سنگ الکساندریت نوعی زمرد است که یک جواهر فرا نادر محسوب می شود و تحت عنوان تساراستون یا سزاراستون نیز شناخته می شود .الکساندریت ریشه نامش را از روز کشف خود می گیرد یعنی در 29 اوریل سال 1834 که یک جوان روس به نام الکساندر نیکولاویچ دوم ( که خیلی زود سزار الکساندر دوم شد ) شانزدهمین تولد خود را جشن گرفت، سنگ الکساندریت در کنار رود توکووایا در معادن زمرد زومرودنی در کنار دامنه های شرقی کوه اورال که در روسیه واقع شده است کشف شد و توسط یک معدن شناس فنلاندی شناسایی و به علت توانایی غیر عادی در تغییر رنگ دیافنیت نامگذاری شد و چندین سال بعد این سنگ توسط خود الکساندر نیکولاویچ یا شاید هم توسط لو الکسویچ ون پرویسکی که نجیب زاده ای روس و معدن شناس و وزیر امور داخلی زمان نیکولاس اول بود رسما به الکساندریت تغییر نام داد .
سنگ الکساندریت به شیوه ای غیر معمول عناصر خاصی از طیف رنگ را جذب می کند در حقیقتا باند جذبی 58NM به الکساندریت این امکان را می دهد که در نورروز به رنگ ملایم زمرد،طوسی و آبی مایل به سبز درآمده و زیر نور مصنوعی، قرمز تمشکی یا بنفش مایل به قرمز ( یاقوتی رنگ ) به نظر برسد .تغییر رنگ از سبز به قرمز الکساندریت جذاب ترین استفاده نوری این سنگ می باشد .سنگ الکساندریت به طرز چشمگیری ثابت می کند که منبع نور چقدر در رنگ جواهرات تاثیر گذار است .منابع یافتن این سنگ برزیل، برمه، هند، ماداگاسکار، روسیه، تانزانیا و زیمباوه می باشد .
الکساندریت یکی از کمیاب ترین سنگ های جواهر موجود در بازار امروز محسوب می شود و یکی از گونه های تغییر دهنده رنگ کریزوبریل (سیکلوسیلیکات) است.بر عکس نام این سنگ، کریزوبیل که به معنی آلومینات بریلیوم است، در واقع به گروه معدنی بریل تعلق نداشته و در یک گروه معدنی مستقل طبقه بندی می شود.
تاریخ کشف الکساندریت مورد بحث است که آن را به زمان امپراطوری روسیه نسبت می دهند.گفته می شود که این سنگ به نام تزار روسیه، الکساندر دوم (1818-1881) نام گذاری شده است، اما توسط یک معدنکار فنلاندی به نام Nils Gustaf Nordenskiold (1792-1866) کشف شده است.هنگامی که Nordenskiold برای اولین بار در 1834 الکساندریت را کشف کرد، در ابتدا تصور می شد که زمرد باشد، زیرا در معادن زمرد واقع در منطقه اورال روسیه در نزدیکی رودخانه توکووایا کشف شده بود؛ این گونه بعد ها به عنوان گونه حاوی کروم با قابلیت تغییر رنگ شناخته شد.افسانه ها حاکی از این است که کشف الکساندریت با رسیدن تزار آینده به سن قانونی همزمان شده بود؛ به ناچار این سنگ با رنگ های تغییرپذیر قرمز و سبز باید به عنوان سنگ جواهر رسمی تزار امپراطوری روسیه به رسمیت شناخته می شد.پدیده تغییر رنگ در الکساندریت به عنوان «اثر الکساندریت» شناخته می شود؛ تغییر رنگ در زیر نورپردازی خاص، معمولا در نور روز و نور تابشی قابل مشاهده است.الکساندریت جواهری چندرنگ است؛ این سنگ رنگ های زمردی، قرمز، نارنجی و زرد از خود نشان می دهد که با توجه به زوایای مختلفی که از آن مشاهده می شود تغییرپذیر است.خواص چندرنگی الکساندریت از توانایی تغییر رنگ منحصر به فرد آن کاملا متفاوت است؛ به طور معمول، الکساندریت در نور روز رنگ سبز زمردی و در زیر نور خورشید به رنگ قرمز تمشکی در می آید.الکساندریت همچنین به رنگ های زرد و صورتی ظاهر می شود و نمونه های بسیار نادر آن با برش کوژ آثاری از سنگ های صیقلی (چشم گربه ای) را از خود نشان می دهند. تغییر رنگ «اثر الکساندریت» نتیجه ی جذب شدید نور در بخش زرد و آبی طیف رنگ است.
خواص الکساندریت برای بدن
۱- برای تقویت دستگاه هاضمه بدن به ویژه هضم غذا و رفع یبوست مفید است.
۲- برای عملکرد طحال، بیضه ها و سیستم عصبی مفید وتاثیر گذار است. همچنین در رفع بیماری های پوستی و جوش های صورت بسیار تاثیر گذار است و حتی توصیه شده است که برشی از این سنگ را ساعاتی در آب قرار داده و پوست های حساس را به وسیله آن آب شست و شو دهند.
۳- خواص الکساندریت : برای درمان سرطان خون و همچنین تنظیم گلبول های قرمز خون اثر بسیار زیادی دارد.
۴- گذاشتن این سنگ در هر روز بر روی چاکراه قلب ناراحتی قلب را از بین برده و از لخته شدن خون جلوگیری می کند.
۵- نقل است که این گوهر کمک بسیار زیادی به درمان اختلالات لوزالمعده و گره های لنفاوی است.
۶- خواص الکساندریت : بافت های عصبی و سلولی را ترمیم می کند.
۷- عملکرد سلول های پروتئینی بدن را تنظیم می کند.
خواص الکساندریت از نظر روحی
۱- با کنترل خشم و نظم بسیار مرتبط می باشد.
۲- اعتقاد عامه مردم بر این است که یکی از مهم ترین خواص الکساندریت و کریزوبریل، تقویت تمرکز و توانایی یادگیری می باشد.
۳- همچنین باعث رفع غم و افسردگی می شود.
۴- عامل از بین بردن نفرت و حسادت و پاکی دل و روح می گردد و انسان را دارای روحی لطیف و شخصیتی بخشنده می کند.
۵- خواص الکساندریت : سنگ های جواهر کریزوبریل سبب آرامش فکری می شود و همچنین عامل بالا رفتن اعتماد به نفس و ایجاد تعادل روحی می باشد.
۶- مهر و محبت را زیاد می کند.
۷- بسیاری از مردم بر این باورند که این سنگ نماد شانس، اقبال و خوشبختی است.
۸- در افسانه های قدیمی روسی، برای خواص الکساندریت قدرت، کسب موقعیت، ثروت و عشق ذکر شده است.
۹- بسیاری معتقدند که سنگی است که ارتباط بین جهان مادی و جسمانی با جهان معنوی می باشد.۱۰- این سنگ انرژی های شفابخش و گرم را احاطه می کند و اعتقاد براین است که دارای قدرت تقویت خلاقیت، شهود و تخیل می باشد.
۱۱- از دیگر خواص الکساندریت این است که شادی و موفقیت را به همراه می آورد و باعث تقویت احساس عشق و لذت جویی می شود.
۱۲- این سنگ عامل تولد مجدد انسان می گردد و سبب ایجاد انگیزه برای تغییر دنیای معنوی فرد می باشد و همچنین خلاقبت و آگاهی انسان را افزایش می دهد. این سنگ ارتباط قوی با نواحی بالاتر از منابع انرژی می باشد و راه ارتباطی انسان را به قلمروهای پر انرژی تر باز می کند.
۱۳- همچنین این سنگ سبب افزایش آگاهی از عشق درونی و دستیابی به حافظه طبیعت می شود.
۱۴- از خواص الکساندریت این است که به عنوان گوهر متعادل کننده عملکرد مغز و تحریک کننده غدد پینه آل و بزاقی مورد استفاده قرار می گیرد.
۱۵- دیدن این نگین در خواب به معنای تقابل و پیشرفت می باشد.
۱۶- انرژیِ شکل کریستالی و بدون تراش آن سبب تجلی هنر در انسان می گردد.