کشف «اژدهای آبی باستانی» 72 میلیون ساله در ژاپن
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ساعدنیوز به نقل از عصر ایران، دانشمندان ژاپنی بقایای تقریبا کامل یک هیولای دریایی باستانی را کشف کردهاند که هماندازه با کوسه سفید بزرگ است. این شکارچی ماقبل تاریخ که بر اقیانوسهای باستانی حکمرانی میکرد، «اژدهای آبی» نامیده شده است. طرح غیرمتعارف بدن این هیولا شبیه هیچ موجود زندهای نیست و آن را از هر خویشاوند منقرضشدهاش متمایز میکند.
فسیلهای استثنایی هیولای آبی که بر اساس تخمینها 72 میلیون سال قدمت دارند، در رودخانهی آرداگاوا در استان واکایاما در جزیرهی هونشو ژاپن کشف شدند. این فسیلها متعلق به گونهای قبلا دیدهنشده از موساسورها هستند.
موساسورها گروهی از خزندگان آبزی هستند که در دورهی کرتاسه (145 میلیون تا 66 میلیون سال پیش) از شکارچیان رأس هرم غذایی بودند. بقایای حیرتانگیز این گونه، کاملترین مجموعهی فسیلی است که تاکنون در ژاپن و شمال غربی اقیانوس آرام کشف شده است.
دانشمندان در مقالهای که 11 دسامبر در مجلهی Systematic Plaeontology منتشر شد، موساسور جدید را Megapterygius wakayamaensis نامیدند. واژهی Megapterygius بهمعنای «باله بزرگ» است که با الهام از بالههای عقبی بزرگ و غیررایج این گونه نامگذاری شده و نام wakayamaensis برگرفته از منطقهی اکتشاف است.
پژوهشگرها نام مستعار واکایاما سوریو را برای گونهی جدید انتخاب کردند. بر اساس اسطورههای ژاپنی، سوریو اژدهایی آبیرنگ است.
گونهی واکایاما سوریو دارای یک بالهی فوقانی و بالههای عقبی بزرگ بود که هر دو در میان موساسورها منحصربه فرد هستند.
موساسورها از نظر طرح بدنی به یکدیگر شبیه هستند و تنوع اندکی بین گونههای مختلف این خانواده دیده میشود، اما واکایاما سوریو با تمام گونههای کشفشده بهکلی تفاوت دارد و به همین دلیل باعث شگفتی دانشمندان شده است.
تاکویا کونیشی، نویسنده اصلی پژوهش گفت: «تصور میکردیم موساسورها را بهخوبی میشناسیم، اما ناگهان با این کشف بیسابقه روبهرو شدیم.»
واکایاما سوریو هم مانند دیگر موساسورها دارای نیمتنهای دلفینمانند با چهار بالهی مشابه پارو، پوزهی شبیه به تمساح و دمی بلند بود، اما همچنین یک بالهی فوقانی مانند کوسه یا دلفین داشت که در هیچ گونهی موساسور دیگری دیده نشده است.
اژدهای آبی به هیچکدام از گونههای زنده و منقرضشده در طول تاریخ تکامل شبیه نیست
با اینحال گیجکنندهترین ویژگی برای دانشمندان، اندازهی بالههای عقبی موساسور جدید بود که حتی از بالههای جلویی آن هم بلندتر بود. گونهی جدید نهتنها اولین موساسور با چنین بدن عجیبی است، بلکه در میان تمام گونههای آبزی منقرضشده و زنده نیز بسیار غیرمعمول است.
تقریبا تمام جانوران شناگر دارای بالههای بزرگی در سمت جلوی بدنشان هستند که به حرکت آنها در آب کمک میکند. داشتن بالههای بزرگتر در انتهای بدن مانند راندن خودرو با هدایت چرخهای عقب بهجای چرخهای جلویی است. چنین خصوصیتی چرخیدن سریع را دشوار میکند. کونیشی میگوید:
از پنگوئنها تا لاکپشتهای دریایی، امروزه هیچ مورد مشابهی با این نوع بدن عجیب نداریم. هیچکدام همزمان دارای چهار بالهی بزرگ همراه با باله دمی نیستند.
پژوهشگرها گمان میکنند واکایاما سوریو به جای استفاده از بالههای عقب برای دور زدن، زاویهی آنها را به سمت بالا یا پائین تنظیم میکرد تا به سرعت در ستونهای آب بالا و پایین برود و به خوبی شکار خود را پیدا کند. بالهی فوقانی نیز با خنثیسازی کشش اضافهی بالههای عقب، دور زدن جانور را آسانتر میکرد.
واکایاما سوری تقریبا هماندازه با کوسههای سفید بزرگ (Carcharodon carcharias) بود که طولشان تقریبا به 4٫9 متر میرسد. بااینحال گونههای دیگر موساسور میتوانستند تا 17 متر رشد کنند که کشیدهتر از یک اتوبوس مدرسه بود.
موساسورها نزدیک به 100 میلیون سال پیش ظهور کردند و حدود 66 میلیون سال پیش همراه با دایناسورهای غیرپرنده بر اثر برخورد سیارک به زمین از بین رفتند.
این مارمولکهای دریایی ترسناک، در طول 20 میلیون سال آخر ظهورشان روی سیاره، معادل آبی تیرانوسوروس رکس در زنجیرهی غذایی بودند. این جایگاه احتمالا تا حدی بهلطف ناپدیدشدن دیگر شکارچیان دریایی مثل ایکتیوسورها و پیلوسورها به دست آمده بود.