در این مطلب می خواهیم به بحث در مورد ماهی به عنوان یک منبع پروتئین که می تواند بیماری زا باشد، در مواد غذایی سگ یا گربه بپردازیم. متاسفانه این روزها اکثر غذاهای دریایی مملو از فلزات سمی مانند جیوه شده اند. بسیاری از انواع ماهی ها نیز با سموم یا مواد شیمیایی صنعتی مانند پلی کلرید بی فنیل ها، دیوکسین و آفت کش ها مانند DDT آلوده شده اند.
این سموم توسط کوچکترین حیوانات و گیاهان موجود در اقیانوس ها در پایین ترین رده از زنجیره مواد غذایی نیز جذب می شوند. در این زنجیره هنگامی که ماهیان و ساکنان بزرگتر اقیانوس این طعمه ها و گیاهان آلوده را به عنوان منبع غذایی مصرف می کنند سموم در بدن ماهی بزرگتر تجمع می یابد و متمرکز می شود. متاسفانه، در اقیانوس ها موجودات و شکارچیان بزرگتر در پایان چرخه مصرف هستند و با تغذیه از موجودات کوچک سمی، بدنی مملو از سموم خواهند داشت.
ماهی تن که بسیاری از مردم به طور منظم در رژیم غذایی گربه خود قرار می دهند، جزو این دسته به حساب می آید. در آماری که از صاحبان حیوانات خانگی بدست آمده است تخمین زده می شود اغلب گربه ها و تعداد کمتری از سگ ها، از ماهی تن آلوده شده تغذیه می کنند.
یکی از مواد نگهدارنده بالقوه مرگبار در مواد غذایی فرآوری شده حیوانات خانگی که حاوی ماهی هستند اتوکسیکین می باشد، که به عنوان یک عامل سرطان زا شناخته شده است. مواردی از مسمومیت با این ماده در سگ ها و گربه ها گزارش شده است. پس از مصرف مواد غذایی فرآوری شده حاوی اتوکسیکین در ابتدا بدن حیوان به نارسایی کبد دچار می شود. استفاده کردن از اتوکسیکین در مواد غذایی انسانی به جز در مقادیر مجاز با حجم بسیار کم در ادویه جات و ترشی جات به عنوان نگهدارنده ممنوع شده است.
در طول فرآیند تولید حجم زیادی از این ماده شیمیایی نگهدارنده را در مواد غذایی حیوانات استفاده می کنند تا قادر به نگهداری ماهی برای طولانی مدت باشند و به حفظ چربی کمک کنند. اجتناب از اتوکسیکین در فرمول غذایی بسیار مشکل است. متاسفانه در حال حاضر، هنوز هم از اتوکسیکین در بسیاری از مواد غذایی حیوانات خانگی موجود در بازار استفاده می کنند.
همیشه به یاد داشته باشید که بر روی برچسب محصولات غذایی، لیست تک تک مواد تشکیل دهنده به صورت دقیق ذکر شده باشد، در غیر این صورت شما نمی دانید چه موادی در آن بکار رفته است، از جمله منبع گوشتی که در آن محصول وجود دارد. ولی چون اتوکسیکین و مواد نگهدارنده به مواد خام و قبل از پخته شدن اضافه می شود تولید کنندگان از نوشتن نام آن بر روی برچسب محصول خود داری می کنند. پس در صورت نبودن نام مواد نگهدارنده در لیست فرض بر این است که در طول فرآیند تولید از این مواد استفاده شده است، مگر اینکه بر روی محصول درج شده باشد که محصول بدون مواد نگهدارنده است.
ماده سمی دیگری بنام مایکوتوکسین (نوعی سم قارچ) که به شدت بیماری زا است ممکن است در وعده های غذایی که یکی از مواد تشکیل دهنده آن ماهی باشد وجود داشته باشد.
آیا سگ ها و گربه ها ماهی دوست دارند؟
به نظر می رسد گربه ها عاشق وعده های غذایی هستند که دریایی باشد، اما بسیار عجیب است که بچه گربه ها تمایل شدیدی به خوردن ماهی ندارند. اجداد گربه های مورد علاقه ما در صحراهای آفریقا زندگی می کردند. آنها هیچ وقت یک ماهی تن غول پیکر دریایی شکار نمی کردند. طعمه های طبیعی اجداد گربه ها موجودات بسیار کوچک زمینی خزدار مثل موش ها بودند.
در واقع سگ ها و گربه ها تمایل به معتاد شدن به هر پروتئینی که به صورت منحصر به فرد به او می دهید را دارند. آنها کاملا می تواند به ماهی اعتیاد پیدا کرده و علاقه شدیدی به خوردن آن نشان دهند حتی اگر در طبیعت رژیم غذایی آنها غذاهای دریایی نباشد. بر همین اساس است افرادی که گربه هایشان را با ماهی تغذیه می کنند به مرور احساس می کنند گربه ها عاشق ماهی هستند.
شرکت های مواد غذایی حیوانات خانگی بشدت از این پدیده آگاه هستند. به همین دلیل است که بسیاری از فرمول های کارخانه های مواد غذایی حیوانات ماهی و یا مرغ است.
با توجه به موارد بالا می توان پی برد که چرا حیواناتی که در رژیم غذایی شان کنسرو ماهی تن گنجانده شده است افزایش خطر ابتلا به سلول های سرطانی بیشتری را دارا هستند. به نظر می رسد افزایش ریسک ابتلا به سرطان در اینگونه حیوانات بیشتر است.
دیگر نگرانی های بهداشتی از تغذیه سگ و گربه با ماهی
- همانطور که بسیاری از شما می دانید و همواره نیز توصیه شده است چرخش پروتئین در رژیم غذایی حیوان خانگی ضروری است. دلیلش این است که هر نوع مواد غذایی که بیش از حد مصرف شود می تواند در طول زمان آلرژی ایجاد کند.
- ماهی یکی از حساس ترین و آلرژی زاترین ماده غذایی برای گربه ها به شمار می رود. آلرژی باعث التهاب سیستمیک در بدن می شود. غذاهای آلرژی زا می تواند در آنها باعث التهاب ریه شده که در نهایت منجر به آسم می شود. و البته یکی از بیماری های التهابی بسیار شایع در گربه ها تشخیص داده شده است.
- محققان در طی آزمایش های متعدد به نتیجه رسیدند که ارتباط بین جیوه و آسم و همچنین ارتباط بین اتوکسیکین و آسم وجود دارد، بنابراین باید همواره به رژیم غذایی حیوان توجه شود.
- حیوانات تغذیه شده با ماهی در مقادیر بالا می تواند منجر به کمبود تیامین شوند، که می تواند علائمی همچون از دست دادن اشتها، تشنج و حتی مرگ را در پی داشته باشد.
- همچنین مصرف طولانی مدت از ماهی در غذای گربه می تواند منابع ویتامین E را در بدن کاهش دهد. کمبود ویتامین E می تواند منجر به یک وضعیت واقعا دردناک به نام steatitis یا اصطلاحا بیماری چربی زرد شود. اگر درمان نشود ، می تواند تهدید کننده زندگی نیز باشد.
- غذاهای دریایی یک منبع بسیار غنی از ید هستند، اما بدن گربه ها به گونه ای طراحی شده است که قادر به پردازش میزان زیاد ید نمی باشد. بسیاری از متخصصان تغذیه حیوانات، بر این باورند که مصرف بیش از حد بسیاری از غذاهای غنی از ید موجب ایجاد بیماری پرکاری تیروئید در گربه ها می شود. همچنین به این نتیجه رسیده اند که ارتباط نزدیکی بین غذای کنسرو شده گربه و پرکاری تیروئید وجود دارد. به نظر می رسد اجتناب از دادن غذاهایی با ید بالا یک راه خوب برای جلوگیری از پرکاری تیروئید در گربه ها باشد.کارخانه های تولید مواد غذایی حیوانات خانگی در حال معرفی محصول جدیدی با فرمول ‘ید کم’ برای جلوگیری از خطر ابتلا به پرکاری تیروئید درگربه ها هستند.
- آخرین مورد اما بسیار مهم، منیزیم موجود در ماهی است که منجر به ایجاد بیماری های دستگاه ادراری در گربه ها می شود. یک رژیم غذایی غیرمنتظره مملو ازماده معدنی منیزیم می تواند مستعد کننده تولید کریستال های فسفات آمونیوم-منیزیم باشد، که به عنوان کریستال های MAP یا کریستال struvite شناخته شده می باشند و برای بسیاری از گربه ها مشکلات زیادی ایجاد می کند.
ماهی مناسب برای غذای سگ و گربه
آیا گونه ای از ماهیان برای خوراک حیوانات خانگی وجود دارد که بیماری زا نباشد؟ قطعا تغذیه با پروتئین ثابت و یکنواخت مانند ماهی در رژیم غذایی سگ یا گربه هرگز توصیه نمی شود. البته همه می دانیم که ماهی یک منبع غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ است، که برای سلامتی حیوان خانگی ضروری است. اگر ماهی را به عنوان مکمل در کنار رژیم غذایی حیوان خانگی خود بخواهید قرار دهید، بسیار خوب است. استفاده از ساردین بسته بندی شده در آب می تواند گزینه مناسبی باشد. ساردین ها زندگی کوتاه تری دارند و به اندازه کافی وقت برای ذخیره سموم در بدن آنها وجود ندارد، در عین حال یک منبع فوق العاده از امگا ۳ هستند.
تغذیه با ماهی آزاد به همراه پروتئین های دیگر نیز به صورت مکمل غذایی یک راه بسیار خوب برای رساندن امگا ۳ به سگ یا گربه می باشد. اگر مایل نیستید برای تامین امگا ۳ در رژیم غذایی حیوان خود از ماهی استفاده کنید می توانید از روغن کریل که به دست آمده از آبزیان بسیار ریز دریایی که شبیه میگو هستند استفاده نمایید.
گربه ها چه نوع ماهی می توانند بخورند؟
اگر تصمیم دارید گاه به گاه غذای تن ماهی را به گربه خود بدهید، می توانید ماهی کنسرو شده یا ماهی تازه را انتخاب کنید. ماهی کنسروی بسته بندی شده در آب را انتخاب کنید، نه کنسرو ماهی تن در روغن یا کنسرو ماهی تن با نمک اضافه شده یا طعم دهنده های دیگر. ماهی تکه تکه چرب انتخاب بهتری برای گربه شما نسبت به گیاه آلباکور است که از نظر جیوه بالاتر است. به منابع دیگر ماهی تن که ممکن است گربه شما بخورد توجه کنید. به عنوان مثال، اگر غذای کنسرو شده ای تهیه می کنید که با ماهی تهیه شده باشد، ماهی تن بیشتری به غذا اضافه کنید. به عنوان مثال، اگر غذای کنسروی تهیه شده با ماهی تن را تغذیه می کنید، افزودن ماهی تن بیشتر در آن ممکن است زیاد باشد. ماهی تن بهتر است به صورت پخته سرو شود. حتی اگر انسان ها همیشه سوشی می خورند، دادن ماهی خام به گربه شما ممکن است مضر باشد. خوردن ماهی خام همان خطراتی را برای شما گربه ایجاد می کند که برای شما خطرناک است. ماهی خام می تواند حاوی باکتری و انگل باشد.
علاوه بر این، ماهی خام حاوی آنزیمی به نام تیامیناز است. در گربه ها، این آنزیم می تواند ویتامین B ضروری به نام تیامین را تجزیه کند و به طور بالقوه منجر به بیماری خطرناکی به نام کمبود تیامین شود، که بسیار خطرناک است. پخت ماهی تن که قصد دارید به گربه خود بدهید، نه تنها باکتری یا انگلی را از بین می برد، بلکه تیامیناز را نیز از بین می برد.
راه های ایمن برای تغذیه ماهی تن به گربه شما
همیشه بهتر است قبل از افزودن غذاهای جدید به رژیم گربه خود با دامپزشک صحبت کنید. اگر راهنمایی دامپزشک خود را دریافت کردید و مایل به تغذیه ماهی تن به گربه خود هستید، همان دستورالعمل هایی را که برای تغذیه گربه خود با هر نوع تشویقی رعایت می کنید دنبال کنید. غذاهای مکمل مانند ماهی تن باید کمتر از ۱۰ درصد کالری روزانه گربه شما را تشکیل دهد. بقیه رژیم غذایی گربه شما (۹۰ درصد) باید از یک غذای گربه ای با کیفیت بالا، کامل و متعادل تهیه شود.
برای جلوگیری از مسائل احتمالی که می تواند ناشی از خوردن بیش از حد ماهی تن باشد، از جمله ایجاد عادات غذایی نامناسب ، از تغذیه هر روز ماهی تن خودداری کنید و در عوض غذاهای تن ماهی را فقط به چند بار در هفته محدود کنید.
آیا می توان ماهی به سگ ها داد؟
اگر در مصرف این محصول زیاده روی نکنید ، می توانید از ماهی در غذای سگ استفاده کنید. ماهی می تواند هفته ای یک بار به عنوان مکمل خوراک اصلی ، 300 تا 500 گرم تغذیه شود
برای سگ باید از ماهی آب پز ، بدون نمک و سایر ادویه ها استفاده شود. استخوان های ماهی می توانند هنگام بلعیدن سگ را صدمه بزنند یا مری را مسدود کنند ، بنابراین بهتر است آنها را خارج کنید یا ماهی را خرد کنید.