ماجرای کشف گور دسته‌جمعی در مشهد و بازخوانی پرونده این جنایت

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از فارس، طی روز های اخیر در مشهد اخباری درباره کشف بقایایی از گور دسته جمعی شهدای واقعه گوهرشاد در فضای مجازی شنیده می شود، ظاهراً این گور جدید در گودال خشت مال های مشهد کشف شده است، البته اینکه بقایای پیکر های کشف شده مربوط به جنایت گوهر شاد باشد هنوز تأیید قطعی نشده است، اما احتمال انتصاب این پیکر ها به شهدای گوهرشاد زیاد است.

این اتفاق درحالی رخ می دهد که شاهدان بسیاری از همان سال روایت می کردند که پس از کشتار مردم در مسجد گوهر شاد مأموران رضاخان پیکر های مطهر شهدا و حتی زخمی ها را با کامیون به چند نقطه در مشهد منتقل و بدون انجام غسل و کفن به صورت جمعی دفن کردند و تخمین ها در این زمینه حدود ۴ هزار شهید است.

به این بهانه نگاهی دوباره می اندازیم به جنایت مسجد گوهر شاد که سال ۱۳۱۴ درپی اعتراض مردم به کشف حجاب توسط عمال رضاشاه پهلوی رخ داد.

اعتراض مردم مشهد و دیگر شهر ها به کشف حجاب و تحصن در مسجد گوهر شاد حرم امام رضا (ع)

تیرماه ۱۳۱۴ مردم مشهد مقدس در کنار مردم شهر هایی مثل قم، تبریز، شیراز و برخی دیگر شهر ها در اعتراض به سیاست های کشف حجاب رضاخانی به خیابان ها ریختند. این اعتراضات در پی محاصره منزل آیت الله قمی و سخنرانی های آتشین شیخ محمدتقی بهلول بالا گرفت و مردم به آستان مقدس امام رضا (ع) پناه برده و در مسجد گوهرشاد متحصن شدند و اعلام کردند که تا مسئله کشف حجاب رفع نشود از آنجا خارج نمی شوند.

اما مأموران به دستور رضاخان، اطراف حرم و مسجد را محاصره کرده، شروع به تیراندازی کردند و در نتیجه هزاران نفر از مردم غیرتمند ایران به جرم دفاع از حجاب، به خاک و خون کشیده شدند و مأموران رژیم پهلوی، پیکر مطهر این شهدا و زخمی هایی که هنوز نفس می کشیدند را در گورهای دسته جمعی ریخته و مدفون ساختند.

روایت مرحوم شیخ محمد تقی بهلول از فاجعه گوهر شاد و دفن شهدا و زخمی ها در گورهای دسته جمعی

مرحوم شیخ محمدتقی بهلول از جمله کسانی بود که در جریان تحصن مردم مشهد در مسجد گوهرشاد حضور داشت و یکی از رهبران این جریان بود. وی در این باره می گوید: رضاخان قلدر به دنبال رفتارهای ضددینی خود، مسئله کشف حجاب را مطرح کرد که اعتراض همه علما و مراجع را به دنبال داشت. آیت الله حاج آقا حسین قمی تصمیم گرفت از مشهد به تهران برود و رضاخان را از این کار بازدارد، اما رضاخان ایشان را بازداشت و در باغی حبس کرد. بعد هم به مأموران خود دستور داد علمای شاخص مشهد از جمله: حاج شیخ علی اکبر نهاوندی، حاج شیخ غلامرضا طبسی، حاج شیخ مهدی واعظ و حاج شیخ عباس قمی (صاحب مفاتیح الجنان) را بازداشت کنند. بنده هم جزو کسانی بودم که حکم بازداشتم صادر شده بود. آن موقع بیش از ۲۷ سال نداشتم.

این اتفاقات سبب تحصن مردم در مسجد گوهر شاد شد و واقعیت این است که تا آن روز، چنان جمعیتی را در هیچ جا ندیده بودم و با فشار مأموران نه تنها از جمعیت کاسته نشد بلکه لحظه به لحظه به جمعیت افزوده شد.

یکی از نگهبانان حرم خیانت کرد و مأموران به ما حمله کردند

تا اینکه حرم به محاصره مأموران درآمد، آنها حتی در ورودی های شهر هم مأمور گذاشته بودند تا از ورود روستاییانی که می خواستند به تحصن کنندگان بپیوندند، جلوگیری کنند. آن روز در حرم سعی کردم عده ای را جلوی درهای ورودی مسجد و حرم به نگهبانی بگذارم. متأسفانه در اصلی ورودی به فردی سپرده شد که بعدها به ما خیانت کرد. ما به رغم نابرابری عِدّه و عُدّه، چاره ای جز مقاومت نداشتیم. بالاخره قبل از اذان صبح مأموران با توپ و تفنگ به ما حمله کردند و عده زیادی را به خاک و خون کشیدند.

مأموران رضاخان مجروحان را هم با شهدا در گور های دسته جمعی دفن می کردند

مأموران رضاخان بسیاری از مجروحان را که هنوز زنده بودند، همراه شهدا در گورهای دسته جمعی دفن کرد. بعدها شاهدان عینی برایم نقل کردند کامیون هایی پر از افراد زخمی را از محوطه حرم جمع می کردند و در حالی که از آنها خون می چکید، به نقاط نامعلومی می بردند!

سعید تشکری، نویسنده کتاب «پاریس، پاریس» و محقق موضوع قیام گوهرشاد در گفت وگو با فارس با توجه به اظهارات برخی کاربران شبکه های اجتماعی درباره این گور های دسته جمعی می گوید: طبق اسناد تاریخی که در کتابخانه ملی موجود است شهدای واقعه گوهرشاد در چندین نقطه از جمله پایین خیابان مشهد، گورستان پشت بانک ملی، کوچه ثبت و باغ خونی تدفین شدند. البته گورهای دسته جمعی در باغ خونی قابل استناد است، اما متأسفانه هیچ کس در مورد واقعه گوهرشاد حاضر نیست یک بار به شکل کلان و جدی نگاه عمیق و پژوهش شفاف به این جنایت داشته باشد.

البته با مشخص شدن ابعاد مختلف جنایت گوهرشاد، خصوصاً در سال های اخیر توجه ویژه ای به آن شده تا جایی که روز ۲۱ تیرماه سالروز واقعه گوهرشاد به عنوان روز عفاف و حجاب در تقویم رسمی کشور به ثبت رسید.

جنایت مسجد گوهر شاد از بیان امام خمینی (ره)

امام خمینی (ره) در یکی از سخنان خود در تبیین جنایات رژیم پهلوی فرمودند: «قتل عام مسجد گوهرشاد را من به خاطر دارم، و کسانی که به سن من هستند به خاطر دارند که در مسجد و معبد مسلمین که مرکز اقامه نماز بود، عبادت خدا بود، اینها ریختند و یک عده از مظلومین که برای دادخواهی آنجا مجتمع شده بودند، قتل عام کردند و از بین بردند» (صحیفه امام؛ ج ‏۱۱، ص ۳۲)

ماجرای گوهرشاد از کجا شروع شد

ماجرا از آنجا شروع شد که رضاشاه که در سال ۱۳۱۳ با هماهنگی نخست وزیرش محمدعلی فروغی، سفری چهل روزه به ترکیه داشت و پس بازگشت به ایران تصمیمات جدیدی را در جامعه اعمال کرد که از جمله آن می توان به استفاده از کلاه شاپو برای مردان و برداشتن زوری حجاب از سر زنان از جمله این تصمیمات بود. البته برداشتن حجاب در ترکیه اجباری و با زور نبود اما رضاخان با این اقدام دیکتاتوری اش را نشان داد و با ضرب و شتم حجاب از سر زنان بر داشت.

تظاهرات مردم شیراز پیش از فاجعه گوهرشاد

اما مردم مؤمن و مذهبی ما این تصمیم را بر نتابیدند و با تمام وجود در برابر این تصمیم رضاخان ایستادند. برگزاری جشن کشف حجاب در شیراز و اعتراض علما و مردم شیراز به نوعی آغازگر اعتراضات مردم بود و در شهر های مشهد، تبریز و قم مردم قیام کردند و در مشهد اعتراضات مردم به تحصن انجامید و مردم سه روز در مسجد گوهرشاد تحصن کردند و رضاشاه به محض شنیدن این اتفاق خودش دستور کشتار مردم را صادر کرد.

با حمله مأموران به مردم هزاران نفر به خاک و خون کشیده شدند و مأموران پیکر ها را که حتی برخی از آنها هنوز نفس می کشیدند را با کامیون به نقاطی مانند باغ خونی انتقال دادند و دفن کردند.

به گزارش فارس از بزرگی این جنایت همین بس که امروز پس از گذشت ۸۶ سال از این فاجعه، یکی دیگر از گور های دسته جمعی پیکر شهدای گوهر شاد کشف شده است.

(فیلم) سومین گور دسته جمعی در کانادا کشف شد