حکم شرعی بیت کوین
تا زمانی که این ارز پشتوانه دقیق و روشن مثل حمایت بانک مرکزی کشور را نداشته باشد بدون پشتوانه و ارزش است و اگر اقتصاد کشور را بر اساس آنچه کارشناسان اقتصادی می گویند با پولشویی ها و دور زدن حق حاکمیت به خطر بیندازد از نظر شرع بدیهی است که دارای اشکال است. پول ملی توسط بانک مرکزیِ هر کشور یا منطقه منتشر می شود و دارای اعتبار است، اما «بیت کوین» و امثال آن توسط ماینرها (معدن چیان اینترنتی) و بر اساس مکانیسم ریاضی خاص و توافق عمومی تهیه می شود و اعتبار می یابد. مقامات اقتصادی کشور نسبت به این ارز دیجیتال هشدار داده اند. از جهت فقهی بیت کوین یک موضوع است و فقها موضوعات را از کارشناسان هر رشته ای دریافت و حکم (استخراج شده در روایات) را بر موضوع تطبیق و بیان می کنند.
آنچه که هست دلایل فقها بیش از این است که اینجا توضیح می دهیم برای مثال عناوینی در فقه اقتصاد مطرح است مثل«قاعده غَرر» چنان که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) از غرر نهی کرده اند. غرر را چه عدم علم به کیفیت و جهالت در معامله چه خطر در زمینه معامله بدانیم، در این معاملات وجود دارد، به اذعان کارشناسان اقتصادی تا کنون کیفیت این معامله به خوبی روشن نیست و احتمال ضرر و نوسانات شدید در این بازار وجود دارد برخی از کارشناسان تعبیر به حباب ارزی دارند. یکی از مصداق های غرر فقهی این است که در این بازا هیچ مسئولیتی قابل پیگیری نیست و اگر برای مردم مشکلی رخ بدهد یا حاکمان این شبکه ارزش این ارز را کاهش بدهند مشخص نیست چه بلایی سر خریداران می آید؟!. شاید بپرسید که همین مسئله نوسانات در ازر کشورها نیز وجود دارد، پاسخ می دهیم ارزهای ملی به این راحتی دچار نوسانات شدید نمی شوند و هیچ گاه پشتوانه خود را از دست نمی دهند چون پشتوانه آن حاکمیت ملی یک کشور وجود دارد و اعتبارات آن کاملا روشن و مشخص و در دست کشور است. ما در سال های قبل شاهد بودیم که چطور گلد کوئست پول کشور را به تاراج برد و هیچ کسی پاسخگوی مردم نتوانست باشد!.
نظر مراجع تقلید :
آیت الله مکارم شیرازی: «با توجه به ابهامات زیادی که بیت کوین دارد معامله آن اشکال دارد».
آیت الله وحید خراسانی: «خرید و فروش آن باطل است.»
آیت الله شبیری زنجانی: «چنانچه استفاده از این گونه ارزها نوعاً مفسده اقتصادی داشته یا خلاف قانون باشد، خرید و فروش آن اشکال دارد.»
آیت الله صافی گلپایگانی: «حرام و اکل مال به باطل است. والله العالم».
آیت الله نوری همدانی: «ورود در معامله پول های مجازی اشکال شرعی دارد.»
اما از سوی دفتر مقام معظم رهبری نفیا و اثباتا نظری داده نشده است. در واقع نه حکم به حرمت می دهند و نه اجازه فعالیت را می دهند؛ لذا وظیفه مقلدین معظم له، از آنجا که مرجع تقلید نظر نداده، وظیفه عمل به احتیاط است.
بیت کوین یک رمز ارز و نظام پرداخت جهانی با کارکرد های مشابه پول بی پشتوانه است، ولی از نظر حقوقی هیچ کشوری آن را به عنوان پول قانونی به رسمیت نشناخته است.
از نظر فنی بیت کوین نخستین پول دیجیتال غیرمتمرکز است. چرا که بدون بانک مرکزی یا مسئول مرکزی کار می کند. این شبکه همتابه همتا است و تراکنش ها، مستقیما و بدون واسطه بین کاربران انجام می شود.
بیت کوین را شخص یا گروهی از اشخاص ناشناس تحت نام ساتوشی ناکاموتو اختراع و در سال ۲۰۰۹ به عنوان یک نرم افزار متن باز عرضه شد. در چند سال گذشته ارزش بیت کوین در بازار های جهانی از چند صدم دلار آمریکا به چندهزار دلار افزایش یافته است.
شمار شرکت های خدماتی و تاجرانی که بیت کوین می پذیرند نیز در حال افزایش است،هیچ کس مالک شبکه بیت کوین نیست و مانند ایمیل، این کاربران بیت کوین هستند که آن را کنترل می کنند. کاربرد های بیت کوین در هیچ کدام از دیگر سیستم های پرداخت دیگر یافتنی نیست.