حقوقی «قتل بی حق» به جرم قتل فرزند توسط پدر یا جد پدری (پدر پدر) اطلاق شده و مضمون آن در ماده 220 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 شرح شده است:

«پدر یا جد پدری که فرزند خود را بکشد قصاص نمی شود و به پرداخت دیه قتل به ورثه مقتول و تعزیر محکوم خواهد شد.» بر اساس این ماده، پس از ثبت شکوائیه توسط وارثین مقتول و اثبات ارتکاب به قتل فرزند توسط پدر یا جد پدری با ارائه مدارک معتبر، حکم قتل خانوادگی در چهارچوب شرایط لازم‌ الاجرای زیر صادر می شود:

الف) حتی اگر مدارک دال بر عمدی یا شبه عمدی بودن جنایت باشند، حکم قصاص (اعدام) برای قاتل صادر نمی شود.

ب) قاتل محکوم به پرداخت دیه می باشد؛ لازم به ذکر است که مبلغ مشخصی در قانون به عنوان دیه برای اینگونه جرائم جنایی مشخص نشده و مامور ذی صلاح با بررسی مدارک و شرایط، این مبلغ را اعلام می کند.

همچنین می دانیم که قتل یکی از جرائمی است که فرد را از ارثیه محروم می کند؛ بنابراین با اینکه قاتل از بستگان نسبی مقتول شمرده می شود، مشمول وارثین (دریافت کننده های دیه و سایر اموال به جا مانده از مقتول) نمی باشد.

ج) بر اساس ماده 612 قانون‌ مجازات اسلامی، قاتل محکوم به تعزیر می باشد.

طبق این ماده، هرشخصی که مرتکب قتل عمد شود، چه شاکی ای وجود داشته و چه نداشته باشد و حکم قصاص طبق قانون یا در شرایط خاصی شامل حال قاتل نشود، در صورتی که اقدام وی موجب اختلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه شده باشد، دادگاه مرتکب را به حبس از سه تا ده سال محکوم می‌نماید.

قتل فرزند توسط مادر

ذکر شد که مجازات قتل فرزند به دست پدر یا جد پدری، مبلغی با عنوان دیه به دنبال رنجاندن وارثین و تعزیری متغییر تا ده سال به دنبال از بین بردن آرامش عمومی است و خود قتل قصاص ندارد؛ اما اگر مادر در شرایط مشابه مرتکب قتل فرزند شود، امکان صدور حکم اعدام وی توسط دادگاه وجود دارد! پس از ثبت دادخواست خونخواهی توسط وارثین علیه والده، در صورت اثبات عمدی بودن قتل فرزند حین دادرسی قاضی به پرونده، حکم قصاص صادر و به تقاضای اولیای دم، اجرایی یا با رضایت آنها به دیه تبدیل می شود؛ در صورت شبه عمدی یا سهوی بودن قتل، پس از بررسی شرایط و مدارک توسط مراجع قضایی، دیه تعیین و باید پرداخت شود.

قتل پدر و مادر توسط فرزند

مانند سایر مصادیق قتل های خانوادگی، مجازات قتل پدر و مادر توسط فرزند دختر یا پسر نیز بسته به انگیزه قتل متفاوت است. بر اساس ماده 201 قانون مجازات اسلامی، اگر پس از ثبت شکوائیه علیه فرزند، حین جلسات دادگاه و بررسی مقامات قضایی، عمدی بودن قتل اثبات شود، قاتل محکوم به قصاص یا اعدام شده و با تقاضای اولیای دم، اجرائیه آن نیز صادر خواهد شد؛ البته در صورت اخذ رضایت شاکیان، امکان تبدیل مجازات به دیه نیز وجود دارد. همچنین اگر مدارک دال بر انگیزه ای شبه عمدی یا خطای محض باشد، قاضی قاتل را به پرداخت دیه محکوم می کند.

قتل خواهر توسط برادر یا برعکس

ابتدا لازم به ذکر است مجازات ارتکاب به قتل خواهر به دست برادر، تفاوتی با ارتکاب به قتل برادر به دست خواهر ندارد و مجازات آن همانند مورد قبلی است:

• در صورت عمدی بودن قتل امکان اجرای قصاص با تقاضای وارثین یا تبدیل آن به دیه با رضایت وارثین وجود دارد.

• در صورت اثبات خطای محض یا شبه عمدی بودن قتل، قاتل ضمن دریافت حکم قتل خانوادگی به پرداخت دیه محکوم می شود.

در ادامه مقاله ی «حکم قتل های خانوادگی چیست؟» به مجازات قتل های سببی (قتل همسر) پرداخته می شود؛ اما پیش از آنکه به سراغ این موضوع برویم، باید بدانید که این دست از پرونده ها پیچیده و سخت هستند، از همین رو حضور یک وکیل و متخصص در این مسیر بسیار کمک کننده خواهد بود.

بنابراین اگر ساکن شیراز هستید و به دنبال یک وکیل کیفری خوب در شیراز می گردید، در سایت مستر وکیل بهترین ها به شما معرفی خواهند شد. شما می توانید بررسی های لازم را انجام دهید و در نهایت یک وکیل را با سابقه کاری خوب و قوی انتخاب کنید و پرونده را به او بسپارید تا پیگیری های لازم صورت گیرد و نتیجه نهایی مشخص شود.

قتل زن توسط شوهر

قانونگذار ضمن ماده 630 قانون مجازات اسلامی، مضمون حکم قتل زن توسط شوهر را در شرایط متفاوت شرح می کند:

الف) قتل زوجه بدون دلیل محکمه پسند: پس از ثبت شکوائیه علیه زوج (شوهر) و اثبات قتل عمدی زوجه (زن) به دست وی، قاتل محکوم به اعدام است، مگر آنکه اولیای دم رضایت بر دریافت دیه دهند؛ در موارد سهوی و شبه عمدی مجازات دیه در نظر گرفته می شود.

ب) قتل زوجه در صورت فراش: اگر شوهر همسرش را در حال تمکین به مردی بیگانه (زنا) ببیند و بتواند آن را اثبات کند، حق کشتن آن دو نفر را بدون اعمال هیچ مجازاتی دارد؛ اثبات این امر در مراجع قضایی به سه شکل امکان دارد:

• شهادت دو شاهد عاقل و عادل بر وجود امر زنا

• اقرار شوهر همراه با ارائه شواهد

• اگر تنها زوجه را به قتل رسانده باشد، مرد بیگانه نیز می تواند بر وجود امر زنا شهادت دهد

لازم به ذکر است که اگر شوهر شاهد تمکین همسرش به مردی بیگانه بدون رضایت زن باشد (زوجه مکره باشد) و آن را در دادگاه ثابت کند، می تواند بدون دریافت مجازات قصاص، دیه و حبس مرد بیگانه را بکشد.

قتل شوهر توسط زن

این مورد نیز تفاوتی با شرایط برعکسش ندارد؛ اگر قتل زوج توسط زوجه عمدی اثبات شود، دادگاه حکم قصاص یا اعدام را صادر کرده و تنها در صورت رضایت صاحب حق قصاص حکم لغو و به مبلغی به عنوان دیه تبدیل می شود؛ قتل سهوی یا شبه عمد نیز منتهی به صدور حکم پرداخت دیه به اولیای دم می شود.

بدیهی است که به دلیل تفاوت شرایط در انواع قتل های خانوادگی، هیچکدام از احکام مذکور قطعی نیست؛ به عنوان مثال در صورت اثبات دفاع از خود یا وجود خشونت های خانگی، امکان صدور حکم متفاوتی به تشخیص قاضی وجود دارد. به دلیل وجود چنین پیچیدگی هایی در پرونده های قتل های خانوادگی، در صورت برخورد با این جرائم، برای تسریع این پروسه ناخوشایند، استخدام یک وکیل خوب در شیراز و متخصص پیشنهاد می شود.

کلام آخر

حکم قتل های خانوادگی در نتیجه اثبات سلب حق حیات فردی توسط یکی از بستگان سببی یا بستگان نسبی اش صادر می شود؛ محتوای این حکم نسبت به انواع روابط خانوادگی و نوع انگیزه قاتل متفاوت است. مجازات قتل فرزند توسط پدر یا جد پدری تنها دیه و حبس تعزیری است؛ مجازات سایر انواع قتل های خانوادگی یعنی قتل فرزند توسط مادر، قتل پدر و مادر توسط فرزند، قتل خواهر توسط برادر و برعکس، قتل زن توسط شوهر و برعکس بر اساس عمدی، شبه عمدی و خطای محض بودن قتل، می تواند قصاص (اعدام)، دیه یا حبس باشد.

منبع: مستر وکیل