امروزه بسیاری از مدیران، سهام داران و رهبران کسب وکارهای مختلف در جهان خواستار رفع تبعیض در محیط کار بین کارمندان مختلف، فارغ از نژاد یا جنسیت شان، هستند؛ محیطی که هر کسی بتواند به آن احساس تعلق کند. در این مقاله درباره حس تعلق، منافع و چالش های آن و نیز راهکارهای گسترش آن در سازمان صحبت می کنیم.
ضرورت ایجاد حس تعلق در سازمان
حس تعلق یکی از نیازهای اساسی انسان است. روان شناسان این حس را هم رتبه با نیاز به عشق ورزیدن می دانند. از آنجا که نیاز به تعلق، حسی بنیادی است، صحبت درباره آن می تواند همه گروه ها در محیط کار را برای تغییر با خود همراه کند. وقتی سازمان ها روی ایجاد محیطی برابر برای همه تأکید می کنند، در واقع روی ارزش های انسانی مشترک تمرکز می کنند و می کوشند با ایجاد گفت وگوی درون سازمانی بین اعضای مختلف، همدلی و همبستگی را تقویت کنند.
چالش های ایجاد حس تعلق در سازمان
اما با وجود درک ضرورت موضوع، ایجاد محیط کاری که به تنوع ها احترام بگذارد و حس تعلق را در افراد ایجاد کند، کاری آسان نیست. مثلا هر بار که تلاشی برای رفع تبعیض علیه یک گروه صورت می گیرد، گروه دیگر ممکن است منافع خود را در خطر ببیند و تصور کند که این تلاش ها باعث افت جایگاهش خواهد شد. برای مثال، تلاش رهبران سازمان برای ایجاد محیطی مناسب برای زنان، ممکن است دیگران را به این فکر بیندازد که قرار است از آنها چیزی کسر شده و به زنان افزوده شود. برای رفع این مشکل و ایجاد همبستگی بین گروه های مختلف در محیط کار، لازم است به گونه ای عمل کنیم که همگان خود را عضوی از سازمان بدانند و به آن احساس تعلق کنند.
شناخت حس تعلق در سازمان، پیش شرط ایجاد آن
برای ایجاد فرهنگ تعلق در محیط کار و بهره مند شدن کارفرما و کارمند از آن، رهبران سازمان ابتدا باید تعریفی دقیق و روشن از این مفهوم داشته باشند. رسیدن به چنین درکی نیازمند اندازه گیری کمّی حس تعلق است. پس باید معیارهایی قابل اندازه گیری تعریف شود و بر مبنای آن حس تعلق را اندازه گیری کنیم. دو محقق امریکایی به نام های جولیا کندی (Julia Taylor Kennedy) و پوجا جین لینک (Pooja Jain-Link) این کار را انجام داده اند. آنها پس از انجام تحقیقات مختلف به تعریفی روشن از حس تعلق رسیدند. به نظر آنها، ما زمانی به محیطی که در آن مشغول به کاریم احساس تعلق می کنیم که:
- به واسطه نقش و اثرگذاری مان دیده شویم؛
- با سایر افراد ارتباط برقرار کنیم؛
- در انجام وظایف روزانه و طی کردن مسیر شغلی، کمک دریافت کنیم؛
- از اهداف و ارزش های سازمان احساس غرور کنیم.
فایده ایجاد حس تعلق در سازمان
صرف نظر از ارزش های انسانی، ایجاد این حس در محیط کار چه تأثیری روی سازمان دارد؟ دو محققی که نام آنها در بخش قبل آمد، از هزاران نفر از فارغ التحصیلان شاغل نظرسنجی کردند و با صدها نفر از آنها نیز مصاحبه انجام دادند. این دو دریافتند که حس تعلق می تواند نقشی کلیدی در رشد و پیشرفت یک سازمان ایفا کند. برای مثال ، آنهایی که حس تعلق بالایی به سازمان داشتند، وفاداری بیشتری به اهداف و ارزش های سازمان نشان می دادند و حاضر بودند محیط کاری خود را به عنوان جایی مناسب برای کار کردن، تبلیغ کنند. حس تعلق در یک محیط نه تنها باعث رضایت بیشتر کارکنان می گردد بلکه منافع کارفرما را نیز دوچندان می کند.
چطور حس تعلق را در سازمان ایجاد کنیم؟
گرچه ایجاد حس تعلق در محیط کار با چالش هایی همراه است، اما خبر خوب این است که حرکت به سمت ساخت چنین محیطی، می تواند گروه های مختلف در محیط کار را با رهبران سازمان همراه کند. برای مثال، یافته های این دو محقق به ما نشان می دهد مردانی که به برابری در محیط کار اعتقاد دارند، بیش از دیگران برای تحقق این هدف تلاش می کنند. همراهی با این تلاش ها برای تغییر محیط کار و گسترش فرهنگ برابری و تعلق، گویی بخشی از ارزش های شهروندی آنهاست. همه ما اعم از کارمندان، کارفرمایان، مدیران و رهبران سازمان، می توانیم قدم هایی مثبت برای ایجاد و گسترش حس تعلق در سازمان برداریم. در ادامه، نگاهی می کنیم به این قدم ها:
۱. به عنوان یک سازمان، روی ایجاد الگوها تمرکز کنید
کارمندان زمانی دیده، شنیده و حمایت می شوند و زمانی از ارزش ها احساس غرور می کنند که همان ویژگی های مطلوب را در رهبران شان ببینند. به عنوان یک سازمان، روی رهبرانی سرمایه گذاری کنید که درباره حس تعلق، صحبت و تلاش می کنند و خود الگویی از ایجاد حس تعلق در سازمان هستند. حتی می توان افرادی را که خود زمانی مورد تبعیض بودند و حال با گذر از سختی ها به این جایگاه رسیده اند، به عنوان یک الگو و پرچمدار رفع تبعیض و تقویت حس تعلق، مد نظر قرار داد.
۲. به عنوان یک مدیر ارشد، پیشگام باشید
به عنوان یک مدیر ارشد، در اجرایی کردن ارزش های سازمان و بسط حس تعلق و برابری بین همه کارمندان پیش قدم باشید؛ برای مثال:
- گروه های کاری با اعضای غیر هم سان تشکیل دهید؛
- تجربیات شخصی خود، که در آن همکاری با گروه های مختلف و بهره مندی از ظرفیت آنها باعث پیشرفت تان شده است، را با زیردستان به اشتراک بگذارید؛
- با دیدن و شنیدن نظرات و ایده های همه افراد، به ویژه آنهایی که حس تعلق کمتری دارند، الگو باشید؛
- به طور شفاف به ارزش ها پایبند باشید و بکوشید تا با همگان در هر رده ای از سازمان ارتباط صمیمانه برقرار کنید.
3. مدیر پاسخ گو، قدردان و نیروبخشی باشید
مدیران پرچمداران ارزش های یک سازمان هستند؛ پس در ایجاد هر تغییری در سازمان، پیشگام هستند. برای گسترش حس تعلق در محیط کار، قدردان زحمات کارمندان باشید، بازخوردهایی مؤثر و صادقانه به آنها بدهید و به نگرانی های آنها توجه کنید. برای مثال پیش از پایان یک پروژه به همه اعضا ایمیل بزنید. به آنها نشان دهید که کار آنها در دیدگان شما ارزشمند و مهم است.
۴. به عنوان یک همکار، احترام بگذارید، حمایت کنید و بازخورد بدهید
اعضای یک سازمان زمانی حس تعلق بیشتری می کنند که سایر همکارانشان برای کار آنها ارزش قائل باشند. در عین حال، دریافت بازخورد از همکاران نیز حس تعلق آنها را دوچندان می کند. وقتی کسی مشاهده کند که کارش مورد توجه دیگران قرار گرفته و نقد و بررسی می شود، حتما احساس بهتری خواهد داشت تا اینکه در محیطی باشد که در آن کسی متوجه اهمیت کار او نیست و به او توجهی نمی کند.
برمبنای تحقیقات، کسی حس تعلق به سازمان دارد که نقشش در پیشبرد اهداف سازمان، دیده شده و مورد قدردانی قرار بگیرد. ایجاد این حس نه تنها به نفع کارمندان است بلکه به سازمان نیز در پیشبرد اهدافش سود می رساند. برای ایجاد و بسط حس تعلق در محیط کار، همه باید پای کار بیایند: از رهبران و مدیران ارشد گرفته تا کارمندان در سطوح مختلف. ایجاد چنین حسی در همگان آسان نیست اما حرکت به سمت آن می تواند گروه های مختلف کاری را با یکدیگر همراه کند. با اتخاذ رویکردهای عملی در سطوح مختلف سازمان، می توان این حس را بین اعضا تقویت کرد. شما به عنوان عضوی از شرکت یا سازمان محل کارتان، نسبت به آن حس تعلق دارید؟ به نظر شما این مسئله چه تأثیری بر رضایت شغلی شما دارد؟ آیا مدیران و رهبران سازمان شما برای ایجاد حس تعلق تلاش می کنند؟
مشاغل مناسب سبک یادگیری منطقی (ریاضی)
