جواهرسازی چیست؟
هنر جواهرسازی هزاران سال قدمت داشته و به زمانی باز می گردد که تمدن های باستانی به منظور استفاده های تزئینی، اقدام به ساخت جواهرات کردند. در گذشته جواهرسازی کاربرد های فراوانی داشت که از مهم ترین آنها می توان به استفاده تزئینی و نمایش سنگ های قیمتی، ابراز ایمان و عقیده، نشان دهنده موقعیت اجتماعی و… اشاره کرد. پرکاربرد ترین نوع جواهرسازی برای مقاصد سلطنتی مورد استفاده قرار می گرفت و از قیمتی ترین و زیباترین جواهرات در تاج های پادشاهی و خانواده سلطنتی استفاده میشد.
در طی سال ها کشف مستمر سنگ های جدید، فلزات گرانبها و مواد تزئینی، آمیخته با پیشرفت ابزار جواهرسازی و متالوژی، موجب شده هنر جواهرسازی دیگر به یک قشر خاص (قشر مرفه جامعه) متعلق نبوده و هر کس از هر طبقه اجتماعی امکان دسترسی به جواهرات ظریف و زیبا را داشته باشد.
امروزه جواهرسازی یکی از پردرآمدترین مشاغل به شمار می آید که می توانید با گذراندن دوره های آموزشی و دارا بودن مقداری خلاقیت، در منزل نیز از این طریق کسب درآمد نمائید.
ابزارهای کاربردی جواهرسازی که برای شروع این هنر به آنها نیاز دارید عبارتند از :
1 – سیم چین : سیم چین شما را قادر می سازد به راحتی اتصالات و سیم ها و زنجیر های بلند را کوتاه کنید. در زمان استفاده از سیم چین سعی کنید همیشه سمت صاف سیم چین را در نزدیکی شیء قرار دهید تا برش صاف و تمیزی داشته باشید، همچنین قسمت انتهایی کار را با دست نگه دارید تا پس از برش، در هوا به پرواز در نیاید.
2 – دم گرد : ابزار دم گرد برای ساخت حلقه و قلاب در صنعت جواهرسازی کاربرد فراوانی دارد. آرواره های دم گرد به شما اجازه می دهد سیم خود را به دور آن پیچانده و با استفاده از نوک مخروطی دم گرد، حلقه ای با سایز دلخواه درست کنید. برای تهیه حلقه بزرگتر باید سیم را در قسمت نزدیک به دسته، و برای ساخت حلقه کوچکتر باید سیم را نزدیک به نوک دم گرد بپیچانید.
3 – دم باریک : دم باریک نیز مشابه دم گرد می باشد، با این تفاوت که دم باریک دارای آرواره های مسطح است. این آرواره های مسطح برای نگاه داشتن سیم و زنجیر (بدون ایجاد آسیب یا خط و خش بر روی آن) بسیار مناسب و کاربردی هستند.
4 – دم پهن : این ابزار با آرواره های صاف و پهن خود گرفتن سیم جواهرات را برای جواهرساز ساده تر می کند. دم پهن مانند دم گرد و دم باریک از ابزار های ضروری و لازم در صنعت جواهرسازی بشمار نمی آید، ولی در نظر داشته باشید که برای شکل دادن به سیم باید ابزاری داشته باشید که توسط آن بتوانید سیم را نگه داشته و با دم باریک یا دم گرد به آن فرم دهید، و دم پهن بهترین ابزار برای نگه داشتن سیم است.
5 – انبر کریمپ یا کریمپر : از این ابزار برای موج دار کردن و شکل دادن به سیم ها استفاده می شود. کریمپر در آرواره هایش دو شکاف به شکل C دارد که با استفاده از آنها می توان حلقه و زنجیر ایجاد کرد.
فلزات پایه و فلزات گرانبها
منظور از فلزات پایه، فلزاتی است که در آنها آهنی وجود ندارد و به وفور در دسترس و تا حدودی ارزان قیمت نیز هستند. انتخاب فلز مورد نظر تا حدود زیادی به خصوصیات آن مانند رنگ و وزن بستگی دارد.با توجه به برخی موارد استثنایی به خصوص آلومینیم، پروژه های پیشنهادی را می توان با استفاده از هر نوع فلز پایه ای ساخت.زمانی که به تکنیک های ساخت جواهر اعتماد پیدا می کنید و در واقع اطمینان شما نسبت به آنها بیشتر می شود، بدون شک کار برد فلزات گرانبها گام بعدی تان خواهدبود. فلزات با ارزش، فلزات نادر و کمیابی هستند که در برابر اکسیداسیون و فرسایش مقاومند و به علت راحتی اره و سوهان کاری و همچنین جوشکاری تمیزتر، قابلیت انعطاف و تبدیل شدن آن به اشکال مختلف بیش از فلزات دیگر طرفدار دارد.تنها مانع کاربرد این گونه فلزات قیمت گزاف آنها یا خرید مواد خام است. برنامه ریزی دقیق به منظور اجتناب از اتلاف مواد موجود و جمع آوری خرده ها و ذرات آن برای کسب نقدینگی و رفع معضل مذکور توصیه می شود.
تمامی فلزات به صورت ورقه، کلاف های سیمی و لوله ها و میله هایی در اشکال مختلف فروخته می شوند. فلزات گرانبها بر اساس وزن به فروش می رسند و هزینه آنها بر اساس نوسانات قیمت بازار روزانه کالا متغیر است. فلزات را می توان به صورت ورقه به اشکال مختلف لوله ای یا میله ای و سیمی خریداری کرد.
اندازه گیری
فلزات بر حسب اندازه گیری های مبتنی بر مقیاس سنجش، امپریال و متریک به فروش رسیده یا مورد استفاده قرار می گیرند. بسیاری از اندازه گیری کاربردی در ساخت جواهرات بسیار خرد و کوچک هستند. با این وجود مقادیر مزبور برای دستیابی به نتیجه ای رضایت بخش ضروری قلمداد می شوند. در طی چند دههِ گذشته تولیدکنندگان و جواهرسازان اقدام به استاندارد نمودن اندازه گیری ها برحسب سیستم متریک نموده اند، زیرا دقیق ترین شیوهِ اندازه گیری به شمار می آید.
طراح طلا و جواهر چه مي کند
مراحل متعددي طي مي شود تا يک محصول، توليد شده و مورد استفاده قرار گيرد. از مهمترين آنها مي توان به خلق ايده و ساخت قالب اصلي اشاره کرد که پس از انجام ديگر مراحل توليد، محصول نهايي وارد بازار مي شود. در گذشته ايده اوليه، توسط هنرمند صنعتگر به شيوه سنتي توسط ابزار دست روي فلز نقره يا موم، قالب سازي شده و نتيجه کار براي توليد انبوه وارد ساير مراحل مي شد.
اين کار نيازمند مهارت، تجربه و دقت بالا و البته صرف زمان زيادي بوده است. امروزه با پيشرفت تکنولوژي، روش کار در مرحله قالب سازي تغيير کرده و اين بخش توسط نرم افزارهاي مختلف روز دنيا نظير راينو و ماتريکس انجام مي شود، به اين صورت که بعد از تاييد ايده اوليه، طرح توسط افراد متخصص در نرم افزار به صورت سه بعدي مدل مي شود و اين مدل توسط دستگاه هاي پيشرفته با جديدترين تکنولوژي روز دنيا ساخته شده و به عنوان قالب اصلي براي توليد مورد استفاده قرار مي گيرد.
استفاده از نرم افزار ويژگي هاي منحصر به فردي دارد؛ از جمله افزايش سرعت و دقت، کاهش خطا، امکان کنترل وزن محصول، کيفيت بالاي قالب و امکان ساخت قالب هاي پيچيده و خاص را به طراح مي دهد.
در دهه ي گذشته، ورود اتوماسيون به صنعت طراحي طلا و جواهر در دنيا و ايران، انقلابي در اين حرفه ايجاد کرد و با وارد شدن دستگاه هاي توليد قالب اوليه، دستگاه هاي تراش CNC، دستگاه هاي پرينتر سه بعدي و دستگاه هاي ليزري نياز به طراحان کامپيوتري افزايش يافت. افزايش سرعت دستگاه هاي توليد قالب اوليه از يک دهه ي گذشته تا کنون همراه با پيشرفت علم و تکنولوژي باعث شده همواره نياز به طراحان طلا و جواهر با کامپيوتر در تمام دنيا و در کشور افزايش يابد. دانشجويان و فارغ التحصيلان رشته هاي هنري و فني و مهندسي مرتبط با اين تخصص - رشته هاي طراحي صنعتي، گرافيک، نقاشي، هنر هاي تجسمي، مجسمه سازي و کامپيوتر - مي توانند با سرعت و سهولت بيشتري طراحي طلا و جواهر با رايانه را فرا گيرند و وارد بازار کار و کسب درآمد در اين تخصص جديد شوند.