کتاب جنگ جهانی دوم در اروپا (World War 2 In Europe) روایتگر جنگی است که این قاره را دستخوش مشکلات و تغییرات عجیبی کرد، حملهای که سرآغاز جنگی شش ساله بود و نه تنها اروپا بلکه جهان را به خاک و خون کشید و جان تقریبا پنجاه میلیون انسان را گرفت.
اثر مصوّر حاضر، یکی از دفاتر «مجموعه تاریخ جهان» است که با هدف آشنایی با زمینههای فرهنگی رخدادهای تاریخی، تدوین میشود. در این مجموعه، اندیشههای سیاسی، فرهنگی و فلسفی تأثیرگذار در گذار تمدّن از بینالنّهرین و مصر باستان به یونان، روم، اروپای قرون وسطی و تمدّنهای دیگر جهان تا روزگار معاصر پی گرفته میشود. دفتر حاضر، به شرح چگونگی وقوع جنگ جهانی دوم اختصاص دارد. جنگ جهانی دوم، در سپتامبر 1939 میلادی، با حمله ارتش آلمان به لهستان آغاز شد و شش سال به طول انجامید. این جنگ، نتایج مرگبار و مخرّبی بر قارّه اروپا گذاشت. در این دفتر، پس از شرح روی کار آمدن هیتلر، اقدامات او، شروع جنگ، پیشرفت و نتایج آن، و سرانجام، سقوط آلمان نازی توضیح داده شده است. در پایان اثر نیز، منابع بیشتری برای مطالعه معرّفی شده است.
پس از مقدمه، فصل اول کتاب صوتی جنگ جهانی دوم از ویرانههای جنگ جهانی اول شروع میشود. از اینکه جهان پس از این جنگ چه تغییراتی به خود دیده بود و اینکه چگونه اوضاع بد اقتصادی، خصوصا در آلمان و ایتالیا و نارضایتی از عهدنامه ورسای که در آن آلمان محکوم به پرداخت غرامتی سنگین شده بود و همچنین پابرجای ماندن انگیزههای اصلی وقوع جنگ اول، ازجمله نداشتن مستعمره و فقدان فضای حیاتی، همگی به استمرار انگیزههای خصمانه دامن میزد. سپس، نویسنده، هیتلر را معرفی میکند. ظهور او بهعنوان یک افسر ارتش اتریشی و تبدیلشدنش به یک سیاستمدار، تاسیس حزب نازی و مرامنامه ایدئولوژیک این حزب و چگونگی در دست گرفتن قدرت تام در آلمان و رسیدن بهجایگاه پیشوایی، داستانی عجیب و جالبتوجه دارد که در این فصل با ذکر جزئیات بیانشده است. و بالاخره جنگ آغاز میشود:
«در سپیدهدم روز جمعه اول سپتامبر سال 1939، یک سپاه بزرگ آلمانی در پی فرمان آدولف هیتلر، دیکتاتور آلمانی که چند سالی پس از کسب قدرت به بهانههای واهی سودای جهانگشایی در سر میپروراند، به کشور همسایه، لهستان، حمله و هر چه را بر سر راهش بود ویران کرد. این حمله آلمان نازی، سرآغاز جنگی ششساله در اروپا بود که به مرگبارترین درگیری تاریخ تبدیل شد. جنگی مخوف و هولناک که جان تقریبا پنجاه میلیون انسان را گرفت. مردم آلمان که مشکلات حیرتانگیز اقتصادی و سیاسی دهه 1920 و اوایل 1930 آنها را به ستوه درآورده بود، پیروی کورکورانه از رهبر پر جنب و جوشی را برگزیدند که وعده میداد زندگی آنها را بهبود بخشد و شکوه و افتخار از دسترفته آلمان را احیا کند؛ اما هیتلر پس از دستیابی به قدرت کامل در آلمان، بهجای عمل به وعدههایش برنامه مرگبار خودش را در پیش گرفت که شامل تسخیر اروپا و روسیه و نابودی جمعی اشخاص نامطلوب بود». پس از اشغال لهستان، به شرحی که در کتاب آمده ارتش آلمان نازی با حملاتی برقآسا چندین کشور را اشغال میکند و به وضعیت جبهههای رقیب یعنی اردوگاه متفقین میپردازد. از نکات قابلتوجه، چگونگی رشد و به اوج رسیدن اندیشه برتری نژادی در این دوران است. تصفیه نژادی، حذف عناصر نامطلوب، اردوگاههای آدم سوزی، دستگاه تبلیغاتی نازی و آمادگی برای مقابله با مقاومت کشورهای اشغالشده و خطری جدی به نام ارتش روسیه، گسترش آتش جنگ به سایر نقاط جهان و... برخی از کلیدواژههای مهم این فصول، به شمار میآید. کمی بعد از این مراحل، فیلیپ کاوین، آغاز حمله بزرگ و سرنوشتساز آلمانها به روسیه را شرح میدهد. از سویی دیگر تحرکات فرانسه، ایفای نقش آمریکا در آسیا و کش مکش ژاپن با چین و دیگر همسایگانش و بسیاری اتفاقات ریز و درشت دیگر ازنظر گذرانده میشود. «نبرد استالینگراد به یک جنگ شدید خیابانی تبدیل شد که در آن آلمانیها برای هر وجبی که به دست میآوردند خون میدادند. یک ستوان آلمانی حاضر درصحنه نوشت: خیابان را دیگر نه با متر بلکه با اجساد باید اندازهگیری کرد... . استالینگراد دیگر یک شهر نیست. در روز، ابر عظیمی از دود سوزان و کورکننده است، کورهی بزرگی است که از بازتاب شعلهها روشن است و زمانی که شب فرامیرسد، یکی از آن شبهای بسیار گرم، زننده و خونین است، سگها به درون (رود) ولگا میپرند و با درماندگی شنا میکنند تا به آنطرف رود برسند. شبهای استالینگراد برای آنها وحشتانگیز است. حیوانات از این جهنم میگریزند؛ سختترین سنگها نمیتوانند برای مدت زیادی آن را تحمل کنند؛ تنها آدمها تاب میآورند». و بالاخره شکستی سخت در روسیه و زیر و رو شدن تمام محاسبات جنگ، آلمانها بهنوبت، تمامی فتوحاتشان را از دست میدهند و این بار این متفقین هستند که به قلمرو نازیها یورش میبرند. یک هفته قبل از اعلام سقوط رسمی آلمان نازی، هیتلر خودکشی میکند و حالا در اردوگاه متحدین، تنها ژاپن است که هنوز مقاومت میکند و جنگی با بیش از 50 میلیون کشته با جنایتی بزرگ در ژاپن پایان مییابد. و در انتها توضیح داده خواهد شد که هم چون علتها، نتیجههای این نبرد عظیم نیز فوقالعاده مهم بود. اتمام این جنگ، نقطه آغازی بود برای دورانی جدید و ظهور قدرتهایی جدید که به تعاریف نوینی از جنگ و صلح رسیدند. جهان به دو بلوک شرق و غرب تقسیم شد و نهادهایی بینالمللی نیز برای پیشگیری از چنین فجایعی شکل گرفت، هرچند آنطور که باید، کارآیی نداشت.
کتاب جنگ جهانی دوم در اروپا، علاوه بر ذکر جزئیات دقیق تاریخی، تلاش دارد، نگاهی موشکافانه و تحلیلگرانه به این دوره داشته باشد. جنگ جهانی دوم اتفاقی بسیار حائز اهمیت و چندوجهی در تاریخ بشریت بود که تنها با وقایعنگاری صرف، نمیتوان پرده از رمز و رازش برداشت. دلایل بسیاری برای وقوع این جنگ وجود داشت، بهگونهای که در فاصله بین دو جنگ جهانی، تقریبا اکثریت سیاستمداران، روشنفکران، نظامیان و حتی بسیاری از مردم اروپا، اطمینان داشتند که دیر یا زود جنگ دیگری رخ خواهد داد. از همین رو در فاصله بین دو جنگ، کشورهای متخاصم جنگ اول، خودشان را برای رویارویی دوم آماده میکردند که شامل اقداماتی نظیر سر و سامان دادن وضعیت اقتصادی و پیاده کردن مدل اقتصاد جنگی، مجهز کردن خود به انواع و اقسام سلاحهای جدید از طریق سرمایهگذاری و به خدمت گیری علوم جدید در صنایع نظامی، ظهور احزاب تندرو و افراطی در راس کار حکومتها و پیدایش دیکتاتورهای بزرگی بود که بتوانند به هر طریق ممکن، تمام توان کشور خود را برای مقابله با دشمن، به خدمت بگیرند. این کتاب طیفی بسیار گسترده از بنیانهای تاریخی، فلسفی، فرهنگی، سیاسی و جغرافیایی اختلافات و تعارضات بین کشورهای درگیر، پیش روی مخاطب قرار میدهد و سعی دارد علاوه بر بیان بسیار دقیق رویدادها، به ریشهیابی آنها نیز بپردازد.
نویسنده: فیلیپ کاوین
مترجم: مهدی حقیقت خواه
زبان: فارسی
ناشر چاپی: نشر ققنوس
تعداد صفحات: 124
موضوع کتاب: کتابهای تاریخی، فلسفی و اجتماعی، کتابهای تاریخ جهان
نسخه الکترونیکی: دارد
نسخه صوتی: دارد
بنابراین «مجموعه تاریخ جهان» سعی دارد چشماندازی گسترده و ژرف از سیر تاریخ عرضه کند. این مجموعه با ارائه زمینههای فرهنگی رخدادهای تاریخی، اندیشههای سیاسی، فرهنگی و فلسفی تاثیرگذار را در گذر مشعل تمدن از بینالنهرین و مصر باستان به یونان، روم، اروپای قرون وسطی و دیگر تمدنهای جهانی تا امروز را شامل میشود. این مجموعه، نه تنها برای آشنایی خوانندگان و مخاطبانش با مبانی تاریخ تدوین شده است، بلکه در پی آگاه ساختن آنها از این واقعیت است که زندگیشان بخشی از سرگذشت کلی انسانهاست. امیدوارم از محتوای معرفی کتاب نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که کتاب دوست هستند، میتوانید ارسال نمایید و برای مشاهده ی مطالب مرتبط دیگر میتوانید به بخش فرهنگ و هنر ساعدنیوز مراجعه نمایید. همچنین شما نیز بهترین کتابی که تا حال مطالعه کرده اید، برای ما معرفی نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.