کاخ مرمر یکی از کاخ های تاریخی تهران در دوره پهلوی است. این اثر در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۵۷ با شمارهٔ ثبت ۱۶۰۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این کاخ در سال ۱۳۵۵ و با هدف آشنایی بیشتر مردم با رضا شاه پهلوی، به موزه تغییر کاربری داد و عنوان «موزه پهلوی» برای آن انتخاب گردید. این موزه تا سال ۱۳۵۷ و سقوط نظام پادشاهی به کار خود ادامه داد. این کاخ در بعد از انقلاب در اختیار نهادهای حکومتی از جمله کمیته های انقلاب و قوه قضاییه و نهایتاً مجمع تشخیص مصلحت قرار گرفت. تا اینکه در سال ۱۳۹۷ توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام به بنیاد مستضعفان تحویل و در سال ۱۳۹۸ با کاربری موزه و با نام «موزه هنر ایران» در اختیار عموم قرار گرفت.پس از انقلاب ۱۳۵۷، این کاخ تحت مالکیت بنیاد مستضعفان قرار گرفته و با عنوان تماشاگه خزر به صورت موزه برای عموم قابل بازدید است. آثار به نمایش درآمده در این موزه شامل مبلمان، شمعدان ها و بوفه های آنتیک، مجسمه های برنزی و مرمرین نفیس و تابلوهایی از هنرمندان مشهور جهان است. در محوطه جلوی کاخ درخت کاجی به بلندای۲۳ متر وجود دارد که در سال۱۳۹۲ خورشیدی کاشته شده است. این کاج به نام کاج کاشفی معروف است. ضخامت این درخت بیش نیم متراست. در حوض جلوی کاخ نیز حوض آبی رنگی وجود دارد که در آن تعدادی ماهی خاویار جهت تزیین نگهداری می شوند. آدرس کاخ مرمر رامسر در داخل شهر رامسر و در مسیر بسیار دسترسی قرار دارد.پرویز فتاح در سیمای جمهوری اسلامی خبر از تخریب کاخ در زمان سکونت رفسنجانی در آن نمود و اعلام نمود متأسفانه در زمان زندگی رفسنجانی در این کاخ که از مفاخر معماری ایرانی است، به شکل گسترده تخریب و در آن آسانسور ساخته اند همچنین در طبقه دوم حمام و سونا و جکوزی ساخته شده است[۸] به راستی مسئولین میراث فرهنگی، هنگامی که با پتک و پیکور به جان کاخ افتاده بودند کجا بودند. پس از تحویل کاخ با همکاری میراث فرهنگی و به شکل میلیمتری اقدام به تعمیرات و بازگردان به حالت اولیه شد که متأسفانه به دلیل حجم دستکاری و تخریب این مهم به صورت کامل حاصل نشده است.

پیشینه کاخ مرمر
زمین کاخ مرمر در ابتدا متعلق به شاهزادگان قاجاری و از جمله خاندان خانواده فرمانفرمائیان بود. این بنا به دستور محمدرضا توازیاشویلی خان بزرگ گرج و با معماری لئون تادوسیان بنا نهاده شد. این کاخ در آغاز به عنوان خانه محمدرضا بود و بعد از بخشش به پهلوی به عنوان دفتر کار و محل اقامت زمستانی رضاشاه قرار گرفت و تا پیش از تدوین قانون خزانه ملی، جواهرات ملی ایران از کاخ گلستان به این کاخ آورده شده و در زیر زمین آن نگهداری می شد.رضاشاه در نظر داشت ساختمانی از مرمر در محل کاخ فعلی مرمر بسازد. بعد از تقدیم سرپوشی از طلا با نمایی شبیه گنبد مسجد شیخ لطف الله اصفهان از طرف اهالی اصفهان تصمیم گرفت ساختمان را آغاز کند و گنبدی به شکل گنبد مسجد شیخ لطف الله اصفهان هم بر روی آن قرار گیرد.ساختمان کاخ سال 1313 آغاز شددر هنگام ساخت کاشی های گنبد برای تهیه رنگ کرم زمینه کاشی ها به مشکل برخوردند . این مشکل را استاد کاشی ساز پیری به نام ایزدی با بهره گیری از ترکیبی از طلا حل کرد . تذهیب دیوارها نیز توسط استاد طاهرزاده بهزاد انجام شد.در سال های نخست پادشاهی محمدرضا شاه پهلوی، از این کاخ به عنوان دفتر رسمی پادشاه و محل برگزاری دیدارها، ملاقات ها و شرفیابی ها بکار گرفته می شد. فوزیه و محمدرضا پهلوی در این کاخ با یکدیگر زندگی می کردند و مراسم عقد پادشاه با ثریا اسفندیاری و همچنین مراسم نامزدی ایشان با دوشیزه فرح پهلوی همگی در این کاخ برگزار گردیده است. پس از رخ دادن حادثه ترور شاه در محوطه این کاخ توسط رضا شمس آبادی، دفتر ویژه شاه به کاخ صاحبقرانیه جابجا شد، این کاخ در سال ۱۳۵۵ به موزه تبدیل شد و تا سال ۱۳۵۷ با عنوان «موزه پهلوی» برای همگان قابل بازدید بود. از میان موارد به نمایش آمده در این موزه، لباس افسری و کلاه گلوله خورده شاه در واقعه ترور نافرجام ٢١ فروردين ١٣٤٤ بود.پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، «موزه پهلوی» تعطیل شد و از این کاخ مدتی به عنوان مقر کمیته انقلاب اسلامی استفاده می شد. پس از آن این کاخ در اختیار روسای قوه قضاییه قرار گرفت تا اینکه در میانه های دهه ۱۳۷۰ با توجه به نیاز این کاخ به مرمت از سوی قوه قضاییه تخلیه گردید. پس از مرمت مدتی این کاخ مدتی بی کاربرد ماند تا پس از پایان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و دفتر هاشمی رفسنجانی به این کاخ نقل مکان کرد. امروزه از این ساختمان در نامه نگاری های دولتی با نام ساختمان قدس یاد می شود. بخش هایی از کاخ مرمر در سال ۱۳۸۷ مرمت و بازسازی شد.

معماری کاخ مرمر
معماری این کاخ با زیر بنای حدود ششصد متر و اثر هنرمندان ایرانی است. بنای کاخ از سنگ مرمر سفید رگه در با ایوانی دارای ۴ ستون حجاری شده از سنگ مرمر یکپارچه است و در دو سوی پلکان پشت کاخ، دو مجسمه مرمرین ببر قرار گرفته است. در ابتدای بنا یک تالار مرکزی قرار دارد که دربهای اتاق های جانبی به آن باز می شود. تالار مرکزیِ کاخ به دو اتاق بزرگ راه دارد. سالن پذیرایی و کنفرانس با فرشی پشمی به مساحت ۸۲ متر و نیم، اثر دست هنرمندان کرمانی در این بخش پهن شده که بزرگترین فرش مجموعه است. زمینه فرش، سورمه ای رنگ است و با طرح هایی از ترنج و گل و بوته تزئین شده است. مبلمانی فرانسوی از ۲۰۰ سال قبل در این سالن قرار گرفته و گنجه ها و دکوری ها، آن را به فضایی مجلل تبدیل کرده اند.

زمان بازدیداز کاخ مرمر
کاخ مرمر پس از ۴۱ سال، صبح ۶ بهمن ۱۳۹۸ برای اولین بار مورد بازدید رسانه ها قرار گرفت. این کاخ سال ها در اختیار مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار داشت و اخیراً به بنیاد مستضعفان پس داده شد که به موزه تبدیل شد.
و در پایان...
ساختمان کاخ در میان باغی به مساحت 60 هکتار قرار دارد، معماری این کاخ با زیربنای حدود 600 متر اثر مهندس هوانس اونیک قریبیان با نظارت معماران ایرانی و آلمانی آن روزگار است. بنای کاخ از سنگ مرمر سفید ساخته شده و دو سوی پلکان پشت کاخ، دو مجسمه مرمرین ببر قرار دارد.پس از انقلاب، کاخ سلطنتی رامسر با عنوان تماشاگه خزر به صورت موزه برای عموم قابل استفاده و بازدید قرار گرفت.امیدواریم از خواندن این مطالب لذت ببرید.
معرفی کاخ مروارید یکی از با ارزش ترین کاخ های ایران










































