در این مقاله در پایگاه خبری تحلیلی رویداد 360، به تحلیل جایگاه یوان چین به‌عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری پرداخته و پیش‌بینی‌هایی درباره آینده آن در دهه آتی ارائه می‌دهیم. سعی داریم به این سوال پاسخ بدهیم که یوان چین برای سرمایه گذاری انتخاب مناسبی است؟
نقش یوان چین در اقتصاد جهانی
یوان در دهه 1980 به‌عنوان ارز رسمی چین، کاربردی محدود داشت، اما با اجرای اصلاحات اقتصادی در دهه‌های 1990 و 2000، دولت چین توانست نقش یوان را در اقتصاد داخلی و خارجی تقویت کند.
اتصال به دلار آمریکا: در سال‌های اخیر، ارزش یوان به دلار متصل شده که ثبات نسبی در برابر نوسانات ارزی را تضمین کرده است.
ورود به سبد حقوق برداشت ویژه (SDR): در سال 2016، یوان به سبد ارزهای مورد استفاده صندوق بین‌المللی پول (IMF) اضافه شد. این اقدام، گامی بزرگ برای بین‌المللی شدن یوان و ارتقای جایگاه آن در تجارت جهانی بود.
چین با طرح کمربند و جاده (Belt and Road Initiative) به دنبال گسترش نفوذ اقتصادی و سیاسی خود است. در این پروژه، استفاده از یوان برای تأمین مالی پروژه‌ها و مبادلات تجاری نقش کلیدی ایفا می‌کند.
تسهیل تجارت با کشورهای همکار: با افزایش پذیرش یوان در کشورهای در حال توسعه، این ارز به تدریج جایگزین دلار در برخی از مبادلات تجاری شده است.
کاهش وابستگی به دلار آمریکا: یکی از اهداف اصلی این طرح، کاهش هژمونی دلار در تجارت بین‌المللی و جایگزینی یوان به‌عنوان ارز مرجع منطقه‌ای است.
ثبات اقتصادی چین: اقتصاد چین به‌طور پیوسته رشد کرده و یوان از این پایداری بهره‌مند شده است.
نرخ بهره جذاب: اوراق قرضه دولتی چین با نرخ بهره رقابتی، گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی است.
گسترش بازارهای سرمایه: بازار سرمایه چین در حال توسعه است و شرکت‌های خارجی به‌تدریج امکان بیشتری برای استفاده از یوان در سرمایه‌گذاری‌های خود پیدا می‌کنند.
کنترل دولت بر نرخ ارز: دولت چین همچنان نرخ یوان را به‌شدت کنترل می‌کند که ممکن است مانعی برای جریان آزاد سرمایه باشد.
ریسک‌های ژئوپلیتیک: تنش‌های تجاری بین چین و کشورهای غربی می‌تواند بر ارزش یوان تأثیر منفی بگذارد.
بین‌المللی شدن بیشتر یوان: انتظار می‌رود یوان نقش پررنگ‌تری در تجارت جهانی ایفا کند. به‌ویژه در آسیا و آفریقا، جایگزینی تدریجی دلار توسط یوان محتمل است.
افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران: اصلاحات اقتصادی داخلی چین و افزایش شفافیت در بازارهای مالی، اعتماد سرمایه‌گذاران به یوان را افزایش خواهد داد.
ورود به حوزه دیجیتال: معرفی یوان دیجیتال می‌تواند سرعت پذیرش جهانی یوان را تسریع کرده و رقابت آن با دلار و یورو را تقویت کند.
یوان چین برای اولین بار در دهه 1980 وارد اقتصاد جهانی شد. اگرچه در ابتدا ارزش و کاربرد محدودی داشت، اما اصلاحات اقتصادی دولت چین در دهه‌های 1990 و 2000 به یوان کمک کرد تا به ارزی قابل‌اتکا در بازارهای بین‌المللی تبدیل شود.
اتصال یوان به دلار آمریکا: در سال‌های اخیر، یوان به دلار متصل بوده و این ارتباط ثبات نسبی را در برابر نوسانات شدید ارزی ایجاد کرده است.
پروژه جاده ابریشم (Belt and Road Initiative): این ابتکار جهانی باعث تقویت پذیرش یوان در معاملات بین‌المللی شده است، به‌خصوص در کشورهای آسیایی و آفریقایی که چین در آن‌ها سرمایه‌گذاری کلانی انجام داده است.
تنوع‌بخشی به ذخایر ارزی جهانی
کشورهای مختلف به‌دنبال کاهش وابستگی به دلار آمریکا هستند. یوان، با پشتیبانی از اقتصادی پایدار و برنامه‌های بلندمدت دولت چین، جایگزینی مناسب برای ذخایر ارزی کشورها محسوب می‌شود.
بر اساس گزارش‌های IMF، سهم یوان در ذخایر ارزی جهانی از 1٫07٪ در سال 2016 به بیش از 2٫9٪ در سال 2023 رسیده است.
جذب سرمایه‌گذاری خارجی
چین سیاست‌های خود را برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی بهبود بخشیده و بازارهای مالی خود را بازتر کرده است. این رویکرد باعث شده است سرمایه‌گذاران جهانی، یوان را به‌عنوان ارزی مطمئن برای سرمایه‌گذاری در نظر بگیرند. این رویکرد از جانب سیاسگذاران جهت تقویت اعتبار یوان چین برای سرمایه گذاری بوده و تا حدی هم نتیجه داده است.
تقویت موقعیت در معاملات بین‌المللی
چین در تلاش است تا یوان را به ارز اصلی در معاملات تجاری خود تبدیل کند. این اقدام از طریق توافق‌های دو‌جانبه با کشورهایی نظیر روسیه، ایران، و برزیل صورت گرفته است.
افزایش سهم یوان در ذخایر ارزی جهانی
انتظار می‌رود سهم یوان در ذخایر ارزی جهانی طی دهه آینده به 10-12٪ افزایش یابد. این رشد ناشی از سیاست‌های چین برای تسهیل استفاده از یوان در تجارت بین‌المللی است.
رقابت با دلار آمریکا
اگرچه دلار همچنان ارز غالب جهان خواهد بود، یوان احتمالاً به دومین ارز پرکاربرد در جهان تبدیل خواهد شد. عواملی مانند گسترش پروژه جاده ابریشم و تقویت جایگاه اقتصادی چین در این زمینه نقش کلیدی دارند. مهمترین رقیب ارزی یوان چین برای سرمایه گذاری از ابتدا دلار آمریکا بوده و هست.
توسعه بازار اوراق قرضه با یوان
چین به‌دنبال توسعه بازار اوراق قرضه خود است. این بازار جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران خارجی ایجاد خواهد کرد و یوان را به گزینه‌ای جذاب‌تر برای سرمایه‌گذاری بلندمدت تبدیل می‌کند.
کنترل‌های دولت بر نرخ ارز: سیستم مالی چین هنوز توسط دولت کنترل می‌شود که مانع از تبدیل کامل یوان به ارز آزاد می‌گردد.
بی‌اعتمادی برخی کشورها: کشورهای غربی به دلیل مسائل ژئوپلیتیک، از گسترش استفاده از یوان احتیاط می‌کنند.
همکاری با کشورهای در حال توسعه: گسترش روابط چین با کشورهای در حال توسعه، پذیرش یوان را در این کشورها افزایش داده است.
پیشرفت فناوری مالی: توسعه سیستم‌های پرداخت دیجیتال مانند e-CNY (نسخه دیجیتال یوان) نقش مهمی در آینده یوان خواهد داشت.
برای سرمایه‌گذارانی که به‌دنبال تنوع‌بخشی به پرتفوی خود هستند، یوان چین برای سرمایه گذاری می‌تواند گزینه‌ای هوشمندانه باشد.
بازارهای سهام چین: با رشد سریع شرکت‌های چینی، سرمایه‌گذاری در سهام با یوان می‌تواند بازدهی بالایی داشته باشد.
اوراق قرضه دولتی چین: این اوراق به دلیل نرخ بازدهی بالاتر از بسیاری از کشورها، برای سرمایه‌گذاران جذاب است.
با توجه به شرایط خاص اقتصاد ایران، از جمله تحریم‌های مالی و ارزی، یوان چین به‌عنوان جایگزینی کلیدی برای دلار و یورو در تعاملات بین‌المللی کشور مطرح شده است. در ادامه، به بررسی نقش یوان در اقتصاد ایران پرداخته و فرصت‌ها و چالش‌های استفاده از این ارز را تحلیل میکنیم.
تحریم‌های اقتصادی و بانکی علیه ایران موجب شده که بانک‌ها و نهادهای مالی ایرانی دسترسی محدودی به دلار و یورو داشته باشند. این محدودیت‌ها، یوان چین را به‌عنوان ارزی جایگزین در تعاملات بین‌المللی مطرح کرده است.
رویکرد بازار ایران: حواله‌های یوان به یکی از رایج‌ترین ابزارهای مالی در تجارت خارجی تبدیل شده‌اند، به‌ویژه برای مبادلات با چین، شریک اصلی تجاری ایران.
چین بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران است و سهم بالایی در صادرات و واردات کشور دارد. استفاده از یوان در مبادلات مالی با چین، هزینه‌های ارزی را کاهش داده و تعاملات را تسهیل کرده است.
مزیت ثبات اقتصادی چین: با توجه به ثبات اقتصادی چین در دهه‌های اخیر، یوان به یکی از ارزهای امن در بازارهای بین‌المللی تبدیل شده است که می‌تواند در کاهش ریسک ارزی برای ایران مؤثر باشد.
یکی از استراتژی‌های کلیدی ایران، کاهش وابستگی به دلار در معاملات مالی است. یوان چین، به دلیل جایگاه رو به رشد در نظام مالی جهانی، گزینه‌ای قابل‌اعتماد برای این هدف به شمار می‌آید.
یوان همچنان تبدیل‌پذیری محدودی در مقایسه با ارزهایی نظیر دلار یا یورو دارد. این موضوع می‌تواند محدودیت‌هایی را برای تجارت ایران با سایر کشورها ایجاد کند.
کنترل دولت چین بر یوان: ارزش یوان تحت تأثیر سیاست‌های اقتصادی و نظارتی دولت چین است که ممکن است در برخی موارد به نفع شرکای تجاری این کشور نباشد.
استفاده از یوان برای دور زدن تحریم‌ها، اگرچه مزایایی دارد، اما ممکن است برخی از بانک‌ها و شرکت‌های چینی را در معرض تحریم‌های ثانویه آمریکا قرار دهد و تعاملات مالی را پیچیده‌تر کند.
جایگاه یوان چین برای سرمایه گذاری در اقتصاد ایران
ایران و چین در حال توسعه زیرساخت‌های مالی برای تسهیل استفاده از یوان هستند، از جمله راه‌اندازی سیستم‌های پرداخت مشترک و افزایش سهم یوان در سبد ارزی بانک مرکزی ایران.
نقش قرارداد 25 ساله ایران و چین: این قرارداد می‌تواند استفاده از یوان را در پروژه‌های مشترک دو کشور به‌ویژه در زمینه‌های انرژی، زیرساخت و فناوری تقویت کند.
با گسترش پروژه‌هایی نظیر ابتکار کمربند و جاده (Belt and Road Initiative)، یوان به‌تدریج در منطقه غرب آسیا و خاورمیانه جایگاه قوی‌تری پیدا می‌کند. ایران نیز می‌تواند با استفاده از این فرصت، نقش کلیدی در تقویت تجارت منطقه‌ای ایفا کند.
در حالی که چین همچنان در حال توسعه زیرساخت‌های اقتصادی و مالی خود است، یوان به‌تدریج به ابزاری قابل‌اتکا برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌شود. با گسترش پذیرش یوان در بازارهای جهانی و کاهش وابستگی کشورهای در حال توسعه به دلار، این ارز می‌تواند در دهه آینده جایگاه خود را به‌عنوان یکی از سه ارز برتر جهانی تثبیت کند.
یوان چین برای سرمایه گذاری نه تنها فرصتی برای تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌ها است، بلکه گزینه‌ای استراتژیک برای بهره‌گیری از رشد پایدار دومین اقتصاد بزرگ جهان است.
یوان چین به‌عنوان ابزاری جایگزین برای دلار، نقش مهمی در اقتصاد ایران ایفا کرده است. اگرچه چالش‌هایی نظیر محدودیت‌های تبدیل‌پذیری و تأثیر تحریم‌های ثانویه آمریکا وجود دارد، اما فرصت‌های بی‌شماری نیز برای استفاده از این ارز در جهت کاهش وابستگی به دلار و تقویت تعاملات تجاری ایران-چین فراهم است. آینده یوان در اقتصاد ایران بستگی به تقویت زیرساخت‌ها، همکاری‌های استراتژیک دو کشور و مدیریت هوشمندانه چالش‌های موجود دارد.
