قابلیت کنترل شروع حرکت (Launch Control) را می توان به عنوان یکی از آپشن های مهم در عملکرد خودروهای اسپرت دانست که امروزه توجه خاصی به این آپشن در زمان طراحی و تولید خودروها می شود. مسابقات درگ به عنوان معیاری در قدرت شتاب گیری و توان خودروهای سوپر اسپرت شناخته می شود که در این مسابقه لحظه ی شروع به حرکت از اهمیت بالایی در پیروز شدن رقابت برخوردار است. از اینرو بهره گیری از آپشن کنترل شروع حرکت در ماشین های اتوماتیک اسپرت مطرح گردیده است تا عملکرد موتور بهبود بخشیده شود. در واقع سیستم کنترل شروع حرکت این امکان را به خودرو می دهد تا برای آغاز حرکت خود عملکردی بسیار سریع تر و کارامدتر از حد ممکن خودروهای بدون این قابلیت را داشته باشد. در واقع با این سیستم می توان چرخش اضافی لاستیک خودرو و بخش های مرتبط با آن را حذف نمود، بیشترین استفاده را از توان قابل تولید موتور بهره برد، امکان جابجایی و کشش وزن خودرو را افزایش داد و در نهایت می توان گفت این آپشن سبب ارتقای سطح انتقال قدرت موتور به چرخ ها خواهد شد.
تاریخچه لانچ کنترل
در ابتدای مقاله به بررسی تاریخچه لانچ کنترل یا همان سیستم کنترل شروع حرکت می پردازیم. در سال ۱۹۸۵ شرکت رنو از یک دیسکت جهت ثبت اطلاعات فنی خودروهای مسابقه ای خود استفاده می کرد و مهندسان می توانستند هنگام توقف خودرو، اطلاعات آن را استخراج کرده و نسبت به ارائه تنظیمات بهتر اقدام کنند. بعدا این اطلاعات از طریق امواج رادیویی بین مهندسان و خودرو ردوبدل شد؛ پس از آن با گسترش استفاده از قطعات الکترونیکی، مهندسان قادر بودند کار تنظیمات را حتی زمانی که خودرو در پیست حرکت می کند نیز از راه دور انجام دهند.
مدتی بعد و با تسریع پیشرفت تکنولوژی در ساخت پردازشگرهای موتور و ایسیوها، به تدریج این عمل به حالت خودکار درآمد و تنظیمات پیش فرض جدیدی به نام لانچ کنترل به خودروهای مسابقه اضافه شد. البته فدراسیون جهانی برای مدتی استفاده از این سیستم را به دلیل کاهش مهارت راننده ها ممنوع کرد، اما در سال ۲۰۰۱ و در گرندپری اسپانیا مجددا استفاده از لانچ کنترل و سیستم کنترل کشش و همچنین گیربکس های تمام اتوماتیک آزاد اعلام شد. البته مدتی پس از آن دوباره این سامانه ها به دلیل افزایش هزینه های تیم های فرمول یک ممنوع اعلام شدند.
لانچ کنترل چیست؟
مسابقات اتومبیل رانی را تصور کنید که در آن ها نفرات برتر تنها با اختلاف چند صدم ثانیه از خط پایان عبور می کنند و عموما سرنوشت رانندگان و تیم های بسیار پرهزینه شرکت کننده در این رقابت ها، به واسطه همین صدم های ثانیه تعیین می شود.حالا اگر رانندگان در خط شروع حرکت به ویژه به دلیل قدرت بالای موتور این گونه خودروها، بخشی از زمان را به دلیل هرزگردی چرخ ها و یا عدم توانایی کافی در به خدمت گرفتن حداکثر قدرت و گشتاور موتور از دست بدهند، درنتیجه این اتفاق ممکن است سرنوشت کل تیم و هزینه هنگفتی که صرف آن شده به کلی تغییر کند و فرجامی نامطلوب برای رقابت کنندگان مسابقات اتومبیل رانی رقم بخورد.
با گسترش استفاده از قطعات الکترونیکی در خودروها، به تدریج مهندسان تصمیم گرفتند تا یک حالت رانندگی هوشمند ویژه خط استارت یا شروع حرکت خودروهای مسابقه ای طراحی کنند تا میزان شتاب و چابکی آن ها در شروع رقابت به بهترین حالت ممکن برسد؛ چراکه اکثر رانندگان با توجه به استرس و خطاهای انسانی و یا دیگر عوامل نمی توانستند این عمل را در هنگام شروع مسابقه به صورت احسن انجام دهند.
این طور بود که رفته رفته سیستم لانچ کنترل در خودروهای مسابقه ای و اسپرت به کار گرفته شد؛ با استفاده از سامانه لانچ کنترل یا کنترل شروع حرکت، بهترین راندمان توان از موتور و گیربکس دریافت می شود و بالاترین نیروی ممکن به نحوی به سر چرخ ها می رسد که میزان هرزگردی آن ها به حداقل رسیده و خودرو در لحظه لانچ (شروع حرکت) با توان و چسبندگی بالا به طی مسیر بپردازد. درواقع لانچ کنترل طراحی شده تا نهایت توان و کشش موتور به صورت هوشمند و با نظارت سامانه های کامپیوتری، به چرخ ها انتقال یابد و شتاب خودرو در لحظات ابتدایی تا حد امکان سریع شود.
سیستم کنترل شروع حرکت ماشین چگونه کار می کند؟
با فعال کردن دکمه لانچ کنترل، پردازشگر مرکزی موتور یا ایسیو در تعامل با سایر تجهیزات الکترونیکی و انواع سنسورهای به کار گرفته شده در موتور و جعبه دنده، این بخش ها را طوری سامان می دهد که پیش از شروع حرکت، دور موتور در محدوده بیشترین گشتاور و قدرت قرار بگیرد و حتی با فشردن پدال گاز هم از میزان مجاز فراتر نرود. بدین ترتیب ریسک خرابی موتور و داغ شدن بیش ازحد گیربکس نیز به حداقل می رسد. همچنین این سیستم با اعمال کنترل بر دریچه گاز، سیستم های ترمز ABS ، سیستم کنترل لغزش و… نحوه چرخش تایرها را طوری تنظیم می کند که میزان هرزگردی آن ها به حداقل برسد و درنتیجه اتومبیل پس از حرکت کردن با کمترین هرزگردی مواجه شده و بیشترین کشش را در اختیار راننده قرار دهد.
این سیستم علاوه بر کنترل نحوه چرخش تایرها، مدیریت ویژه ای نیز بر میزان باز شدن دریچه گاز و تنظیمات دنده ها دارد تا پیشرانه در کمال صحت و سلامت، بیشترین راندمان را حین لانچ از حالت درجا به راننده ارائه دهد. بدون وجود این سیستم احتمال خرابی و داغ شدن بیش ازحد موتور و گیربکس خودرو وجود خواهد داشت.
در انتهای مقاله باید بگوییم که در حال حاضر سیستم های لانچ کنترل توسط سازندگان خودروهای خیابانی توسعه داده شده و بسیاری از خودروهای سوپر اسپرت نسبتا گران قیمت از این سیستم به منظور به حداکثر رساندن هیجان رانندگی و همچنین به رخ کشیدن توانایی های محصولات خود در برابر رقبا استفاده می کنند تا کاربران شخصی بتوانند هیجان بیشتری را با اتومبیل های خود در شتاب گیری اولیه تجربه کنند؛ همچنین انواع محصولات فراری، لامبورگینی، بی ام و سری M و… امروزه به سیستم لانچ کنترل مجهز هستند.
آشنایی با آپشن هدآپ دیسپلی در خودرو
