نگاهی به ضرب المثل جالب و خواندنی خانه از پای بست ویران است
آیا می دانستید مثل معروف" خانه از پای بند ویران است، خواجه در بند نقش ایوان است "،در حقیقت بخشی از شعریست که در یکی از حکایت های گلستان سعدی در باب پیری و ضعف بیان شده است. یکی از تاثیرگذارترین کتاب های نثر در ادبیات فارسی را می توان گلستان دانست. سعدی این کتاب را در سال ۶۵۶ هجری قمری، یعنی یک سال پس از نگارش بوستان به تالیف درآورد. گلستان به نثر آهنگین و آمیخته با نظم نوشته شده و شامل هشت فصل به نام های سیرت پادشاهان، اخلاق درویشان، فضیلت قناعت، فوائد خاموشی، عشق و جوانی، ضعف و پیری، تاثیر تربیت و آداب صحبت است. ضرب المثل جالب خانه از پای بست ویران است کنایه از آن است که شخص به جای در نظر گرفتن اولویت ها به چیزهای فرعی توجه می کند، که در بهبود وضعیت نتیجه ای نخواهد داشت.در ادامه داستان کامل این ضرب المثل را برای شما آماده کرده ایم لطفا با ساعدنیوز همراه باشید.
داستان ضرب المثل خانه از پای بست ویران است
سعدی با طایفه ای از دانشمندان نشسته بود که جوانی آمد و گفت: کسی در این جمع هست که زبان عجم (غیر عربی) بداند؟ پیرمرد ۱۵۰ ساله ای رو به مرگ است و حرف هایی به زبان عجم می زند که من معنی اش را نمی دانم. شاید وصیتی داشته باشد.
کسانی که در آن جمع نشسته بودند بیشترشان به جناب سعدی اشاره کردند. سعدی برخاست و بر بالین پیرمرد حاضر شد. پیر خسته و ضعیف با بی حالی گفت:
دریغا که بر خوان الوان عمر دمی خورده بودیم و گفتند بس
(یعنی افسوس که از این سفره رنگارنگ زندگانی فقط مقدار کمی استفاده کردم و حالا مهلتم تمام شده و می گویند بس است (یعنی وقت مرگت فرا رسیده)).
سعدی وقتی این سخنان را در جمعشان ترجمه کرد آنها تعجب کردند با توجه به اینهمه عمری که پیرمرد کرده چرا چنین سخنانی بر زبان می آورد.
جناب سعدی رو به پیرمرد گفت:
چگونه ای درین حالت؟ گفت: چه گویم؟
ندیده ای که چه سختی همی رسد به کسی که از دهانش به در می کنند دندانی
قیاس کن که چه حالت بود در آن ساعت که از وجود عزیزش بدر رود جانی
سعدی گفت: تصور مرگ را از خودت دور کن. هر مریضی ای که نشانه مرگ نیست. اگر اجازه دهی طبیبی را خبر کنم تا معالجه ات کند. پیرمرد گفت:
دست برهم زند طبیب ظریف چون خرف بیند اوفتاد حریف
خانه از پای بند ویران است خواجه در بند نقش ایوان است
یعنی: طبیب هم اگر بیاید و ببیند پیری مثل من که از کثرت سنش این چنین به زمین افتاده و هوش و حواسش را از دست داده، هیچ کاری از دستش بر نمی آید. چرا که پیری دردیست که قابل درمان نیست. شبیه خانه ای که درحال فروریختن است و پایه هایش ضعیف است اما معمار توجهش به نقش و نگارهای ظاهری آن است.
(گلستان سعدی، باب ششم در ضعف و پیری)
معنی و کاربرد ضرب المثل خانه از پای بست ویران است
۱- معنی ظاهری: یعنی خانه از بنا سست است و با اندک لرزه ای خواهد ریخت اما خواجه همچنان توجهش به نقش و نگارهای روی در و دیوار است و به کوتاه بودن عمر خانه هیچ توجهی نمی کند.
۲- معنای دقیق تر: بجای توجه به ظاهر امور باید به باطن آن توجه کرد؛ مبادا ظاهر دلفریب چیزی ما را از عیوب آن غافل کند.
۳- معنای عرفانی: دلبستگی به زیبایی های دلفریب و زودگذر دنیایی، انسان را از حقیقت عالم و هدف اصلی اش که لقای یار (پروردگار) است دور می کند.
همراهان عزیز ساعدنیوز ، امیدواریم استفاده لازم را از این مطلب برده باشید. خواهشمندیم نظرات خود را درباره این ضرب المثل با ما به اشتراک بگذارید. بی صبرانه منتظر نظرات مفید و ارزشمندتان درباره ضرب المثل خانه از پای بست ویران است هستیم.
همه چیز درباره ضرب المثل چو دانی و پرسی سوالت خطاست
