فناوری بلاکچین در گذشته بهترین و مناسب‌ترین بستر برای فعالان حوزه‌ی ارزهای دیجیتال بود، اما امروزه با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی رقبای بسیاری برای این فناوری به وجود آمده است که هریک از آنها درصدد است که نقص‌ها و ایرادات فناوری بلاکچین را رفع کند. فناوری رادیکس یکی از این رقبا است که محبوبیت بسیاری در میان فعالان حوزه‌ی ارزهای دیجیتال دارد. در ادامه قصد داریم به بررسی مفهوم فناوری رادیکس بپردازیم و نقاط قوت آن را بطور کامل بیان کنیم.
رادیکس به زبان ساده یک محیط برنامه‌نویسی است که توسعه سریع و ایمن برنامه‌های دیفای را امکان‌پذیر می‌کند. برنامه‌های غیرمتمرکز در این محیط در قالب قراردادهای هوشمندی به زبان Scrypto نوشته می‌شوند. این زبان برنامه‌نویسی، عملکرد و ایمنی دیفای را افزایش می‌دهد. در وایت پیپر رادیکس این‌طور نوشته شده است که این بستر نخستین شبکه لایه یک است که برای توسعه دیفای طراحی شده است.
رادیکس توسط نودهای ولیدیتوری اجرا می‌شود که اساس شبکه عمومی رادیکس (Radix Public Network) را تشکیل می‌دهند. این شبکه یک پلتفرم کاملا غیرمتمرکز برای کاربران و dAppهاست. رادیکس به عنوان پروتکل مجموعه قوانینی برای کنترل ولیدیتورها به شمار می‌رود؛ یعنی همان نودهایی که نرم‌افزار Radix Node را اجرا می‌کنند. این پروتکل از موتور رادیکس (Radix Engine) به عنوان لایه کاربردی و از سربروس به عنوان لایه اجماع استفاده می‌کند. موتور رادیکس در واقع همان لایه کاربردی یا اجرای این پلتفرم است که می‌توان آن را با ماشین مجازی اتریوم (EVM) مقایسه کرد که قراردادهای هوشمند روی آن اجرا می‌شوند.
تیم رادیکس از متخصصان کامپیوتر، اقتصاددانان، کارشناسان امور مالی و قانونی زیادی بهره می‌برد که نام برخی از مهم‌ترین آنها عبارت است از: Dan Hughes (بنیان‌گذار)، Piers Ridyard (مدیر اجرایی)، Sophie Donkin (مدیر ارشد عملیات)، Russell Harvey (مدیر ارشد تکنولوژی) و Raul Velaz Mayo (سرپرست مهندسان شبکه).
رادیکس چندین عنصر کلیدی دارد که به کمک آنها عملکردی ساده، ایمن و سریع را امکان‌پذیر می‌کند. موتور رادیکس یکی از این موارد است. یک معضل اساسی در پلتفرم‌های مشابه رادیکس، هک شدن قراردادهای هوشمند است. قراردادهای هوشمند کدهایی هستند که به طور خودکار اجرا می‌شوند و دستورات خاصی در آنها گنجانده شده است. اگر کدنویسی این قراردادها ایمن نباشد، امکان هک آنها وجود دارد. موتور رادیکس با استفاده از زبان اسکریپتو امکان این هک‌ها را کاهش می‌دهد.
به کمک این موتور و زبان اسکریپتو، توکن‌ها، NFTها و سایر دارایی‌های این شبکه، به عنوان دارایی در کد قرارداد هوشمند گنجانده می‌شوند. این کار باعث می‌شود توسعه‌دهندگان بدانند از ابتدا چه پروسه‌ای باید طی شود و به این ترتیب برنامه‌‌هایی ساده و ایمن بسازند. زبان اسکریپتو خود بر مبنای زبان RUST ایجاد شده که در میان توسعه‌دهندگان محبوبیت فراوانی دارد. به کمک این زبان می‌توان قراردادهای هوشمند مبتنی بر دارایی (Asset-Oriented Smart Contract) ایجاد کرد که باعث سرعت و ایمنی dAppها می‌شود.
موتور رادیکس به صورت خودکار ملزومات اساسی نگهداری و مدیریت دارایی‌ها را فراهم می‌کند. پس به طور کلی Radix از قبل راه‌های برطرف‌کردن موانع ساخت برنامه‌ها را به طور پیش‌فرض فراهم می‌کند که این مسئله باعث راحتی کار توسعه‌دهندگان می‌شود. به همین دلیل است که انتظار می‌رود این پلتفرم به سرعت در دل توسعه‌دهندگان و کاربران خود را جا کند و پذیرش آن با سرعت بالایی انجام شود.
شبکه رادیکس دارای دو ویژگی اساسی یعنی الگوریتم اجماع Cerberus و موتور رادیکس می باشد. الگوریتم اجماع Cerberus به اعتبارسنجی معاملات و موتور رادیکس نیز به تامین انرژی برنامه های غیرمتمرکز کمک می کنند. کار کردن با شبکه رادیکس به عنوان نوعی پروتکل لایه اول سریع و مطمئن بسیار آسان است. همچنین در شبکه رادیکس معاملات به آسانی و با هزینه کم انجام می شوند که این امر موجب افزایش محبوبیت آن در بین کاربران شده است.
این سیستم سعی کرده تا مشکلات مربوط به مقیاس پذیری و ریسک متمرکز شدن را مرتفع کرده و راهکاری منطقی پیدا کند.سیستم متفاوت رادیکس توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. در رادیکس به جای بلاک از واحدهایی به نام تمپو استفاده شده است. اجتماع تمپوها باعث می‌شود شبکه ای ایمن با قابلیت مقایسه پذیری بالا ایجاد شده و داده ها به سرعت به اشتراک گذاشته شوند.
گرچه طراحان اولیه رادیکس به دنبال تغییر در بلاک چین و حل مشکلات آن بودند، ولی در نهایت دریافتند که مشکلات مطرح شده ریشه در ماهیت بلاک چین دارد و باید سیستمی جدید معرفی شود تا موانع موجود را نداشته باشد.عملکرد رادیکس توانست رقابت بین آن و بلاک چین را قوی تر کند و روز به روز به محبوبیت آن بیافزاید.
تمامی سیستم‌ها در تلاش هستند روی این ویژگی مانور دهند و با راهی منطقی به آن دست یابند. این موضوعی بوده که طراح اصلی رادیکس تا حد بسیار زیادی آن را بر طرف ساخته است.راه حل این موضوع طراحی سیستمی جدید به نام “گذرگاه زمان منطقی” بوده که سیستم ویژه ای است که خالق رادیکس برای غیر متمرکز بودن آن خلق نمود. این سیستم به ساعت‌های منطقی متکی است و کارآمدی آن را بهبود بخشیده است.
گذرگاه زمان منطقی همانند یک شمارنده است. در رادیکس هر گره یا NODE یک ساعت منطقی خاص خود را دارد و از آن پیروی می‌کند. قوانین این شمارنده عبارت است از :
نخست آنکه جهت شمارنده باید به سمت جلو باشد. ثانیاً هر گاه یک رویداد توسط نود مشاهده شد باید یک واحد به شمارنده اضافه کند یا یک واحد به جلو حرکت کند.
شمارنده در هر نود زمانی فعال می‌شود که رویداد معتبر جدیدی مشاهده کند. در واقع رویدادی را ببیند که قبلا در شبکه ندیده است. پس از مشاهده ساعت منطقی فعال شده و یک واحد اضافه می‌شود و با ID اختصاصی به شبکه ارسال می‌شود. در مقایسه با بلاک چین این فناوری سرعت بالاتری دارند؛ زیرا در آن رویدادها به منظور سنجش باید تعهد ارائه دهند و زمانی صرف این موضوع شده و سرعت کاسته می‌شود.
این سیستم بسیار مقرون به صرفه بوده و عملکرد مطلوبی ارائه می‌دهد و توانسته آن را در این زمینه محبوب کند
یکی از معضلات شبکه بیت کوین عدم مقیاس پذیری مناسب بود که این موضوع در رادیکس حل شده است.رفع این مشکل از شیوه ای تحت عنوان مقیاس پذیری خطی حل شد تا کمک کند این سیستم متناسب با اعضای آن توسعه یابد. به عبارت بهتر، هرچه تعداد اعضا افزایش یابد، سرعت و کارآمدی سیستم هم افزایش می‌یابد. این ایده توسط شخصی به نام دن هیوز مطرح شد.
موضوعی که طراحان رادیکس به آن واقف بودند، این بود که حذف کردن داده‌ها نمی‌تواند به افزایش مقیاس پذیری کمک کند. آن ها تلاش کردند شاخص گذاری داده ها جزء به جزء انجام شود و تقاضای موجود در سیستم را پاسخ دهند. با این روش، افراد جدید به سادگی می‌توانند به بخش‌های مورد نظر داده خود دسترسی پیدا کنند. برای انجام این روش نیازی به شاخص گذاری مجدد بخش‌های مختلف نبود.
تیم رادیکس سعی کردند تا ساختار داده‌ای سیستم خود را به 18.4 کوینتیلیون تقسیم کرده و سپس به وسیله کلیدهای مختلف ارجاعی نظیر کلید عمومی به یکدیگر مرتبط کنند.پیش بینی شده که با پیشرفت این فناوری در رادیکس، مقیاس پذیری و سرعت آن از سیستم ویزا که سریع ترین سیستم مالی دنیا می‌باشد پیشی بگیرد.
رادیکس از ابتدا برای توسعه دامنه فعالیت خود، تلاش خود را بکار گرفت تا طیف وسیعی از کاربران را راضی کند. در حال حاضر بهترین ابزارها را برای ساختن برنامه‌های غیر متمرکز در اختیار کاربران قرار داده و محبوبیت بسیاری پیدا کرده است.
کوین رادیکس با نماد XRD شناخته می‌شود و رسالت آن قدرتمندسازی اکوسیستم رادیکس است. این رمزارز برای امنیت شبکه از طریق استیکینگ، دسترسی به دیفای، پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند و پرداخت کارمزد تراکنش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. تمام کارمزدهای تراکنش‌ها از طریق مکانیزم سوزاندن توکن در این شبکه سوزانده می‌شود.
53.8 درصد از عرضه توکن به صورت میانگین در شبکه اثبات سهام قفل می‌شود. هر ساله 300 میلیون رمزارز XRD به منظور ایمن‌سازی شبکه به استیک‌کنندگان پاداش داده می‌شود. این شبکه همچنین دارای یک توکن ERC20 با نماد eXRD است که با رمزارز بومی این شبکه نسبت یک به یک دارد. همچنین 2.4 میلیون XRD در ذخایر استیبل کوین (Radix Stable Coin Reserve) قفل می‌شود و در عرضه در گردش لحاظ نمی‌شود. برای درک بهتر مفهوم این ذخایر، باید به این نکته توجه کرد که استیبل کوین‌ها دارایی‌هایی هستند که قیمت یک دارایی مثل دلار را ردیابی می‌کنند؛ مثلا هر تتر (به عنوان برترین استیبل کوین بازار) برابر با یک دلار است. از آنجا که این وابستگی قیمت ریسک‌هایی دارد، برای کاهش مخاطرات و همچنین راه‌اندازی پروژه‌هایی مثل رادیکس، ذخایر استیبل کوین به عنوان پشتوانه‌های مالی وارد بازی می‌شوند.
بریج eXRD به XRD به کاربران این اجازه را می‌دهد که به سرعت میان شبکه‌های رادیکس و اتریوم جابجا شوند. XRD یکی از رمزارزهایی است که در دیفای قابلیت وثیقه‌گذاری دارد. کوین XRD عرضه کل 12 میلیاردی و حداکثر عرضه 24 میلیارد توکنی دارد که رسیدن به آن حدودا چهل سال زمان می‌برد.
در مطالب فوق به بررسی مفهوم فناوری رادیکس پرداختیم. فناوری بلاکچین مسیر طولانی جهت غیرمتمرکز شدن سیستم خود پیمود اما درنهایت با شکست مواجه شد و نتوانست رشد و توسعه یابد، به همین جهت فناوری‌های نوینی برای رفع این مشکلات و نواقص اختراع شد. همانطور که گفتیم هدف از طراحی و اجرای فناوری رادیکس رفع نواقص و مشکلات فناوری بلاکچین بود.این فناوری هیچ یک از نواقص بلاکچین را در خود نداشت.
2 سال پیش