استرس ناشی از کار و تاثیر آن بر روی پیری چیست ؟

دوشنبه، 28 آذر 1401 زمان مطالعه 7 دقیقه

يكي از اثرات خستگی شغلي كاهش عملكرد اﻓراد مي‌باشد. عملكرد خوب مي‌تواند بهره‌‌وری سازماني را اﻓزايش دهد و این نيز اقتصاد ملي جامعه را ارتقاء مي‌دهد.مطلب زیر را بخوانید تا با استرس و فرسودگی شغلی و تفاوت این دو و همچنین با عوامل آن ها آشنا شوید.در ادامه همراه ساعد نیوز باشید.

استرس یکی از مهمترین علل بروز اختالالت جسمی و روانی است؛ بررسیهای گوناگون نشان دهنده این است که 70 تا 90 درصد بیماریها با استرس ارتباط دارند؛ فهرست بیماریهای ناشی از استرس، سرطان، بیماری قلبی، آسم و میگرن را در برمیگیرد. علل فیزیکی محیطی و اجتماعی استرس را اصطالحاً عوامل استرس زا گویند؛ برخی استرس را پاسخ غیراختصاصی بدن به هر موقعیتی میدانند که نیاز به سازگاری داشته باشد؛ (خواه موقعیت خوشایند باشد )ارتقای شغلی ،( و خواه ناخوشایند ) اخراج ازکار .

البته یافتههای جدید نشان میدهد که بین استرس ناشی از موقعیت مطلوب و نامطلوب تفاوتهای فیزیولوژیک وجود دارد. استرس با سالمتی و عملکرد ارتباط دارد؛ مقادیر کم آن موجب بهبود سالمتی و عملکرد میشود و مقادیر زیاد آن سالمتی را به خطر انداخته و عملکرد را دچار اختالل میکند

استرس شغلی چیست و چه دلایلی دارد؟

استرس شغلی، پاسخ های فیزیکی و احساسی مضری هستند که وقتی الزامات کار مطابق توانایی ها، منابع یا نیازهای کارگر نیست، به وقوع می پیوندند. این امر ممکن است به بیماری و جراحت هم منجر شود.»

در این مورد اتفاق نظر وجود دارد که استرس شغلی به خاطر تعامل میان کارمند و شرایط کاری ایجاد می شود. اما در مورد دلیل اصلی استرس شغلی، دیدگاه ها متفاوت هستند؛ ویژگی های شخصیتی کارمند اهمیت بیشتری دارد یا شرایط کاری؟ این تمایز مهم است چرا که آنها به شیوه های مربوط به کاهش و جلوگیری از استرس در کار واکنش های متفاوتی نشان می دهند.

برخی معتقدند که تفاوت های فردی، مانند شخصیت و مهارت تحمل، مهم ترین عوامل در پیش بینی این مسئله هستند که آیا برخی شرایط کاری خاص موجب استرس می شود یا خیر. چیزی که برای یک فرد استرس زاست، شاید برای فرد دیگری آزاردهنده نباشد. این باور حاکی از آن است که شیوه های پیشگیری از ایجاد استرس شغلی، باید روی کارمندان و راه های کمک به آنها برای تحمل شرایط کاری دشوار متمرکز باشند.

تفاوت های فردی مهم هستند، اما شواهد علمی نشان می دهند که شرایط کاری خاص برای اغلب مردم استرس زا هستند. پراسترس ترین شرایط کاری آنهایی هستند که در آن کارمندان در شرایطی که توقعات زیادی از آنها می رود، احساس ناتوانی می کنند.

دیدگاهِ مبتنی بر تجربه و تحقیق NIOSH از این قرار است که در معرض شرایط کاری پراسترس بودن (استرس زاهای شغلی)، تأثیر مستقیمی بر امنیت و سلامت کارگر دارد، اما عوامل فردی و دیگر عوامل موقعیتی هم می توانند در این میان مداخله کنند تا این تأثیر را قوی تر یا ضعیف تر سازند. برخی عوامل فردی و موقعیتی که می توانند تأثیرات شرایط کاری پراسترس را کاهش دهند، عبارتند از: تعادل میان کار و زندگی خانوادگی یا فردی، شبکه ی حمایتی شامل دوستان و همکاران و داشتن نگرشی آرام و مثبت.

شرایط کاری که ممکن است منجر به استرس شوند عبارتند از:

طراحی وظایف: کار سنگین، زمان استراحت کم، ساعات کاری طولانی و کار شیفتی، وظایف پر جنب وجوش همیشگی و کم اهمیت، نداشتن مهارت های مورد نیاز و نداشتن حس کنترل بر شرایط؛
شیوه ی مدیریت: عدم مشارکت کارگران در تصمیم گیری، ارتباطات ضعیف در سازمان، عدم وجود سیاست های دوستدار خانواده؛
روابط بین افراد: محیط اجتماعی بد و عدم وجود حمایت یا کمک از سوی همکاران و ناظران؛
نقش های شغلی: انتظارات شغلی متضاد یا نامطمئن، مسئولیت زیاد، داشتن سِمت های مختلف؛
نگرانی های شغلی: عدم وجود امنیت شغلی و فرصت رشد، پیشرفت یا ارتقا و تغییرات سریعی که کارگران آمادگی آنها را ندارند؛
نگرانی های محیطی: شرایط فیزیکی نامطلوب یا خطرناک مانند شلوغی، سروصدا، آلودگی هوا یا شرایط ارگونومی

استرس و کلافگی

شغل های استرس زا

در همه شغل های جهان استرس وجود دارد اما در برخی از آن ها میزان بسیار بالای استرس حتی منجر به بیماری افراد نیز می گردد. هر روز در محل کار با استرس روبه رو هستید و فکر می کنید شغل شما پر استرس ترین شغل دنیا است؟ . زندگی واقعی، شما به دنبال هر شغلی باشید، کوچک یا بزرگ، استرس را تجربه خواهید کرد. اگر با خطی بی پایان از مشتری مواجه باشید یا تقاضای لازم الاجرا و.....اضطراب را لمس خواهید کرد واین تنها بخشی از زندگی است.
با این حال بعضی از مشاغل پر استرس تر از بقیه است. البته نمی توان گفت که این مشاغل بد است، بلکه نیازمند افرادی با توانایی لازم و کافی برای تحمل استرس است. این مشاغل عبارتند از :

پزشکان و پرستاران: این مشاغل چون اغلب با مرگ و زندگی افراد سر و کار دارند
حسابداری: سر و کله زدن با انبوهی از ارقام و اعداد به هم فشرده
معلمان : سروکله زدن بادانش آموزان باروحیات مختلف

فرسودگی شغلی

فرسودگی شغلی ممکن است نتیجه استرس های بی امان و مزمن در زندگی یک فرد سالمند باشد. در کشور ما میتوان گفت که احساس فرسودگی شغلی بیشتر در مردان دیده می شود، اما در کشور های پیشرفته دنیا این احساس در مردان و زنان فراوانی یکسانی دارد.

فرسودگی شغلی حالت خستگی عاطفی، جسمی و روحی ناشی از استرس بیش از حد و طولانی مدت است. این حس زمانی اتفاق میفتد که فرد سالمند حس رها شدگی عاطفی و همچنین عدم برآورده کردن مطالبات خود را دارد. شما ممکن است این حس را از جوانی با خود به همراه داشته باشید و همیشه این را حس کنید که علاقه و انگیزه خود را از دست داده اید.

این حس در سال های آخر کار کردن و کمی قبل تر از بازنشستگی ممکن است به سراغ شما بیاید و باعث کاهش بهره وری شغلی شما شود. حس فرسودگی شغلی باعث می شود انرژی شما هدر رود و احساس ناامیدی، بدبینی و ناراحتی داشته باشید. در نهایت به این نتیجه برسید که فردی موثر در جامعه نیستید و چیزی برای ارائه ندارید.

تاثیرات منفی فرسودگی شغلی در هر زمینه ای در زندگی از جمله خانه، محل کار و زندگی اجتماعی شما بیشتر می شود؛ علاوه بر آن فرسودگی های بدن که طی سالخوردگی شما ایجاد شده، می تواند شما را در برابر بیماری هایی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا آسیب پذیرتر کند.

فرسودگی شغلی به معنای خستگی ذهنی، دوری از انگیزه و احساس پوچ بودن را القا می کند که فرد سالمند هیچ امیدی به تغییر مثبت در خود ندارد. اما استرس از فشار روانی ناشی شده تا فرد را از انجام کاری بازدارد. در جدول زیر تفاوت استرس و فرسودگی شغلی را در یک فرد بزرگسال یا سالمند بیان کرده ایم:

فرسودگی شغلی	استرس شغلی
با مسئولیت بیش از حد انصراف می دهد	با مسئولیت بیش از حد دچار استرس می شود
احساس مبهمی را تجربه می کند	بیش از حد به یک چیز واکنش نشان می دهد
بسیار ناتوان و ناامید ظاهر می شود	هیجان زده کار و فعالیت می کند
انرژی، انگیزه، امید، آرزوی خود را رها می کند	انرژی خود را از دست می دهد
دچار افسردگی و گوشه گیری میشود	دچار اختلالات اضطرابی می شود
آسیب های اولیه عاطفی را تجربه می کند	آسیب های اولیه جسمی را تجربه می کند
ممکن است ارزش زندگی را درک نکند	ممکن است به خود آسیب برساند

اما علل فرسودگی شغلی در سالمندان چیست؟

فرسودگی شغلی اغلب ناشی از شغل شماست، اما هرکسی می تواند دچار این احساس بشود؛ یک کارگر زحمت کش که مرخصی و ساعات استراحت کمی دارد، فرد سالمندی که سالیان سال شغل سختی داشته که به آن علاقه ای هم ندارد یا مادری که در خانه هر روز درگیر نگهداری از بچه هایش است. اما فرسودگی حتما ناشی از کارهای استرس زا یا مسئولیت های بیش از حد نیست، بلکه عوامل دیگری هم در فرسودگی شغلی دخیل هستند.

سبک زندگی، ویژگی های شخصیتی و حتی دیدگاه شما به این جهان می تواند در بروز احساس فرسودگی تاثیر بسیاری داشته باشد.