شکیات نماز
شکیات بر 23 قسم است ، برخی از شک هایی که در حال نماز ایجاد می شود اهمیتی ندارند و نباید به آن ها اعتنا کرد ولی برای برخی دیگر از شک ها وظایفی برای نمازگزار بیان شده است .
شک های باطل نماز
اگر نمازگزار یکی از شک های زیر برایش پیش آید نماز او باطل می گردد . منظور از باطل شدن نماز با این شک ها این است که نمازگزار با وجود این شک ها نمی تواند نماز را تمام کند، بلکه باید فکر کند و اگر شک او برطرف شد نمازش صحیح است و آن را ادامه می دهد ولی اگر شک او مستقر شد و ذهنش به هیچ طرف نرفت نمازش باطل است.
این شک های باطل عبارتند از :
- اگر نمازگزار در شماره رکعت های نماز دو رکعتی شک کند نمازش باطل است.
- اگر نمازگزار در شماره رکعت های نماز سه رکعتی شک کند باید دوباره نماز را به جا آورد .
- اگرنمازگزار در نمازهای چهار رکعتی پیش از تمام شدن سجده دوم شک کند نماز او باطل است.
- اگر نماز گزار بین 2 و 5 یا 2 و بیشتر از 5 شک کند نمازش باطل است.
- اگر نماز گزار بین 3 و 6 یا 3 و بیشتر از 6 شک داشته باشد باید دوباره نمازش را اداکند.
- اگر نماز گزار بین 4 و 6 و یا 4 و بیشتر از 6 شک کند نماز او باطل است و باید دوباره به جا آورد.
- اگر نمازگزار نداند چند رکعت نماز خوانده یا در تعداد رکعت ها شک کند نمازش باطل است و باید دوباره به جا آورد.
شکهائى که نباید به آن ها اعتنا کرد:
- شک در چیزى که نمازگزار از محل آن گذشته است مثل اینکه در رکوع شک کند که آیا حمد و سوره را خوانده یا نه .
- شک بعد از سلام نماز
- شک بعد از گذشتن وقت نماز
- شک کسى که زیاد در نماز شک مى کند که به او کثیرالشک مى گویند.
- شک امام در شماره رکعتهاى نماز در صورتى که ماءموم آن را بداند و یا شک ماءموم در رکعتهاى نماز در صورتى که شماره آن را امام بداند که در صورت اول ، امام با رجوع به ماءموم رفع شک از خود مى کند و در صورت دوم ، ماءموم ، با رجوع به امام ، وظیفه خود را انجام مى دهد.
- شک در نمازهاى مستحبى
طریقه به جای آوردن نماز احتیاط
1- نماز احتیاط یک رکعتی
بدون آنکه سرتان را از قبله برگردانید، حمد را آهسته می خوانید و رکوع می روید و دو سجده، تشهد وسلام را می خوانید و نماز تمام می شود .
2- نماز احتیاط دو رکعتی ایستاده
بدون آنکه سر را از قبله برگردانید، مانندنماز دورکعتی صبح در هر رکعت حمد را بدون سوره خوانده و رکوع می کنید.
اجوبه الاستفتائات
س 516: کسی که در رکعت سوم نماز شک کند که قنوت را بجا آورده یا خیر، چه حکمی دارد، آیا نمازش را تمام کند و یا از هنگام شک آن را قطع نماید؟
ج: به شک مذکور اعتنا نمىشود و نماز صحيح است، و در اين مورد چيزى بر مکلّف واجب نيست.
س 517: آیا در نماز نافله به شک در غیر از رکعتهای آن مثل شک در این که یک سجده انجام داده یا دو سجده، اعتنا میشود؟
ج: شک در اقوال و افعال نماز نافله همان حکم شک در اقوال و افعال نماز فريضه را دارد، يعنى اگر از محل آن تجاوز نکرده است، به آن اعتنا مىشود و اگر از محل انجام آن تجاوز کرده است، به آن اعتنا نمىشود.
س 518: با توجه به این که کثیر الشک نباید به شک خود اعتنا کند، اگر برای او در نماز شکی پیش آمد، وظیفهاش چیست؟
ج: بايد بنا بر انجام کارى بگذارد که در آن شک کرده است، مگر آنکه انجام آن موجب بطلان نماز شود که در اين صورت بنا بر عدم انجام آن مىگذارد، بدون اين که در اين مورد فرقى بين رکعتها و افعال و اقوال نماز باشد.