به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، ۴۰ سال پیش (سال ۱۹۸۰) ریشه کنی آبله در جهان رسما از سوی سازمان جهانی بهداشت اعلام شد. آبله یک بیماری شدیدا مسری بود که باعث مرگ بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در قرن بیستم شد.
آبله یک بیماری حاد عفونی ناشی از ویروس واریولا بود، این بیماری مسری در افراد تب دار موجب تب و تشنج می شد، یعنی از یک نفر به فرد دیگری انتقال می یافت.
اکثر افراد مبتلابه این بیماری بهبود می یابند، اما حدود ۳ نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به این بیماری می میرند. بسیاری از بازماندگان این بیماری، زخم های دائمی در قسمت های وسیعی از بدنشان، به ویژه در چهره شان خواهند داشت، حتی بعضی از آن ها ممکن است کور شوند.
منشأ این بیماری ناشناخته
به نظر می رسد که این بیماری به ۱۰ هزار سال پیش از میلاد در میان مردم پدید آمده باشد، شاید نخستین نشانه پدیداری آبله جوش های چرکی یافت شده در بدن مومیایی شده رامسس پنجم، فرعون مصر، باشد.
در قرن چهارم میلادی اولین توصیف نوشته شده از یک بیماری که به طور واضح شباهت به آبله انسانی دارد،در چین پدیدار شدو همچنین توصیف های اولیه در قرن هفتم در هند و نیز در آسیای صغیر در قرن ۱۰ ظاهر شدند.
آبله اولین بیماری مسری که ریشه کن شده است
آبله اولین و تا به امروز تنها بیماری انسان است که در سطح جهان ریشه کن شده و ریشه کن کردن آن بزرگترین پیروزی بهداشت عمومی در تاریخ بوده است.
عامل تعیین کننده پیروزی آبله همبستگی جهانی بود
ظهور ویروس کووید ۱۹ در جهان، پیروزی بشر در برابر آبله را یادآوری کرد که مبارزه در برابر یک تهدید سلامتی، با یکپارچه شدن ملت ها امکان پذیر است، زیرا عامل تعیین کننده پیروزی بر آبله، همبستگی جهانی بود. همین همبستگی که بر پایه وحدت ملی بنا شده است، اکنون بیش از هر زمان دیگری برای شکست کووید ۱۹ مورد نیاز است.
مانند آبله، کووید ۱۹ یک چالش مهم برای سلامت عمومی بوده و این یک آزمایش همبستگی جهانی است، همچنین کووید ۱۹ مانند آبله، نه تنها برای مبارزه با یک بیماری واحد به ما فرصتی می دهد، بلکه می تواند مسیر سلامت جهانی را تغییر داده و جهانی سالم تر، ایمن تر، عادلانه تر برای همه ایجاد کند.
درمان آبله چگونه کشف شد؟
پزشک انگلیسی ادوارد جنر Edward Jenner مشاهده کرد افرادی که شیر گاو مبتلا به آبله گاوی (که بیماری خفیف تری است) را می نوشیدند، دچار بیماری کشنده آبله نمی شدند.
در سال ۱۷۹۶ جنر مایعی از چرک (پوسچول) آبله گاوی موجود روی دست یک زن را استخراج و به پسر بچه ۸ ساله ای تزریق کرد، ۶ هفته بعد پسر بچه را در معرض آبله قرار داد و او هیچ علامتی از آبله بروز نداد. جنر اصطلاح Vacccine را از کلمه vaca که در لاتین به معنای گاو است، ابداع کرد، شاید فکر کنید که بعد از کشف واکسن بشریت نجات یافت، اما کار این پزشک انگلیسی در ابتدا مورد انتقاد قرار گرفت.
بسیاری از افراد اعتقاد داشتند چرا باید با تزریق این واکسن خودمان را در معرض خطر قرار دهیم.
تلاش های سازمان جهانی بهداشت برای از بین بردن عامل آبله
در نهایت واکسن قبول شد و در سال ۱۹۵۹، تلاش های سازمان جهانی بهداشت در زمینه طرح ریزی برای از بین بردن جهانی عامل این بیماری مهلک آغاز شد.
متأسفانه این کمپین ریشه کنی جهانی از کمبود بودجه، کارکنان، تعهد از سوی کشور ها و نیز کمبود کمک های واکسن رنج می برد. باوجود همه تلاش های خود، این بیماری هنوز در سال ۱۹۶۶ گسترش می یافت و موجب شیوع بیماری های منظم در کشور های مختلف در سراسر آ مریکای جنوبی، آفریقا و آسیا شد.
بعد از گذشت دو قرن، جهان عاری از آبله شد
تقریبا دو قرن پس از آنکه دکتر جنر ابزار امیدواری کرد، واکسیناسیون می تواند عامل این بیماری هولناک را از بین ببرد، در ۸ مه ۱۹۸۰ سی و سومین مجمع بهداشت جهانی به طور رسمی جهان را عاری از این بیماری اعلام کرد. ریشه کن کردن بیماری آبله انسانی بزرگ ترین موفقیت بین المللی بهداشت عمومی بوده است، آبله تنها بیماری انسانی است که تا کنون ریشه کن شده است و در دنیا این ویروس دیگر وجود ندارد.
ویروس عامل آبله در دو آزمایشگاه نگهداری می شود
دو آزمایشگاه فوق امنیتی آتلانتا در آمریکا و وکتور در روسیه از ویروس عامل آبله نگه داری می کنند. علت نگهداری در این دو آزمایشگاه به دلیل انجام تحقیقات زیستی بیشتر روی این ویروس بود.
جالب است بدانید اعضای سازمان جهانی بهداشت پیش تر به توافق رسیده بودند که این ویروس را به تدریج نابود کنند، اما زمان آن هنوز مشخص نشده بود.
از این ویروس برای انجام آزمایش هایی استفاده می شود که در تولید دارو ها و واکسن های پیشگیرانه کاربرد دارند تا در صورت بازگشت این ویروس مهلک به جوامع از طریق خطای پزشکی و یا حملات تروریستی بتوان از این دارو ها برای مقابله با بیماری استفاده کرد؛ بنابراین بر اساس تصمیم جهانی ویروس آبله ذخیره شد، امروز نسخه های جدیدی از واکسن آبله تولید شده اند و دو داروی آنتی ویروسی نیز برای این بیماری در دست تولید است.
ویژگی که این بیماری مسری را نسبت به بیماری های دیگر متمایز کرده بود، ریشه کن شدن این بیماری است و تنها برای ساخت آنتی ویروس این بیماری در صورت شیوع اعلام مشابه در این دو آزمایشگاه نگهداری می شد. به دلیل اینکه آبله هم مثل ویروس کرونا علائم مختلفی داشت و باز هم مثل کرونا، خطر احتمال مرگ در ویروس آبله نسبت به سایر ویروس ها بیشتر بود.
سازمان جهانی بهداشت هم اکنون در حال همکاری با بسیاری از شرکای خود است که یک ابزار اساسی برای کنترل انتقال ویروس کرونا دست پیدا کند. اگر یک اراده وجود داشته باشد، یک راه نیز برای مقابله با ویروس کرونا وجود دارد، زیرا میراث آبله نه تنها ریشه کن کردن یک بیماری بود بلکه نشان دهنده این بود که وقتی جهان متحد می شود، هرچیزی ممکن است.
