کلیسای جامع سنت ساوا (به صربی: Храм светог Саве) یک کلیسای ارتدکس در بلگراد صربستان است که بزرگترین کلیسای جامع ارتدکس در ناحیه بالکان بهشمار میرود و همچنین یکی از برزگترین کلیساهای جامع ارتدکس در دنیا نیز هست. این سازه به ساوا اختصاص یافتهاست. ساوا کسی بود که کلیسای ارتدکس صربستان را بنا نهاد و تأثیر مهمی بر تاریخ قرون وسطی در صربستان داشت. تمام ساخت بنا با کمک مالی مردم بودهاست.
با اینکه نام رسمی آن کلیسای جامع است اما یک کلیسای جامع محسوب نمیشود زیرا محل کار اسقف اعظم شهر بلگراد کلیسای جامع سنت مایکل است نه سنت ساوا.
این کلیسا بی شک یکی از دلایل مهم برای سفر به صربستان است تا از بازدید آن لذت ببرید. کلیسای سنت ساوا در ناحیه بالکان واقع شده و از معروفترین کلیساهای ارتدوکس در جهان است. کلیسای جامع سنت ساوا بلگراد، صربستان توسط کمکهای مالی مردم بنا شد. این کلیسا به دلیل این که محل کار اسقف اعظم شهر بلگراد نیست، کلیسای جامع محسوب نمیشود. در واقع کلیسای جامع صربستان، «کلیسای جامع سنت مایکل» است. باید بدانید که جمهوری صربستان در جنوب شرقی اروپا واقع شده و پایتخت آن بلگراد است. در گذشته تا سال 2006 میلادی، به کشور صربستان، مونته نگرو گفته میشد.
کلیسای ارتدوکسی سنت ساوا ( Sava ) در پایتخت صربستان یعنی بلگراد بوده و جزو یکی از جاذبه های گردشگری صربستان این شهر است ، این بنا دومین کلیسای بزرگ ارتدوکس جهان نیز به شمار می رود که بسیار هم مورد توجه گردشگران بلگراد قرار گرفته است و لازم به ذکر است که ساوای مقدس موسس کلیسای ارتدوکسی صربستان در قرون وسطی و اولین اسقف اعظم بنیان گذار اولین قانون کشور و همچنین موسس صومعه هیلاندار ( Hilandar ) در کوه آتوس ( Athos ) و یک دیپلمات مشهور بوده است . در ضمن وزیر اعظم عثمانی در سال 1595 بعد از حمله به بلگراد دستور داد تا بقایای پیکر سنت ساوا را آتش بزنند تا روحیه مردم این کشور را به هم بریزند و نکته حائز اهمیت این است که کلیسای سنت ساوا در زمین های ” وراسار ( Vracar ) ” همان جایی که این حادثه اندوه بار بوجود آمده ساخته شد و ساختمان این کلیسای منحصر به فرد یکی از بزرگترین سازه های بلگراد محسوب میشود که دقیقا عظمتی دو برابر کلیسای سنت باسیل در شهر مسکو را در بردارد و جزو یکی از مشهورترین مجموعه های مسیحی ارتدوکسی در کل جهان شناخته می شود ، با توجه به موقعیت این بنا در زمین های مسطح وراسار ، این کلیسا منظره شهری بلگراد را زیر پای خود دارد به صورتی که شما با قرار گرفتن در این کلیسا مبهوت این همه زیبایی شهر می شوید .
شما علاقه مندان از هر جهت که به پایتخت صربستان ” بلگراد ” نزدیک می شوید ، یک ساختمان وجود دارد که نمی توانید از دیدنش بی تفاوت بگذرید و هر روز ، زنگ غم انگیز آن 50 بار زنگ می زند که حس بسیار آرامش بخشی را القا می کند و دیوارهای آن ده ها هزار نفر از مومنان را به هم پیوند م یدهد و ظاهر شگفت انگیز و به اصطلاح روح مقدس در آن از مردم صرب محافظت می کند .
به همین دلیل است که نه تنها به خاطر اندازه و ابعاد این کلیسا ، بلکه به علت اهمیت زیادی در تاریخ صربستان و به دلیل داشتن نماد ایمان و آزادی در این کشور، کلیسای سنت سوا نشان دهنده یک مکان فوق العاده پرستش برای صربستان و افراد با افتخار آن می باشد و شما را با فرهنگ و آداب و رسوم مردم صربستان به خوبی آشنا میکند و در پی حمله عثمانی به بلگراد در سال 1595 وزیر اعظم عثمانی دستور داد تا بقایای پیکر سنت ساوا را آتش بزنند تا روحیه مردم این کشور را در هم شکند. کلیسای سنت ساوا در زمینهای وراسار همان جایی که این حادثه اندوه بار صورت گرفت ساخته شد .
شاید برایتان جالب باشد بدانید که فضای داخلی این کلیسای ارتدوکس توسط سنگ های صیقل خورده براق بسیار جذاب ساخته شده است که زیبایی ویژه ای را به فضای آن بخشیده و گنبدهای طلایی اش این شکوه و عظمت را چندین هزار برابر کرده است ، از طرفی این کلیسا در مکانی قرار گرفته که توسط پیاده روهای عریض ، حوض های زیبا و باغ های پوشیده از درختان سبزو بکر محاصره است که هر گردشگری را محصور زیبایی خود می کند ؛ در ضمن این کلیسا با 18 صلیب طلایی و 49 ناقوس به نمادی مشهور برای مردمانش بدل شده و شما عزیزان این امکان را دارید که این کلیسا که در بام بلگراد قرار گرفته ، تمام سطح شهر و دریای زیبای آن را از نزدیک مشاهده نمایید و کلی لذت ببرید .
هر چند قسمت اعظم پروژه نوسازی این کلیسا در سال 2004 میلادی به پایان رسید اما ساختمان کلیسا هنوز هم بازسازی های آن ادامه دارد و لازم به ذکر است که تمام این پروژه با نذورات شخصی و کمک های مردمی جلو رفته و به همین علت بسیار کند و آرام در حال رشد است و با این حال امکان بازدید از مجموعه برای گردشگران همه روزه وجود دارد و زیبایی خاص آن چیزی نیست که بتوان به سادگی از کنارش گذشت و مهمتر در این مطلب همه زیبایی و عظمت آن قابل توصیف نیست .
سنگهایی که در فضای داخلی کلیسای سنت ساوا به کار رفته، از سنگهای بومی شهر بلگراد است که مردم آن را به کلیسا اهدا کردند. سر در ورودی کلیسا از سنگ مرمر سفید و گرانیت و گنبدهای آن دارای صلیبهای طلایی درخشانی هستند که چشم هر بینندهای را به خودش محو میکند.
همانطور که در بالاتر اشاره کردیم، بنای کلیسای سنت ساوا دارای یک فضای خارجی همراه با پیاده روهای بزرگ و فضای سرسبز است. این فضا زیبایی بنای کلیسا را در میان آن فضای سرسبز، چند برابر میکند. عرض کلیسای سنت ساوا از شمال تا جنوب 81 متر و از شرق تا غرب 91 متر است. ارتفاع گنبد آن 70 متر و صلیبی که بر روی گنبد قرار دارد، 12 متر است. نکته مهم درباره کلیسای سنت ساوا، وجود 18 صلیب از جنس طلا و 49 ناقوس است که در ابعاد مختلف، در کلیسا قرار دارند.
مساحت کلیسای جامع سنت ساوا بلگراد، صربستان حدود 3500 متر مربع در قسمت همکف است. ولی طبقه اول بنای کلیسا، مساحتی حدود 1500 متر مربع را دارد. راهروی اصلی کلیسای سنت ساوا به گونهای طراحی شده که در هر حالت، بتواند از 10,000 نفر میزبانی کند. بخش همسرایان کلیسا نیز دارای 3 بخش است که ظرفیت 800 نفری دارد. در نهایت، در زیرزمین بنای کلیسا، با مساحت حدود 1800 متر مربع، مقبره سنت لازار، خزانه کلیسای سنت ساوا و سرداب قرار دارد.
ساخت کلیسای سنت ساوا در سال 1935 آغاز گردید و آن را بر اساس طراحی های معماران زبردست و معروف صربستانی همچون ” بوگدان نستروویچ ( Bogdan Nestorovic ) ” و ” الکساندر دروکو ( Aleksandar Deroko ) ” انجام شده است و جالب است بدانید که روند ساخت به خاطر جنگ جهانی دوم و بمباران شهر بلگراد و بعده ها به خاطر حکومت کمونیستی متوقف شده و تا سال 1985 میلادی نیز ادامه پیدا نکرد و در ضمن فضای داخل کلیسا را از سنگ هایی که بومی ها اهدا کرده بودند ساخته شد ، اما سر در ورودی از مرمر سفید شگفت انگیز و گرانیت تزئین شد و گنبدهای با شکوهی که صلیب های طلایی درخشانی دارند بسیار خیره کننده و مبهوت کننده هستند که شما محو آن خواهید شد و اینکه محله ای که کلیسا در آن قرار دارد با مجموعه وسیعی از پیاده روها ، حوضچه ها و باغ ها محصور شده که زیبایی آن را دوچندان کرده است و عرض کلیسا از شرق تا غرب 91 متر و از شمال تا جنوب 81 متر می باشد و ارتفاع گنبد نیز 70 متر و صلیب روی آن 12 متر هستند و مهم است بدانید که کلیسا به طور کل 18 صلیب طلا در ابعاد گوناگون و 49 ناقوس را در خود جای داده است و با توجه به بلندی بنا و محل قرار گیری آن از سطح دریا ، کلیسا از تمام نقاط شهر قابل مشاهده است .
قابل توجه شما عزیزان اینکه مساحت کلیسای سنت ساوا حدود 3500 متر مربع در طبقه همکف و 1500 متر مربع در طبقه اول بوده و راهروی اصلی کلیسا در هر زمانی میتواند 10,000 نفر را میزبانی نماید و سه بخش مخصوص همسرایان نیز می توانند 800 نفر را جای دهد که در زیر زمین با مساحت 1800 متر مربع : سرداب ، خزانه سنت ساوا و مقبره سنت لازار ( Lazar ) قرار گرفته است .واقعیت های زیر تنها بخش کوچکی از معبد را نشان می دهد:
ارتفاع کلی آن به 82 مگاپیکسل رسیده که گنبد با ارتفاع 70 متر و تقاطع طلای اصلی آن به 12 متر بالاتر می رسد .
گنبد مرکزی آن 4000 تن وزن دارد و بلند کردن آن بزرگترین دستاورد فرآیند ساخت و ساز بود که خود بلند کردن آن 40 روز طول کشید .
بیش از 49 زنگ در برج های آن وجود دارد و بیش از 18 گنبد طلایی فوق العاده زیبا در آن قرار دارند .
سقف گنبدی مرکزی کلیسای ارتدوکسی سنت ساوا ، موزائیک کاری برجسته ای از ” پرتره مسیح ” را نشان می دهد که برای آن افرادی که علاقه ای به ابعاد این اثر هنری داشته باشند.
خوب است بدانید که تنها چشم های مسیح 3 متر عرض دارند و موزائیک کاری عروج مسیح نیز توسط یکی از برجسته ترین تمثال سازان روسی به نام گ نیکولای موخین ( Nikolai Mukhin ) بنا نهاده شده است که در نوع خود بی نظیر است و این موزائیک کاری به قطر 30 متر و مساحت 1230 متر مربع ، توسط یک تیم روسی – صربی نصب شده است .
کلیسای سنت ساوا از زیباترین سازههای صربستان و یکی از بزرگترین کلیساهای ارتدکس در بالکان است. این کلیسا بخش مهمی از تاریخ صربستان را تشکیل میدهد و نمادی برای سپاسگزاری از بزرگترین آموزگار صربستان به شمار میرود.