حکم مسافرت در ماه رمضان
مسافر شرعی کیست؟
کسی که به سفر می رود اگر سفر او شرایط زیر را داشته باشد از نظر شرع مسافر بوده و باید نمازهای چهار رکعتی خود را به صورت شکسته (دو رکعتی) بخواند.
- سفر او از حیث مسافت نباید کمتر از هشت فرسخ باشد، به عبارت دیگر حداقل باید چهار فرسخ فاصله ی مبدأ تا مقصد او باشد. هشت فرسخ در حدود ۴۳ کیلومتر است.
- از اول مسافرت، قصد پیمودن مسافت هشت فرسخی را داشته باشد.
- قبل از رسیدن به حداقل مسافت شرعی (چهار فرسخ) از قصد خود مبنی بر پیمودن مسافت کامل شرعی بر نگردد.
- سفرش در اثناء پیمودن مسافت شرعی، با رسیدن به وطن یا مکانی که قصد اقامت ده روزه در آنجا دارد قطع نشود.
- سفرش اشکال شرعی نداشته باشد مثلاً برای کار حرام سفر نکند.
- مسافر از افرادی که محل زندگی ثابتی ندارند، نباشد؛ مانند کوچ نشینان.
- شغل او مسافرت نباشد مانند رانندگان یا شغلش در سفر نباشد مانند کسی که محل زندگی و شغل او دو شهر متفاوت است.
- به حد ترخص برسد یعنی به مقداری از وطن یا مکانی که قصد اقامت ده روزه در آن جا را دارد، دور شود که اذان شهر را نشنود و دیوارش را نبیند.
فتواهای مراجع در مورد مسافرت:
امام خمینی ( نظر رهبری مطابق با نظر امام خمینی است) آیت الله مکارم و آیت الله صافی گلپایگانی:
مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد. اگر مسافرت برای فرار از روزه باشد کراهت دارد.
آیت الله میرزا جواد تبریزی :
اگر روزه دار بعداز ظهر مسافرت نماید، باید روزه ی خود را تمام کند، و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، وقتی به حد ترخص برسد، در صورتی که از شب نیت سفر داشته باشد، روزه اش باطل می شود و الا(که از شب نیت روزه نداشته باشد) بنابر احتیاط واجب روزه را تمام کند و بعدا قضا لازم نیست، و اگر پیش از رسیدن به حد ترخص روزه را باطل کند کفاره بر او واجب است.
آیت الله سیستانی و آیت الله وحید خراسانی:
مسافرت درماه رمضان اشکال ندارد، ولی مکروه است، هر چند برای فرار از روزه نباشد، مگر اینکه برای حج یا عمره یا به جهت ضرورتی باشد.
آیت الله شبیری زنجانی:
مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد. اگر مسافرت برای فرار از روزه باشد، مکروه است، همچنین هرگونه سفر پیش از پایان شب بیست و سوم ماه رمضان، مکروه است. مگر این که سفر برای حج یا عمره یا استقبال برادر مؤمن یا از بیم تلف مال و یا تلف جان برادر مؤمن یا به جهت ضرورت دیگر باشد.
آیت الله صافی گلپایگانی :
اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید باید روزه خود را تمام كند، و اگر پیش از ظهر مسافرت كند، وقتى به حد ترخص برسد، ( یعنى بجایى برسد كه دیوار شهر را نبیند وصداى اذان آن را نـشنود) باید نیت روزه نداشته باشد واگر از شب قصد سفر نكرده باشد، احتیاط مستحب اتمام روزه و قـضـاى آن اسـت.
تفاوت شخص کثیرالسفر با کسی که به خاطر شغلش مدام در سفر است چیست؟ و كلاً چه زمانی شخصی كثیرالسفر محسوب می شود؟
ج) اگر سفر، شغل یا مقدمه شغل نباشد ـ هرچند كثرت هم داشته باشد ـ باید به وظیفه مسافر عمل کند.
و به طور کلّی عنوان کثیرالسفر حكمی ندارد و موضوع حکم شرعی نیست،بلكه تمام خواندن نماز و صحت روزه برای كسی است كه یا خود سفر شغل او است (مثل راننده و خلبان و مانند آن) و
یا برای انجام شغل مسافرت می كند (مثل كارمند و كارگری كه به اندازه مسافت شرعی برای كارش مسافرت می كند)،
كه این افراد در مبدأ و مقصد و بین راه نمازشان تمام و روزه شان صحیح است.
