مثل جذاب و پرکاربرد گشتم نبود نگرد نیست
مثل ، سخن كوتاه و مشهوری است كه به قصه ای عبرت آميز يا گفتاری نكته آموز اشاره می كند و جای توضيح بيشتر را می گيرد .كلمه” مثل ” عربی است و كلمه فارسی آن “ متل ” است . وقتی مثل گفتن صورت بی ادبانه پيدا كند آن را متلك می گويند . بعضی از مثلها حاصل پندهای دانایان یا پیشوایان مذهبی یا تجربه های زندگی مردم است . اینگونه مثل ها را حکمت می نامند. بعضی گفتار اشخاص نامدار تاریخی یا عادی بوده که در موقع خاصی خیلی بجا و مناسب بوده و از بس به ذوق دیگران خوش آمده مشهور شده است. بسیاری از مثل ها نتیجه داستانی است ، خواه حقیقی یا افسانه ای باشد . در حالی که مردم از داستان اصلی آن ممکنست بی خبر باشند و یا ممکنست در هر شهری به صورتی نقل شود. بعضی از مثلها از یک قطعه شعر معروف گرفته شده است مانند، ( از ماست که بر ماست )که از شعر معروف ناصر خسرو گرفته شده است.در ادامه بیشتر با مثل گشتم نبود نگرد نیست آشنا می شوید با ما همراه باشید.
ریشه مثل جذاب گشتم نبود نگرد نیست
گویند در زمان های قدیم شیخی زاهد تمام عمر خود را بدنبال حقیقت هستی و انسانیت و عدالت می گشت و همواره روز و شب با چراغی در دست بدنبال رسیدن به آن بود تا جائی که عمرش به پایان رسیده و آنچه بدنبالش بود نیافت. از آن رو به شاگردانش گفت: گشتم نبود نگرد نیست.
فریدون مشیری نیز در شعرش این ضرب المثل: گشتم نبود نگرد نیست، را به زیبایی آورده است:
گشتم نبود ...
در پشت چار چرخه ی فرسوده ای کسی
خطی نوشته بود:
«من گشته ام نبود. تو دیگر نگرد ، نیست!»
این آیه ملال در من هزار مرتبه تکرار گشت و گشت.
چشمم برای این همه سرگشتگی گریست.
چون دوست در برابر خود می نشاندمش.
تا عرصه ی بگو و مگو می کشاندمش.
در جستجوی آب حیاتی؟ در بیکران این ظلمت آیا ؟
در آرزوی رحم، عدالت، دنبال عشق ؟
دوست ؟…
ما نیز گشته ایم « و آن شیخ با چراغ همی گشت »
آیا تو نیز - چون او - انسانت آرزوست ؟
گر خسته ای بمان و اگر خواستی بدان:
ما را تمام لذت هستی به جستجوست.
پویندگی تمامی معنای زندگی است.
«هرگز نگرد نیست»
سزاوار مرد نیست …
فریدون مشیری
چند مثال جالب برای مثل گشتم نبود نگرد نیست
مثلا از اینکه تمام دوستانش بی معرفت شده و در هنگام سختی، او را ترک کرده اند، بسیار دلش گرفته و از روی ناراحتی می گوید: دیگر رفیق با معرفت پیدا نمی کنی! من که سالها گشتم نبود، تو هم نگرد که نیست!
انگشترم را دیروز توی کافه جا گذاشتم. کلی دنبالش گشتم دیگر پیدایش نکردم. بیخودی تو هم دنبالش نگرد! گشتم نبود نرو که نیست!
گاهی این ضرب المثل را برای شوخی به کار میبرند مثل جاهایی که معمولا مامان ها چیزی را قایم می کنند اما نه خودشان پیدایش می کنند نه کسی می تواند جایش را پیدا کند! اینجاست که این مَثل را با شوخی می گویند؛ یعنی دیگر امیدی به پیدا شدنش نداشته باش!
کاربرد مثل جذاب گشتم نبود نگرد نیست
- کنایه از ناامیدی شخص از پیدا کردن چیزی و با خبر کردن دیگران از اینکه اگر آنها هم بخواهند بگردند، پیدا نخواهند کرد.
- یعنی آن چیزی که تو دنبالش می گردی من بسیار گشته ام اما پیدا نکرده ام! پس تو هم وقتت را مانند من برای این کار تلف نکن.
- وقتی کسی بخواهد تجربه را از ناکامی اش در رسیدن به یک هدفی با دیگران به اشتراک بگذارد، این ضرب المثل را به کار می برد.
همراهان عزیز ساعدنیوز ، امیدواریم استفاده لازم را از این مطلب برده باشید. خواهشمندیم نظرات خود را درباره این ضرب المثل با ما به اشتراک بگذارید. بی صبرانه منتظر نظرات مفید و ارزشمندتان درباره ضرب المثل آب نطلبیده مراد است هستیم.
همه چیز درباره ضرب المثل خواندنی آب نطلبیده مراد است
