داستان حکایت عاقبت گرگ زاده گرگ شود چیست؟
سعدی شیرین سخن معروف به «شیخ سعدی» یا «شیخ شیراز»، یکی از بزرگترین شاعران تاریخ ایران است که در قرن هفتم می زیسته است. از آثار سعدی می توان به گلستان سعدی، بوستان سعدی، غزلیات سعدی، کلیات سعدی، رساله عقل و عشق، مجالس پنج گانه، نصیحه الملوک و غیره اشاره کرد.در این میان، خوانش گلستان، بوستان و غزلیات سعدی بیشتر در میان مردم رواج پیدا کرد، چراکه شاید محتوای آن ها درس اخلاق و عشق بود برای همگان! تفاوت اصلی بوستان با گلستان سعدی در این است که بوستان به نظم یا همان شعر و گلستان به نثر مسجع نوشته شده است.در ادامه با حکایت عاقبت گرگ زاده گرگ شود آشنا خواهید شد.
فرماندهان اندیشمند کشور ، برای مشورت به گرد هم نشستند و درباره دستیابی بر آن دزدان گردنه به مشورت پرداختند سرانجام عده ای از سربازان ورزیده به کمینگاه دزدان یورش برده و بر آنان چیره شدند ودست بسته آنان را نزد شاه بردند. شاه بی درنگ دستور اعدام آن ها را داد.
اتفاقا در میان آن دزدان ، جوانی نورسیده و تازه به دوران رسیده وجود داشت ، یکی از وزیران شاه ، تخت شاه را بوسید و به وساطت پرداخت و گفت : ((این پسر هنوز از باغ زندگی گلی نچیده و از بهار جوانی بهره ای نبرده ، کرم و بزرگواری فرما و بر من منت بگذار و این جوان را آزاد کن .))
شاه گفت : بهتر این است که نسل این دزدان قطع و ریشه کن شود و همه آنها را نابود کردند ، مار افعی را کشتن و بچه او را نگه داشتن از خرد به دور است و هرگز خردمندان چنین نمی کنند .
وزیر ، سخن شاه را خواه ناخواه پسندید و آفرین گفت و عرض کرد : ولی امید آن را دارم که اگر او مدتی با نیکان همنشین گردد ، تحت تاءثیر تربیت ایشان قرار می گیرد و دارای خوی خردمندان شود ، زیرا او هنوز نوجوان است و روح ظلم و تجاوز در نهاد او ریشه ندوانده است .
هر فرزندی بر اساس فطرت پاک زاده می شود ، ولی پدر و مادر او ، او را یهودی یا نصرانی یا مجوسی می سازند.
پسر نوح با بدان بنشست
خاندان نبوتش گم شد
سگ اصحاب کهف روزی چند
پی نیکان گرفت و مردم شد
گروهی از درباریان نیز سخن وزیر را تایید کردند و در مورد آن جوان شفاعت نمودند. ناچار شاه آن جوان را آزاد کرد و گفت : ((بخشیدم اگر چه مصلحت ندیدم )) .
کوتاه سخن آنکه : آن نوجوان را با ناز و نعمت بزرگ کردند و استادان تربیت را برای او گماشتند و آداب زندگی و شیوه گفتگو و خدمت شاهان را به او آموختند ، به طوری که به نظر همه ، مورد پسند گردید. وزیر نزد شاه از وصف آن جوان می گفت و اظهار می کرد که دست تربیت عاقلان در او اثر کرده و خوی زشت او را عوض نموده است ، ولی شاه سخن وزیر را نپذیرفت و در حالی که لبخند بر چهره داشت گفت :
عاقبت گرگ زاده گرگ شود
گرچه با آدمی بزرگ شود
حدود دو سال از این ماجرا گذشت . گروهی از اوباش و افراد فرومایه با آن جوان رابطه برقرار کردند و با او محرمانه عهد و پیمان بستند که در فرصت مناسب ، وزیر و دو پسرش را بکشد. او نیز در فرصت مناسب (با کمال ناجوانمردی ) وزیر و دو پسرش را کشت و مال فراوانی برداشت و خود را به کمینگاه دزدان در شکاف بالای کوه رسانید و به جای پدر نشست. شاه با شنیدن این خبر ، انگشت حیرت به دندان گزید و گفت :
شمشیر نیک از آهن بد چون کند کسی ؟
ناکس به تربیت نشود ای حکیم کس
باران که در لطافت طبعش خلاف نیست
در باغ لاله روید و در شوره زار خس
زمین شوره سنبل بر نیاورد
در او تخم و عمل ضایع مگردان
نکویی با بدان کردن چنان است
که بد کردن بجای نیکمردان
نگاهی به کتاب گلستان سعدی
از نظر بسیاری از کارشناسان، کتاب گلستان شاهکار بلاغت فارسی است که سعدی در طی چند ماه در سال ۶۵۶ آن را تالیف کرد. برتری نثر کتاب گلستان در مسجع بودن آن است، چراکه به لطف این نوع نثر، سعدی جهان دیده توانست تجربیات خود را از ملاقات با عاشقان، پهلوانان، مدعیان، شیوخ، صوفیان و رندان در قالب حکایت های مختلف در اختیار همگان بگذارد و به نوعی به کمک آن ها درس اخلاق بدهد. گلستان در اصل شامل یک دیباچه و هشت باب (فصل) است شامل این عناوین: در سیرت پادشاهان، در اخلاق درویشان، در فضیلت قناعت، در فوائد خاموشی، در عشق و جوانی، در ضعف و پیری، در تاثیر تربیت و در آداب صحبت. در هرکدام از این باب ها به نکات اخلاقی و پند و اندرزهای مشخصی در قالب چندین حکایت اشاره شده است. به گونه ای که اکثر خوانندگان پس از خواندن آن ها، برای لحظه ای در فکر فرو می روند. در اصل، سعدی در این کتاب قصد ندارد که تاریخ را ورق بزند، چراکه تمام وقایعی که ذکر کرده واقعی نیستند، اما خواننده می تواند از مفهوم آن ها متوجه شرایط زمانه در آن دوره بشود.
حکایت زیبای مور و قلم مثنوی معنوی
