کویر بند ریگ یکی از جاذبه های توریستی استان اصفهان میباشد که در کاشان واقع شده است. کویر بند ریگ در شمال شهرستان آران و بیگدل از توابع شهرستان کاشان قرار دارد. این کویر از شمال به دریاچه نمک مسیله، از غرب به کویر مسیله و بیابان آب شیرین، از شرق به بیابان پشت ریگ و پارک ملی کویر، و از جنوب به بیابان بندریگ و تپه های ماسه ای روان این بیابان و شهرستانهای آران و بیدگل و کاشان می رسد. این کویر از سطح آب های آزاد حدود 850 متر ارتفاع دارد و بخش عمده ای از آن پوشیده از تپه های شنی و ریگزار است.
عمده پوشش گیاهی منطقه شامل گیاهان شور پسند نظیر درختهای گز و تاق و بوته های قیچ میباشد. همچنین گونه های جانوری نیز بسیار غنی بوده و شامل انواع حیوانات نظیر کفتار، گرگ، شغال، گربه شنی، روباه شنی، آفتاب پرست، بزمجه، تیهو، عقاب، عقرب، شاهین و انواع مار میشود.
کویر بند ریگ یکی از بیابانهای بزرگ مرکزی ایران است و سه ناحیه کویر مرنجاب، پشت ریگ و ریگ بلند را شامل میشود. این کویر، منطقهای وسیع به شکل نعل اسب است که از جزیره سرگردان در دریاچه نمک شروع شده و تا ابوزیدآباد ادامه یافته است.
بند ریگ در شمال شهرستان آران و بیدگل واقع شده است. این منطقه از سمت شمال به دریاچه نمک آران و بیدگل و از سمت شرق به کویر بند ریگ و پارک ملی کویر منتهی میشود.
بند ریگ یکی از مجموعههای پیچیده تپههای ماسهای ایران بشمار میرود. کویر بند ریگ نزدیکترین کویر به تهران است به همین دلیل مردم تهران برای یک سفر یکروزه میتوانند به کویر بند ریگ بروند.
اگر میخواهید تمام دیدنیهای بند ریگ را پیش از برگشتن به شهر خود ببینید حداقل حدود 4 ساعت زمان نیاز دارید.
کاروانسرای مرنجاب: کویر بند ریگ به کویر مرنجاب هم معروف است. علت این نامگذاری، وجود کاروانسرای مرنجاب در این منطقه است. عدهای معتقدند اسم مرنجاب از ترکیب «مرد رنج آب» تشکیل شده است که از دسترسی سخت مردمان این منطقه به آب شیرین، حکایت میکند.
کاروانسرای مرنجاب در زمان شاه عباس صفوی ساخته شده است و یک بنای تاریخی بهحساب میآید.
قلعه کرشاهی: در کویر بند ریگ یک بنای مهم دیگر نیز وجود دارد که شما پس از سفر به بند ریگ آن را خواهید دید. این بنا قلعه کرشاهی نام دارد که به قلعه دزدان هم معروف است. این قلعه بعد از ارگ بم، دومین بنای خشتی ایران بهحساب میآید. در اطراف این بنای زیبا، قنات هم وجود دارد که شما میتوانید با طی کردن مسافت کوتاهی از آن قنات بازدید کنید.
آسمان پرستاره کویر: آسمان پرستاره کویر بند ریگ یکی از دلایل سفر سالانه هزاران نفر به این منطقه است. شبهای کویر به دلیل وجود ستارههای زیبا در آسمان طرفداران زیادی دارد. شما پس از سفر به کویر و گذراندن یک شب در این منطقه متوجه خواهید شد که حتی با چشم غیرمسلح هم میتوانید اجرام آسمانی را بهتر از همیشه ببینید.
دریاچه نمک: دریاچه نمک یکی دیگر از دیدنیهای کویر بند ریگ است. این دریاچه از غرب به کوههای سفیدآب و سیاه کوه و منطقه پارک ملی کویر و از سمت شمال و غرب به کویر مسیله و از جنوب به کویر مرنجاب و بند ریگ محدود است. انتخاب این نام، به دلیل شوری بسیار زیاد آب دریاچه است. اگر در فصل تابستان به بند ریگ سفر کنید و دریاچه نمک را ببینید، قطعات نمک روی آب دریاچه شناور خواهد بود. دریاچه نمک در اکثر ماههای سال خشک و پوشیده از نمک است. در ماههایی که بارندگی اتفاق میافتد، ارتفاع آب این دریاچه در بعضی از مناطق به 2 سانتیمتر میرسد. لازم به ذکر است که زمینهای اطراف دریاچه بهشدت باتلاقی هستند.
جزیره سرگردان: زمانی که از دریاچه نمک بازدید میکنید، میتوانید جزیره سرگردان را درون این دریاچه زیبا ببینید. علت نامگذاری این جزیره به این دلیل است که اگر شما از فاصله دور به این جزیره نگاه کنید دو انتهای جزیره در افق محو میشوند و منظرهای پدید میآید مانند جزیره سرگردانی که در دریای پهناور و زیبای کویر شناور است. محو شدن انتهای این جزیره به علت گرمای منطقه، خطای دید و شکست نور است اما گذشتگان اعتقاد داشتند که جزیره سرگردان همیشه در حال حرکت است و از جایی به جای دیگر نقل مکان میکند.
کوه کلنگ: کوه کلنگ یک از دیدنیهای این منطقه است که در نزدیکی و 5 کیلومتری کاروانسرای مرنجاب قرار گرفته است. افرادی که به کوهنوردی علاقه دارند میتوانند از این کوه بالا بروند، از بالای کوه کلنگ تمام منطقه بکر کویر را ببینند و از مشاهده تپههای ماسهای لذت ببرند.
چاه دستکبند: همچنین در چهار کیلومتری این کاروانسرا چاه دستکبند قرار گرفته است. افرادی که به کویر بند ریگ یا کویر مرنجاب سفر میکنند، از این چاه بازدید میکنند. این چاه فیلترهای طبیعی ماسهای دارد و به همین دلیل است که آب آن شیرین است. افراد محلی اعتقاد دارند که این چاه به وسیله امام رضا (ع) کنده شده است.
رانندگی و سافاری بر روی تپههای شن روان: تفریحاتی مثل رانندگی با موتور یا ماشین در کویر بسیار رایج و لذتبخش است. برای این کار به ماشینهای دو دیفرانسیل و موتورهای مخصوصی نیاز است که در این منطقه در اختیار شما قرار داده میشود.
بهترین اکو کمپ ایران: در منطقه کویر مرنجاب علاوه بر کاروانسرا که به شکل بومگردی درآمده، یکی از بهترین اکوکمپهای ایران هم وجود دارد. این اکوکمپ با در اختیار گذاشتن همه امکانات موردنیاز و فراهم کردن امنیت، مقصد عاشقان کمپینگ قرار گرفته است.
شبنشینی دور آتش: آتش درست کنید و تا صبح به گپ و گفت بپردازید. یکی از خوبیهای سفر به کویر با تور همین است. مسافرت جمعیتی لذت خاصی دارد. افراد زیادی دور آتش مینشینند باهم آواز میخوانند یا موسیقی مینوازند و در طول شب ستارههای پرنور آسمان کویر را تماشا میکنند.
پختن غذا در کویر: شما میتوانید با درست کردن آتش، مخصوصاً در هنگام شب یک تجربه عالی آشپزی داشته باشید. در کویر مرنجاب مغازه و غرفه برای خرید محصولات غذایی وجود دارد. خیلیها دوست دارند در دل کویر همبرگر زغالی میل کنند یا در کنار همسفرانشان سیبزمینی زغالی درست کنند. غذایی که شما انتخاب میکنید بستگی به سلیقهتان دارد اما تجربه پختن غذا دورهم و با دوستان و همسفران در دل طبیعت یک تجربه بهیادماندنی خواهد بود.
شترسواری در کویر: یکی از تفریحات رایج در هنگام کویرگردی، شترسواری است. در این مناطق کاروانهای شتر بسیار زیبایی وجود دارند که مسافران میتوانند با پرداخت هزینهای جزئی از آنها استفاده کرده و در دل کویر شترسواری کنند. شترسواری یکی از تفریحات آرامبخش در هنگام سفر به کویر است.
دوچرخهسواری: در کویر بند ریگ، ایستگاهی برای کرایه کردن دوچرخه وجود دارد. شما میتوانید به همراه دوستانتان دوچرخه کرایه کنید و در اطراف بچرخید. دوچرخهسواری روی شن و ریگ لذت خاصی دارد.
تماشای آسمان شب: بسیاری از مردم وقتی با تور کویرگردی به سفر میروند، یکروزه برمیگردند، اما بهتر است که اگر به کویر رفتید آسمان شگفتانگیز کویر را در شب ببینید. آسمانی که نهتنها ستارههای پرنور در آن پیدا هستند، بلکه میتوانید حرکات شهابسنگها را در دل آسمان کویر ببینید. اگر با یک فرد علاقهمند به نجوم به سفر بروید، میتوانید به کمک او بسیاری از سیارات و ستارهها و صورتهای فلکی را مشاهده کنید.
کویر مرنجاب (کویر بند ریگ) از مقاصد محبوب کویرنوردان و جاذبه های گردشگری کاشان است و در شمال شهرستان آران و بیدگل قرار دارد. مرنجاب در اصل نام کاروانسرا و قناتی بوده است که در زمان شاه عباس صفوی بنا نهاده شد و پس از آن مناطق پیرامونی آن به کویر مرنجاب شهرت یافته است. ارتفاع متوسط کویر مرنجاب از سطح آبهای آزاد در حدود 850 متر است. قسمت عمده این کویر پوشیده از تپههای شنی و ریگزار است. کویر مرنجاب از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی است. عمده پوشش گیاهی منطقه شامل گیاهان شور پسند از جمله درختهای گز و تاق و بوتههای قیچ است. پوشش جانوری منطقه به دلیل وجود آب و غذای فراوان بسیار غنی است. از جمله حیوانات موجود میتوان به گرگ، شغال، کفتار، روباه شن، گربه شنی، بزمجه، آفتاب پرست، انواع مارمولک، مار، عقرب، تیهو، عقاب، شاهین اشاره کرد.