هنگامی که کودک به حدود سه تا چهار ماهگی می رسد، نوک تیز دندان هایش به لثه های لطیف او فشار می آورند تا بتوانند راهی برای جوانه زدن پیدا کنند. در این حالت کودک درد و خارش دارد و هر چیزی را گاز می گیرد تا لثه های حساسش را تسکین دهد. مسلما دیدن این شرایط برای هر پدر و مادری بسیار سخت است و می خواهند هر کاری برای کمک به او انجام دهند.
آیا کودکم واقعا به دندان گیر نیاز دارد؟
پزشکان می گویند استفاده از دندان گیر کودک یک ضرورت نیست، اما واقعا به تسکین او کمک می کند. مسلما تماشای او در شرایطی که از خارش و درد کلافه است اصلا خوشایند نیست. در این حالت کودک ممکن است داد و بیداد کند، گریه کند و حتی عصبانی شود. او نمی داند چه اتفاقی دارد می افتد، فقط می داند حالش خوب نیست. خرید یک دندان گیر خوب هم او را نجات خواهد داد و هم برای شما آرامش به ارمغان می آورد.
البته مزایای دندان گیر به این مورد محدود نمی شود. دندان گیرها در شکل ها و رنگ های جذابی تولید می شوند و کودک تا مدت ها با آن سرگرم خواهد بود. همچنین کودکان دوست دارند همه چیز را با دهان خود کشف کنند و مهارت های حرکتی دهان را تقویت کنند. کشف دهانی یکی از پیشرفت های اساسی دوران کودکی است که نقش مهمی در بهبود ماهیچه های موردنیاز برای سخن گفتن کودک و یادگیری محیط پیرامون او بازی می کند.
از دیگر مزایای دندان گیرها این است که معمولا ایمن هستند. به این ترتیب کودک مجبور نمی شود برای تسکین لثه های خود هر چیزی را (که ممکن است آلوده یا خطرناک باشد) به چنگ می آورد، گاز بگیرد یا بجود.
چه زمانی از دندان گیر برای نوزادان استفاده کنیم؟
همان طور که گفتم این ابزار برای تسکین درد دهان کودک شما استفاده می شود. معمولاً این اسباب بازی موقع دندان درآوردن به نوزادان داده می شود. یک نشانه این است که کودک دستش را به دهان می برد و به شدت گاز می گیرد. در این زمان وقت خریدن یک دندان گیر کودک مناسب از راه رسیده است.
اغلب دندان گیرها برای کودکان بالای 3 ماه طراحی می شوند، بنابراین قبل از این سن این ابزار را به دست نوزاد خود ندهید. علائم شروع دندان درآوردن نوزادان عبارتند از:
- آب دهان بیش از حد
- بدخلقی یا تحریک پذیری شدید
- تمایل به جویدن اشیاء
- لثه های دردناک و متورم
چه تعداد دندان گیر باید بخرم؟
تعدادش به خودتان بستگی دارد، اما بهتر است بیشتر از یکی باشد. اگر فقط یک عدد دندان گیر داشته باشید و تمام مدت همان یکی را به او بدهید، چون با درد و ناراحتی کودک در ارتباط است ممکن است از آن متنفر شود. البته ممکن است اصلا این طور نباشد، اما اگر چند تا از آن داشته باشید، هنگامی که کودک دیگر آن را دوست نداشت می توانید چیزی جدید به او بدهید و جدید بودن آن سبب می شود تا مدت ها با کشف آن سرگرم باشد.همچنین زمانی که یکی از آن ها را برای شست و شو و ضدعفونی برمی دارید، بهتر است یکی دیگر را به دست نوزاد خود بدهید. خوشبختانه در مقایسه با سایر وسایل و اسباب بازی های کودک این دندان گیرها بسیار ارزان هستند.
مزایای دندان گیر
استفاده از آن ها باعث آرامش نوزاد و تسکین درد دهان می شود.دندان گیرها در اشکال، اندازه ها و مواد مختلف در بازار موجود هستند.بسیاری از نوزادان آن ها را به اسباب بازی های معمولی ترجیح می دهند، زیرا استفاده از آن ها برای کودک بسیار راحت است.با وجود دندان گیر جذاب و تمیز، کودک سایر اشیاء را به دهان نمی برد و از آسیب آلودگی ها در امان می ماند.
معایب دندان گیر
- مهم ترین عیب این اسباب بازی ها این است که سریعاً آلوده می شوند. نوزاد آن ها را به دهان می برد و به این ترتیب احتمال بیماری بالا خواهد رفت.
- شکل و بافت برخی از دندان گیرها به گونه ای است که نوزاد قادر به استفاده درست از آن ها نیست. مثلاً ممکن است بسیار بزرگ باشد. یا برخی از دندان گیرهای چوبی که خیلی سفت هستند و قابلیت گاز زدن ندارند. در این صورت برای نوزاد تنها یک اسباب بازی خواهند بود و نه یک دندان گیر.
- بعضی از دندان گیرها حاوی مایعی هستند که باید در فریزر، منجمد شود. اگر در حین جویدن، دندان گیر پاره شود، مایع نشت پیدا نموده و ممکن است موجبات خفگی نوزاد را فراهم آورد.
دندان گیر کودک چطور کار می کند؟
همه دندان گیرها به این شکل کار می کنند: هنگامی که کودک آن را گاز می گیرد و می جود، فشار متقابل کمی روی لثه های او که به دلیل جوانه زدن دندان جدید حساس و متورم شده اند وارد می شود و این موقتا او را تسکین می دهد. برخی از آنها با نوعی ژل پر شده اند که اگر در یخچال قرار دهید، سردی را در خودشان نگه می دارند و مانند یک کیسه یخ با خنک کردن لثه ها جریان خون در آن منطقه را کاهش می دهند. در نتیجه به کاهش تورم و التهاب لثه کمک می کنند.
نحوه انتخاب دندان گیر کودک
هنگام خرید دندان گیر نکات احتیاطی زیر را مد نظر قرار دهید:
- بسیاری از مواد پلاستیکی متخلخل هستند، یعنی سوراخ های بسیار ریزی در سطح آن وجود دارد که، باکتری ها می توانند در آن ها جای گیرند. این باکتری ها مشکلاتی را برای سلامتی دهان و دندان کودک ایجاد می کنند مانند: پوسیدگی دندان، پلاک، التهاب لثه، کم خونی و عفونت.
- مسئله بعدی به سن نوزاد مربوط است. زمانی که کودک توانایی غلت زدن پیدا کرد، دیگر به او دندان گیر ندهید. چون مکیدن و جویدن این ابزار در حین غلت زدن خطر خفگی را افزایش می دهد.
- دندان گیری تهیه کنید که فاقد BPA باشد.
- بعضی از دندان گیرها قابلیت استریل با آب جوش را ندارند. موقع خرید به این مسئله توجه کنید.
- دندان گیری بخرید که دارای محفظه است یعنی بعد از استفاده می توانید آن را تمیز کنید و درون محفظه مخصوص خود قرار دهید.
- در هنگام خرید دندان گیر کودک، به ارزان بودن قیمت توجه نکنید. این مسئله به بهداشت دهان و دندان و سلامتی کلی کودک شما وابسته است.
- بعضی از دندان گیرها شبیه دستکش هستند. قبل از خرید این مسئله را بررسی کنید که آیا کودک تحمل پوشیدن دستکش را دارد یا نه؟
کدام دندان گیر کودک را بخرم بهتر است؟
تعداد دندان گیرها بسیار زیاد و متنوع است. دندان گیرهای چوبی، دندان گیر سیلیکونی، دندان گیر طبیعی (ارگانیک)، دندان گیر پلاستیکی و در مدل ها و طرح های مختلف مانند حلقه ای، گیره دار، صدا دار، گردنبندی، شبیه حیوانات و میوه ها و خوراکی ها دیگر انواع دندان گیر هستند. اما واقعا کدام یک از آنها بهترند؟برای خرید دندان گیر به موارد زیر توجه کنید.
جنس دندان گیر
دندان گیرها از مواد مختلفی ساخته می شوند.
- دندان گیر پلاستیکی: امروزه دندان گیرهای پلاستیکی کمتر از بقیه موارد فروش دارند، زیرا در هر صورت پلاستیک حاوی مواد شیمیایی خطرناکی است که سلامت کودک را به خطر می اندازد.
- دندان گیر سیلیکونی: این ماده در طیف وسیعی از لوازم مربوط به کودک استفاده می شود. سیلیکون ملایم است و بافت آن برای لثه های لطیف کودک مناسب است. همچنین برای سلامتی کودک خطرآفرین نیست. بااین حال از معایب سیلیکون آن است که اگر در منزل حیوان خانگی داشته باشید، موی آن به سرعت به آن خواهد چسبید و این بسیار خطرناک است.
- دندان گیر چوبی: دندان گیرهای چوبی طبیعی هستند و بنابراین مشکلی از نظر سلامتی برای بچه ایجاد نمی کنند. اما باید مطمئن باشید که سطح آن صاف است و لثه کودک را اذیت نمی کند. همچنین بسیار مهم است که پرداخت نشده باشد (فرایند پرداخت چوب به معنای افزودن برخی مواد شیمیایی برای حفظ استحکام آن است). اطمینان حاصل کنید که رنگ استفاده شده روی آن از نوع رنگ های طبیعی باشد و حاوی مواد شیمیایی خطرناک نباشد. همچنین دندان گیر چوبی باید طوری باشد که تراشه ای از آن جدا نشود و وارد مجرای حلق کودک نشود. از معایب این نوع دندان گیر، وزن آن است. دندان گیر چوبی برای نوزادان کوچک تر کمی سنگین است.
- دندان گیر پارچه ای: این دندان گیر از مواد ارگانیگ مانند کتان خالص و مرغوب تولید شده است و درون آنها را با الیاف طبیعی ذرت و ضدآلرژی پر می کنند که برای کودک کاملا بی خطر است. عیب آن در این است که ممکن است شست وشوی آن کمی دشوارتر از سایر انواع دندان گیر باشد.
مواد داخل دندان گیر کودک
برخی از دندان گیرها با موادی ژل مانند پر شده اند که می توانید آنها را در یخچال قرار دهید تا با خنک کردن لثه التهاب و درد را تسکین دهد. بااین حال در مورد این دندان گیرها این نگرانی وجود دارد که نکند سوراخ شوند و ژل آنها به دهان کودک سرازیر شود و کودک آنها را ببلعد.
اندازه دندان گیر کودک
اندازه دندان گیر بسیار مهم است. راه های هوایی گلوی نوزاد بسیار کوچک و باریک هستند و با اشیای بسیار کوچک هم مسدود می شوند. مراقب باشید دندان گیری که می خرید آنقدر کوچک نباشد که به راحتی در گلوی کودک گیر کند. از طرفی دندان گیر نباید آن قدر بزرگ باشد که کودک نتواند آن را به لثه های عقب برساند.هر بار که به کودک دندان گیر می دهید، آن را خوب بررسی کنید و سپس به کودک بدهید. اگر جایی از آن فرسودگی، شکستگی یا پارگی دارد بررسی کنید. اگر تکه ای از آن بشکند و جدا شود ممکن است وارد حلق کودک شود و راه نفس او را ببندد.
مدل های مختلف دندان گیر کودک
دندان گیر کودک در مدل ها و طرح های مختلفی ساخته می شوند. در اینجا برخی از انواع اصلی آن را با مزایا و معایب شان به شما معرفی می کنیم:
- مدل حلقه ای: این مدل رایج ترین مدل دندان گیر است. معمولا روی آنها بافت های مختلفی کار شده است که سبب می شود کودک با جویدن هر بخش احساس خوبی در لثه هایش داشته باشد. در دست گرفتن این دندان گیرها برای کودک خیلی ساده تر است، زیرا می توانند دور آن را چنگ بزنند و در مشت شان نگه دارند و بجوند. شست وشوی این مدل هم از همه راحت تر است. از معایب آن این است که ممکن است برای کودکانی که دهان کوچکتری دارند کمی بزرگ باشد و نتوانند آن را به همه جای لثه ها برسانند.
- مدل صدا دار: بعضی از دندان گیرها با هر بار گاز گرفتن صدایی از خودشان تولید می کنند. این مدل شاید سبب شود کودک غش غش بخندد، اما ممکن است برای شما که اعصاب تان از فولاد نیست واقعا کلافه کننده باشد. اگر سکوت و آرامش را ترجیح می دهید، از خیر این یکی بگذرید.
- مدل گیره دار: کودکان عاشق این هستند که وسایل را بارها پرت کنند و به زمین بیندازند. مسلما این برای والدین دشوار است که هر بار دندان گیر را بردارند و به دستش بدهند و شاید به ثانیه نکشد که دوباره آن را پرت کند. از سوی دیگر مسلما وقتی دندان گیر روی زمین می افتد احتمال آلوده شدن آن وجود دارد و باید هر بار آن را بشویید. برای رفع این مشکل مدل های گیره دار را خریداری کنید. این مدل ها گیره ای دارند که به لباس کودک متصل می شوند.
- مدل گردنبندی: مدل هایی که گردنبند دارند، برای این طراحی شده اند که یا به گردن خودتان بیندازید و هنگامی که کودک در آغوش تان است آن را بجود؛ یا اینکه مطمئن باشید در کنارش هستید و او را تنها نمی گذارید. زیرا این گردنبندها ایمن نیستند و ممکن است کودک آن را را دور گردنش بپیچد. به تازگی این گردنبندها را طوری طراحی می کنند که خانم ها حتی می توانند آن را به عنوان گردنبند تزئینی هم استفاده کنند.
- مدل دستکش: این مدل یک دستکش است که پنجه های آن به شکل دندان گیر طراحی شده اند و کودک می تواند دستکش را بپوشد و پنجه های آن را بجود.
دندان گیرهایی که نباید آنها را بخرید
- انواع گران قیمت دندان گیر که کار خارق العاده ای انجام نمی دهند: بسیاری از انواع دندان گیر فقط سروصدای زیاد به پا کرده اند و قیمت های بالایی دارند، درحالی که از نظر کارایی ممکن است چندان هم عالی نباشند. گران قیمت بودن یک دندان گیر لزوما به معنای بهتر بودن آن نیست. برای دندان گیری پول خرج کنید که واقعا کار کند. در ضمن کودک شما مدت زیادی از آنها استفاده نخواهد کرد، بنابراین به دنبال گران ترین دندان گیر نباشید.
- دندان گیرهایی که ایمن نیستند: متأسفانه بسیاری از محصولاتی که به این منظور تولید می شوند ناایمن هستند. برخی از دندان گیرها، پستانک ها و لوازم کودک از موادی تهیه می شود که حاوی بیسفنول آ (در محصولات پلاستیکی)، فتالات و مواد سمی هستند و او را در معرض بیماری های خطرناکی قرار می دهند. بنابراین درباره محصولی که می خرید خوب تحقیق کنید. برندهای معتبر در این زمینه را بشناسید و از آنها خرید کنید. برندهای معتبر از این مواد خطرناک در محصول شان استفاده نمی کنند.
- دندان گیرهایی که به سختی تمیز می شوند: دندان گیر بارها ممکن است از دست کودک بیفتد و آلوده شود. دندان گیر باید به سرعت و به آسانی تمیز و ضدعفونی شود.
چگونه دندان گیر کودک را قبل از استفاده تمیز کنیم؟
وقتی قرار است یک دندان گیر را به دست کودک بدهید، اول خوب آن را بررسی کنید. آیا دندان گیر مورد نظر دارای قطعات قابل جا به جایی است؟ آیا ممکن است که قطعه ای شل شده و سر جای خودش نباشد؟ مطمئن شوید که تمام اجزا سر جای خود محکم شده اند و کودک قادر به جدا کردن و به دهان بردن بعضی از قطعات نیست.
وقتی از ایمنی دندان گیر اطمینان پیدا کردید، باید از لحاظ تمیز بودن آن را بررسی نمایید. دندان گیر را با آب و صابون خوب بشویید و یا در ماشین ظرفشویی قرار دهید. هرگز از وایتکس یا الکل برای ضدعفونی وسایل مربوط به کودک استفاده نکنید. این مواد شیمیایی هم به محصول آسیب وارد می کنند و هم ممکن است کودک را در معرض بیماری قرار دهند.
از پرت کردن دندان گیر روی سطوح سخت مثل سنگ یا سرامیک خودداری کنید چون ممکن است دچار آسیب دیدگی هایی ریزی شوند. این خراش ها ممکن است زبان، دندان و لثه کودک را در معرض پارگی قرار دهند.
دندان گیر را فریز نکنید
درست است که اشیا سرد می توانند به از بین بردن درد لثه نوزاد کمک کنند اما متخصصان تاکید می کنند شما به هیچ عنوان نباید حلقه دندان گیر را در فریزر قرار دهید تا یخ بزند. این حلقه منجمد قطعا بسیار محکم است و این احتمال وجود دارد که لثه های حساس کودک کبود شود. سرمای شدید این دندان گیر می تواند به سرمازدگی روی لب یا لثه های کودک منجر شود. برای پیشگیری از بروز این مشکلات به جای اینکه دندان گیر را در فریزر بگذارید، آن را در یخچال سرد کنید. سرما بدون شک درد نوزاد را تسکین می دهد اما نباید بیش از اندازه سرد باشد تا باعث آسیب به نوزاد شده و کار را بدتر کند.
مراقب مواد شیمیایی سمی دندان گیر باشید
برخی دندان گیرها حاوی مواد شیمیایی بالقوه خطرناکی مانند فتالات هستند. فتالات به محصولات پلاستیکی اضافه می شود تا آنها را نرم کند اما به مرور زمان از بین رفته و هضم می شود. مطالعات نشان می دهد قرار گرفتن در معرض فتالات در دوران جنینی منجر به نقص های مادرزادی، وزن کم هنگام تولد و مشکلات باروری می شود و مطالعات در حال انجام به دنبال یافتن ارتباطی بین مواجهه با فتالات و احتمال بروز آسم، چاقی، بلوغ زودرس و سایر مشکلات بهداشتی است. با توجه به این خطر بالقوه اغلب شرکت ها استفاده از فتالات در محصولات مرتبط با نوزادان را ممنوع کرده اند. برای اطمینان بهتر است برچسب حلقه دندان گیری که می خواهید بخرید را نگاه کنید تا ببینید در لیست مواد آن فتالات، بیس فنول A یا حتی عطر و اسانس وجود نداشته باشد.
پاسخ به سوالات متداول درباره دندان گیر
- چه زمانی نوزادان باید استفاده از دندان گیر را متوقف کنند؟پزشکان توصیه می کنند، زمانی که دندان های کودک شما شروع به رویش کردند و جوانه های دندان را روی لثه مشاهده نمودید، دندان گیر را بردارید. استفاده مداوم فقط مانع رشد دندان های کودک شما می شود.
- فایده استفاده از دندان گیر کودک چیست؟دندان گیرها علاوه بر اینکه نوعی وسیله برای ایجاد سرگرمی هستند، درد لثه ی ناشی از فشار دندان ها را تسکین می دهند. علاوه بر این، عضلات صورت و دهان کودک شما را تقویت می کنند.
- آیا دندان گیر کودک اسباب بازی محسوب می شود؟بله، کودک می تواند هنگام رشدِ دندان های جدید، این وسیله را در دهان خود بگذارد. نوزاد شما با جویدن دندان گیر، آرامش و تسکین پیدا می کند. لثه های حساس کودک با اعمال این فشار کم، احساس بهتری خواهند داشت.
- آیا دندان گیر کودک پر شده با مایع بی خطر است؟بهتر است آن ها را در یخچال قرار دهید تا کمی خنک شوند و آرامش بیشتری ایجاد کنند. توصیه می شود که این نوع از دندان گیر را در فریزر قرار ندهید چون ممکن است خیلی سفت شود و به لثه کودک شما آسیب وارد کند.
- آیا دندان گیر سیلیکونی برای کودک بی خطر است؟بله، نگران نباشید. خاصیت ارتجاعی سیلیکون باعث چسبندگی است، بنابراین از دست کودک بیرون نمی لغزد. دندان گیرهای سیلیکونی از سیلیکون مخصوص مواد غذایی ساخته شده اند که یک ماده کاملاً ایمن و سازگار با مواد غذایی است. آن ها کاملاً غیرسمی هستند.
همه آنچه درباره پستانک نوزاد باید بدانید.
