چندین سال است که استفاده کننده گان و خریداران حین خرید طلا، باید حدود ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنند. این مالیات میتواند هزینه ها را برای خریداران بالا ببرد. برای همین مردم به فکر این افتادند که هر طور شده هزینه های خرید طلا را کاهش دهند. در نهایت اغلب مردم به این نتیجه رسیدند که طلای کم اجرت بخرند تا هزینه اضافی که برای مالیات میپردازند را جبران کنند.همین موضوع باعث شده که طی سالیان گذشته ما شاهد پا گرفتن مفهومی به نام طلای کم اجرت و یا حتی طلای بدون اجرت باشیم که این روزها بسیار به آن اهمیت داده میشود.
کارمزد طلا چیست؟
شما زمانی که یک طلا می خرید علاوه بر ارزش خود طلا که شامل وزن و عیار آن می شود، یک هزینه دیگر به نام کارمزد ساخت را نیز پرداخت می کنید شما می بایست دستمزد و حقوق کسانی که بر روی آن قطعه طلای خام کار کرده اند را هم بپردازید پس مقدار پولی که بابت هر گرم ساخت به کارخانه و کلاً به بنکدار پرداخت می گردد، اصطلاحا کارمزد ساخت طلا یا همان اجرت طلا می نامیم.
اجرت یا کارمزد ساخت، بسیار متنوع هست و از قانون و فرمولی پیروی نمی کند. کارهایی که مدل جدیدتری هستند، معمولاً اجرت بالاتری نسبت به مدل های قدیمی دارند. یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار در کارمزد طلا می تواند این باشد که فرد طلاساز چقدر در درست کردن آن مصنوعات طلا سهم داشته است. امروزه دستگاه های CNC و ربات ها، جای انسان ها را گرفته اند. کارمزد ساخت طلاهایی که با استفاده از این دستگاه ها ساخته می شوند، کمتر هستند. هرچقدر در حین ساخت مصنوعات طلا، کسری طلا زیادتر باشد، کارمزد افزایش پیدا می کند. همچنین در جواهرسازی به علت دقّت زیاد کار و استفاده از سنگ های قیمتی که احتمال شکستن آن وجود دارد، معمولاً کارمزد آن بالاتر هست. نکته جالب دیگر در مورد کارمزد طلا این هست که کارمزد یک نوع کار بر روی دو فلز متفاوت، اجرت های متفاوتی دارند. امّا در کشورهای اروپایی اینگونه نیست.
کارمزد طلا گرمی حساب می شود. یعنی هر گرم طلا مثلاً ۳۵ هزار تومان کارمزد دارد. بعضی از طلافروشان، درصدی حساب می کنند که معمولاً بین ۴ تا ۶ درصد قیمت طلا نیز رسیده است. کارمزد طلا به صورت درصدی از نظر اتحادیه ممنوع می باشد. کارمزد زیورآلات خارجی مثلاً ایتالیایی ممکن است به بیش از ۲۰۰ هزار تومان در یک گرم برسد. بعضی از زیورآلات ایرانی ساخت اصفهان نیز چنین کارمزدی دارد. حال برویم سروقت محاسبه ی قیمت طلا به همراه کارمزد یا اجرت ساخت آن؛ در حالت کلی قیمت طلای ساخته طبق فرمول زیر محاسبه می شود:
۹ درصدمالیات + ۷ درصد سود مغازه دار + (وزن کل طلا×(قیمت یک گرم طلا + اجرت ساخت یک گرم طلا ))
طبق فرمول بالا مسلماً کارمزد مصنوعات طلا در یک یا دو گرم بسیار به چشم نمی آید؛ اما فرض کنید قصد خرید یک سرویس طلای ۴۰ گرمی را دارید اگر هر گرم از این سرویس طلا حداقل اجرت ساختی معادل ۳۵ هراز تومان داشته باشد و قیمت هر گرم طلا ۳۸۰ هزار تومان باشد، قطعاً قیمت کارمزد ساخت این سرویس قابل چشم پوشی نیست! برای نمونه قیمت این سرویس طلا را باهم محاسبه می کنیم:
- قیمت هر گرم طلا ۱۸ عیار : ۳۸۰ هزار تومان
- کل وزن سرویس طلا : ۴۰ گرم
- اجرت ساخت هر گرم سرویس طلا : ۳۵ هزارتومان
- سود مغازه دار: ۷%
- مالیات ارزش برافزوده : ۹ %
طلای دست دوم
در ویترین اکثر طلافروشی ها می شود طلای دست دوم هم پیدا کرد. طلا هایی که ظاهر سالم و درست و حسابی دارند سریع ذوب نمی شوند و دوباره به اسم طلای دست دوم فروخته می شوند. خرید طلای دست دوم و بدون اجرت برای بسیاری از خانم های آسان پسند، بازار بسیار پر سود برای استفاده بیش از پیش از این عنصر گرانبهاست. بسیاری از این اجناس روزی با کارمزدی بسیار بالا در ویترین مغازه های طلا فروشی، فروخته می شده و اکنون با قیمتی باورنکردنی در دسترس شما قرار گرفته است. اما آیا واقعا طلای دست دوم بخریم یا نو؟ آیا تفاوت قیمت ناشی از دست دوم بودن طلا، نمی تواند عامل مهمی برای یک خرید مناسب تلقی شود؟
هر چيزي دست دومش ارزان تر است. اُجرت يعني مبلغي كه بابت درست كردن طلاي خام باید بپردازیم که در طلاهای دست دوم این اُجرت پرداخت نمی شود به همین دلیل مدتی است که فروش مصنوعات طلا و جواهر تحت عنوان طلای دست دوم و بدون اجرت ساخت در بیشتر شهرهای کشورمان رواج پیدا کرده است. طلای دست دوم بدون اُجرت بوده و با تفاوتی اندک از قیمت روز اعلام شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به فروش می رسد. نکته اینکه، اجرت ساخت فقط یک بار حساب می شود و اینطور نیست که یک انگشتر را ۲۰ بار بفروشند و هر بار هم مزد ساختش را بگیرند. به خاطر همین در زمان خرید طلای دست دوم، شما فقط پول وزن طلا را می دهید و البته سود فروشنده از این معامله.
اجرت ساخت طلا یک آیتم توافقی بین خریدار و فروشنده است و معمولا فروشنده به آن در صورت ناآشنا بودن شما اشاره نمی کند و می توانید با کمی جست وجو در بازار طلا، طلای نو بدون اجرت پیدا کنید. درصد سود طلافروشان ۱۲درصد است که شامل ۵ درصد مالیات ارزش افزوده و ۷ درصد سود فروشنده است. درصورت اشکال در محاسبات فروشنده، به اتحادیه مراجعه کنید تا موارد تخلف را پیگیری کنند.
لازم به ذکر است که بنای مزد ساخت طلا و جواهر براساس طرح آن تعیین می شود. طلاهایی که با ماشین و در تیراژ بالا ساخته می شوند، مزد ساخت پایین تر و آنهایی که کار دست و محدود تر است، مزد ساخت بالاتری دارند، اما به این معنی نیست که تمام طلاهای ساخت ماشین کم اجرت هستند، بلکه پیچیدگی طرح و نوع سوار شدن سنگ ها، در بالا بردن هزینه اجرت تاثیر می گذارند.
همیشه طلاي بدون اُجرت يا دست دوم لزوما قديمي و كهنه و داغون نيست. در بسیاری از اوقات فردی که طلای خود را می فروشد به پول آن نیاز داشته و سرويس يا ديگر ملزومات طلاي خودش رو به صورت نو به فروش می رساند. یا بسیاری از افراد جهت چشم و همچشمی هر از چندگاهی طلاهای خود را می فروشند و طلای نو می خرند که این طلا کار کرده نیست ولی دست دوم محسوب می شود.
بايد توجه داشته باشد كه خرید طلای دست دوم بهترین گزینه برای سرمایه گذاری است. اولا اگر دوست داشتید استفاده می کنید و در واقع برای خریدش فقط پول طلای خام را می دهی و خبری از مالیات بر ارزش افزوده و اجرت مغازه هم نیست و دوماً می توانید با کمترین ضرر هم به فروش برسانید. یکی از معایب خرید طلای دست دوم این است که انتخاب های شما محدود خواهد بود و باید قید خرید طلاهای با طراحی جدید را بزنید.
تشخیص طلای دست دوم
بازار طلاهای دست دوم مدت هاست که داغ است؛ تشخیص طلای دست اول و دست دوم، شاید تا حدودی مشکل باشد. در خرید طلای دست دوم بسیار دقت کنید. بعضی از طلا فروشان ، مصنوعات ۱۷ عیاری که در سالیان دور تولید شده و یا بدلیجاتی که خیلی شباهت زیادی به مصنوعات طلا دارند را به عنوان طلای متفرقه خریداری و به مشتری تحت عنوان طلای بدون اجرت ساخت می فروشند.