شیواوا، سگی ریزاندام، با شخصیتی بزرگ است. این سگها، به عنوان سمبل ملی مکزیک از جمله سگهای اصطلاحا "جیبی یا کیسه ای" هشیار و سرگرم کننده هستند که در میان قدیمی ترین نژادهای قاره آمریکا قرار می گیرند و پیشینۀ آنها به پادشاهی های باستانی دوران پیش از کلمبیا باز می گردد.
سگ شیواوا اصالتی مکزیکی دارد و به شهر شیواوا در مکزیک تعلق دارد. این سگ تاریخچه ای بس طولانی داشته که به قرن 300 پیش از میلاد باز می گردد. مطابق سنگ نگاره ها، شیواوا متعلق به دوره تولتک ها در نواحی امریکای مرکزیو جنوبی می باشد. عکس هایی که از این سگ روی دیواره غارها وجود دارد نشان از قدمت این سگ داشته و آن زمان به تچی چی شناخته می شده است.
پس از نابودی تولتک ها توسط آرتک ها، سگ تچی چی جایگاه ویژه ای در تمدن آرتک پیدا نمود. جالب تر این که سگ مذکور در معابد نگهداری می شده است. آرتک ها باور داشتند که سگ تچی چی ویژگی های خاصی از جمله قدرت دیدن آینده را دارد. به عقیده آن ها سگ تچی چی سبب درمان و شفای بیماری ها می شده و ارواح را به سلامت به دنیای زیر زمین راهنمایی می نموده است. از این رو یک تچی چی قرمز را کنار مرده ها قرار می دادن یا می سوزاندند.
همچنین تچی چی به عنوان غذا استفاده می شده و حتی از پوست آن نیز بهره می بردند. متاسفانه پس از نابودی آرتک ها توسط اسپانیایی ها سرنوشت این سگ ها نامعلوم شد. نظریه دیگری درباره تاریخچه سگ شیواوا این است که تاجرهای اسپانیایی سگ های کوچک بودن مو را از چین به مکزیک بده و آن ها را با سگ های بومی کوچک مورد پرورش قرار داده اند.
تچی چی های قرن دوم میلادی که در مکزیک زیست داشته اند از شیواواهای امروزی بزرگتر بوده و این اندازه بر اساس تصاویر موجود در معابد قدیمی مکزیک حدس زده می شود. این سگ ها در زمان اینکاها اهلی گشته اند. به این ترتیب باید گفت شیوا وا های فعلی بسیار کوچکتر از تچی چی ها بوده و علت آن را مخلوط شدن تچی چی با سگ های مینیاتوری چینی که توسط اسپانیایی ها به امریکای جنوبی آورده شده اند، می داند.
نژاد فعلی در سال 1850 در ایالت شیواوا در مکزیک شناسایی شد و از آن زمان تا کنون این نژاد یکی از نژادهای پرطرفدار در دنیا به حساب می آید. در سال 1904 استاندارهای شیوا وا توسط موسسه امریکایی نژاد سگ ها ثبت شد. در این زمینه ارتفاع سگ ها مهم نبوده بلکه وزن و قیافه ظاهری اهمیت دارد. ارتفاع بین 15-20 و 25 و برخی مواقع تا 38 سانتی متر و وزن زیر 3 کیلوگرم نیز برای این نژاد اعلام شده و البته این موسسه استاندارد وزن زیر دو کیلوگرم را مطلوب می داند.
هر اندازه وزن در نمونه بالغ کمتر باشد، ارزش بیشتری خواهد داشت. پرورش دهندگان شیواوا اصلاحاتی نظیر مینیاتور، فنجانی، جیبی، آهویی و اسباب بازی را برای نمونه های مختلف به کار می برند که هیچ یک مورد تایید موسسات استاندارد نژاد سگ ها نمی باشد.
از خصوصیات ظاهری برجسته سگ نژاد شیواوا موارد زیر می باشند:
جثه ای بسیار کوچک دارند و پوزه آن ها نوک تیز است.
موهای کوتاه و براق یا بلند داشته و گوش های حیوان نوک تیز و بلند است.
دارای چشم های گرد سیاه و بزرگ است.
قد سگ شیووا تا گردن حدودا 15-23 سانتی متر بوده و وزنی حدود 1-3 کیلوگرم دارد. برخی از این سگ ها ممکن است وزنشان به 6 کیلوگرم است. همانطور که اشاره شد شیواوا کوچکترین سگ دنیا لقب گرفته است. در ضمن سگ های با جثه بزرگتر برای خانواده هایی که فرزند خردسال دارند مناسب تر می باشد اما شیواواهای با وزن حداکثر سه کیلوگرم برای خانواده هایی که فرزند خردسال دارند مناسب نیست.
به طور قطع نباید شیواواها را فقط به عنوان سگ های دست آموز نگهداری کرد، آنها شخصیت های هوشیار، منعطف و مضطربی دارند که وقتی احساس می کنند مجبورند کاری را انجام دهند، جبهه می گیرند. آنها یک سگ “بزرگ” در بدن کوچک هستند و بدون هیچ تردیدی دنیا را به دست می گیرند. با این حال، آنها سگ‌هایی نیستند که از کنترل خارج شوند، بلکه بسیار با روحیه و باهوش هستند که به دلیل همین شخصیت عالی که دارند به عنوان سگ های همراه بسیار مناسب خواهند بود. آنها از نظر طبیعی کاملاً محتاط هستند، اما وقتی با شخصی آشنا می شوند، برخورد بسیار خوبی را از خود نشان می دهند.
یکی دیگر از ویژگی های شخصیتی آنها سنجیدن موقعیت ها و افراد اطراف خود هستند که این می تواند به عنوان یک ویژگی همگانی در این نوع سگ ها شناخته شود. همچنین در شخصیت آنها مقداری سرسختی مشاهده می شود. با این حال، هنگامی که به خوبی با آنها رفتار کنید و به درستی آموزش داده شوند، این سگهای کوچک به همراهانی وفادار و دوست داشتنی تبدیل می شوند که شادی و خوشحالی را در اطرافیان خود بوجود می آورند. نکته ای که باید در نظر داشته باشید این است که اگر از سنین جوانی به خوبی اداره و آموزش داده نشود، شیواوا ها می توانند به خوبی بر خود مسلط شوند که در این صورت مدیریت آنها کمی سخت خواهد شد.
با گذشت سالها و شیوه های اصلاح هر چه بهتری که از طریق پرورش دهندگان شناخته شده و تثبیت شده بریتانیا برقرار شد، شیواوا هایی که امروزه می بینیم از نظر خلق و خو شیواوا های امروزه نسبت به شیوا های قدیمی پیشرفت بسیار زیادی داشته‌اند. این به لطف پرورش دقیق و انتخاب شیوه های آموزش درست برای آنهاست. امروزه استاندارد نژاد شیواوا به وضوح بیان می کند که خلق و خوی سگ شی باید “همجنسگرا و باهوش” باشد، بنابراین نه تنها سازگاری، نقش مهمی در پرورش آنها بازی می کند، بلکه خلق و خو نیز یک عامل مهم در مشخصات رفتاری آنها است. شایان ذکر است که شیواوا ها از نظر طبیعت محتاط هستند و ترجیح می دهند قبل از انجام هر کاری که شامل نزدیک شدن به افرادی که قبلاً آنها را نمی شناسند می شود، موقعیت را بسنجند.
یک غذای سگ دارای کیفیت بالا و متناسب با سن سگ (توله سگ، بزرگسال و سالخورده) تمام مواد مغذی مورد نیاز این نژاد را خواهد داشت. برخی از چی وا واها مستعد ابتلا به اضافه وزن هستند، بنابراین میزان کالری و وزن بدن سگ خود را تحت نظر داشته باشید. استفاده از خوراکیهای تشویقی می تواند کمک مهمی در آموزش باشد، اما استفادۀ بیش از حد از آنها می تواند باعث چاقی شود. تا حد ممکن از دادن غذاهای باقیماندۀ سفره، به ویژه، استخوانهای پخته شده و غذاهای دارای چربی زیاد، اجتناب کنید. درباره اینکه کدامیک از غذاهای انسانی برای سگ ها بی خطر هستند، بیشتر بیاموزید. اگر در مورد وزن یا رژیم غذایی سگ خود نگرانی دارید، با دامپزشک خود در میان بگذارید.
دو نوع پوشش شیواواها، نیازهای مراقبتی کمی متفاوتی دارند. شیواوا با پوشش صاف فقط به برس کشیدن گاه به گاه و حمام منظم نیاز دارند تا ظاهراً محکم تر به نظر برسد ، در حالی که انواع دارای پوشش بلند آن، باید حداقل هفته ای یکبار پوشش آنها برس کشیده شود تا از هرگونه درهم رفتگی موها جلوگیری کنید. ناخن های هر دو گونه شیواوا باید به طور مرتب کوتاه شوند. مراقبت خوب از دندانها ضروری است و باید شامل مسواک زدن مرتب دندانهای سگتان باشد، همچنین دامپزشکتان می تواند به عنوان بخشی از یک برنامه مراقبت از دندانها، توصیه هایی را به شما ارائه دهد. گوش های شیواوا را مرتباً بررسی کنید و هرگونه جرم یا مواد اضافی را برای جلوگیری از عفونت گوش، خارج کنید.
به طور کلی نژاد شیواوا برای نگهداری در آپارتمان مناسب بوده و انتخاب خوبی برای افراد مبتدی است که تا حالا سگ نداشته اند. این حیوان به صاحبش بسیار وابسته می شود و رابطه نزدیکی با او برقرار می کند همچنین مدام دنبال صاحبش حرکت می کند. شیواوا تحمل تنهایی را نداشته و از گرما و سرمای زیاد هم متنفر است.
این نژاد با خانواده رابطه بسیار خوبی دارد و به عنوان سگ خانواده محسوب می شود. البته با بقیه سگ ها رابطه خوبی ندارد و به شدت حسود است. در صورتی که توجه صاحبش به سگ دیگری را مشاهده کند، ممکن است حسودی کرده و آن سگ را گاز بگیرد. شایان ذکر است شیواوا با سایر حیوانات خانگی مانند گربه رابطه خوبی دارد.
در ضمن این حیوان با غریبه ها رابطه چندان خوبی ندارد و نسبت به غریبه ها بدبین و بی اعتماد است. این عدم رابطه خوب با غریبه ها سبب شده که شیواوا یک سگ نگهبان خوب هم باشد. باید اشاره کرد چون موی کمی دارد، ریزش موی زیادی نداشته ولی همانند سگ ها کمی مو ریزی بخصوص در فصل بهار و پاییز دارد.
آبریزش دهان حیوان خیلی کم است ولی سگ بسیار سالمی نبوده و مستعد ابتلا به بیماری ها می باشد. بسیار حساس است و زود هم بیمار می شود. تربیت این سگ کار راحتی است به ویژه اگر برای این عمل از تشویقی سگ کمک بگیرید. تنها در این صورت است که هر چیزی به شیواوا آموزش بدهید را به راحتی یاد می گیرد.
این حیوان به دنبال شکار می رود و یکی از دلایل ایجاد سگ شیواوا شکار موش و جوندگان کوچک بوده است. قابل ذکر است این نژاد بسیار شاد بوده و به بازی کردن علاقه دارد. سطح انرژی زیادی داشته که به راحتی تمام نمی شود.
متوسط امید به زندگی یک شیواوا بین 10 تا 18 سال است. این میانگین در صورتی درست است که به درستی از آنها مراقبت شود و از یک رژیم غذایی با کیفیت مناسب و متناسب با سن آنها تغذیه شوند. این سگ های کوچک با توجه به اندازه آنها بسیار سالم و محکم هستند، اما شناخته شده است که آنها از برخی از بیماری های ارثی و مادرزادی رنج می برند که اگر می خواهید خانه خود را با یکی از آنها به اشتراک بگذارید باید از این بیماری ها اطلاع داشته باشید. موارد بهداشتی که به نظر می رسد بیشترین تأثیر را بر این نژاد داشته باشد شامل موارد زیر است:
صرع
هیدروسفالوس (جمع آوری سیال در جمجمه)
هیپوگلیسمی (قند خون پایین)
عفونت چشم و صدمات ناشی از آن
مشکلات چشم
شیواوا تنها نژادی است که با جمجمه توسعه نیافته متولد شده است. در حالی که توله سگ ها رشد می کنند، رشد جمجمه آنها در زمان مشخصی به پایان می رسد و به همین دلیل باید در چند ماه اول زندگی خود مراقب باشید تا از آسیب دیدگی توله سگ جلوگیری شود.
او کوچک ترین نژاد سگ در سرتاسر دنیاست، شیواوا یک سگ عروسکی با جثه کوچک و بدنی طویل و گوش های نوک تیز می باشد، که دارای چشمانی درشت و مشکی و موهای نرم و کرکی می باشد او یک سگ وابسته و حساس و البته بسیار با وفا و با هوش می باشد.سگ شی دوست دارد کارها را با سرعت و زمان مخصوص خودش انجام دهد. هنگامی که آنها از یک وضعیت و یک فرد خوشحال می شوند، آرامش می یابند.
این سگهای کوچک فوق العاده حساس هستند و اگر کسی باعث شود آنها نارحت شوند یا به هر روشی استرس داشته باشد، این احساسات را از شیوه های متفاوتی به منتقل می کند و بر همین اساس واکنش نشان می دهد. شیواوا ها صداهای بلند را دوست ندارد یا این چیز دیگری است که می تواند آنها را عصبی کند.
