از آنجایی که کشور صربستان جزو مقاصد مهم و درجه یک گردشگری و پربازدید در دنیا محسوب نمی شود ، قطعا مسافران اطلاعات کمتری در خصوص ویژگی ها و روابط فرهنگی این کشور نسبت به سایر کشور های توریستی دارند.
لازم به ذکر است که سال های متوالی زمان برد تا فرهنگ مردم صربستان به شکل امروزی اش کامل شود و اینکه از آنجایی که حدود سه قرن تحت سلطه عثمانی ها بوده اند ، سنت و آداب و رسومشان تا حد زیادی از آن ها تأثیر گرفته است و صربی ها به شدت به هنر علاقه مند هستند و برایشان دارای الویت مهم و اساسی دارد و به همین دلیل است که نقاش ، مجسمه ساز ، بازیگر و آهنگسازان بسیار هنرمند و زبردستی را می توان در میان مردم مشاهده کرد و در ضمن بعد از انقلاب صربستان و مستقل شدن این کشور ، روی فرهنگ صربی بیشتر کار شد تا بتوانند آن را بیشتر از قبل تقویت کرده و موفق هم شدند و در آخر برای اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید تا شما مسافران عزیز را بیشتر با فرهنگ و آداب و رسوم مردم صربی آشنا سازیم. در فرهنگ صربستان روز جمعه سیاه کار کردن کلا ممنوع بوده و افراد مومن و معتقد تمام روز را مشغول به عزاداری ، نیایش و روزه هستند.
زبان مردم صربستان
مردم این کشور به زبان صربی با یکدیگر صحبت می کنند که مردم کرواسی و بوسنی نیز بر اساس ایده ” فهم متقابل “ می توانند زبان آن ها را درک و متوجه شوند و همچنین این زبان ، گویش های متفاوتی را در خود جای داده است اما زبان استاندارد آن بر پایه گویش ” اشتوکاوی ( Shtokavian ) ” بوده و در کشورهایی همچون کرواسی ، رومانی ، مجارستان و اسلواکی نیز به عنوان زبان اقلیت شناخته شده و استفاده می شود ؛ لازم به ذکر است که در زبان صربی دو سیستم نوشتاری متفاوت وجود دارد که مردم از الفبای سیریلیک ( Cyrillic ) هنوز در مدرسه و برای اسناد رسمی کمک گرفته و در سایر موارد، بیشتر از الفبای لاتین استفاده می کنند.
دین مردم صربستان
بیشتر مردم صربستان ، مسیحی و پیرو کلیسای ارتدکس هستند و البته پیروان کلیسای کاتولیک و دین اسلام را نیز می توان میان آن ها مشاهده کرد و در مجموع نمی شود گفت که صربی ها یک مذهب ملی به خصوصی را پیروی می کنند اما مسیحی های ارتودکس ، تعدادشان بیشتر بوده و ” اسلاوا ( Slava ) “ را جشن می گیرند که در ” عید مقدسان “ برگزار می شود.
آشنایی با آداب اجتماعی مردم صربستان
صربی ها بیشتر دوست دارند با خانواده و دوستان نزدیکشان وقتشان را بگذرانند و دیدگاه فرد گرایی در فرهنگ آنها و در روابطشان چندان دیده نمی شود و اینکه مردم برای مهمان نوازی اهمیت بسیاری قائل بوده و توجه داشته باشید اگر میزبان شما غذایی را به شما تعارف کرد که خودش شخصا آن را برایتان تدارک دیده و درست کرده بود ، حتما تشکر و قدردانی نسبت به لطف و زحمات او را با صمیمیت ابراز کنید و همچنین یکی از ویژگی های مهم و عالی در میان مردم صربستان دیده می شود این است که حس شوخ طبعی بسیار بالایی دارند و اگر می خواهید پایه دوستی و روابطتان را با صربی ها محکم تر شود یکی از راه هایش این است که وقتی برای غذا خوردن به بیرون می روید، تمام هزینه را شما پرداخت نمایید و شما گاهی اوقات، تنها راه انجام دادن این کار این است که یواشکی خودتان را به صندوق برسانید و حساب کنید و در غیر این صورت مدنظر داشته باشید که صدای تعارف و دعوای معروف سر اینکه چه کسی باید پول غذا را پرداخت کند قطعا در رستوران بالا خواهد گرفت !
در ضمن صربستان تنها کشور اروپایی است که از دو سیستم نوشتاری متفاوت برای یک زبان استفاده می کند که این خود هنرمندی می خواهد ، یعنی صرب ها هم از حروف لاتین و هم از حروف ” Cyrillic “ برای نوشتن استفاده می کنند و اینکه حروف نگاری Cyrillic هنوز در نگارش اسناد رسمی و تدریس در مدارس مورد استفاده قرار می گیرد ولی مردم برای کار های عادی و روزمره خود حروف لاتین را برای مکتوبات خود ترجیح داده و استفاده می کنند.
نکته بعدی در مورد این مردم این است که صربی ها به شوخ طبعی و خوش ذوقی در دنیا معروف و زبانزد بوده و شوخی های رایج آن ها عموما از نوع شوخی های سیاه ( طنز تلخ یا همان نوعی از طنز که به نقد خنده آور مسائل معضلات و مشکلات روزمره زندگی می باشد ) و همچنین در قالب جوک های محلی ساخته می شود ؛ همچنین مهمان نوازی و احترام به مهمان در میان آنها جایگاه اساسی و مهمی در این کشور دارد تا جایی که ترجیح می دهند به خود سختی و مشقت بدهند تا شما از سفر و بازدید خود در کنار آن ها نهایت لذت و خوشگذرانی را ببرید و اینکه اگر میزبان به شما چیزی پیشنهاد می دهد که خودش آماده و مهیا کرده است را سعی کنید بدون فکر کردن قبول کرده و اصلا آن را رد نکنید ، چون ناراحت می شوند و شما گردشگران وقتی با اهالی صربستان دست می دهید ، سلام و احوال پرسی می کنید یا لیوان های نوشیدنی خود را تکان می دهید، ارتباط چشمی شما خیلی مهم تلقی شده و اگر نمی خواهید فکر کند که به او بی توجه هستید و ارزشی برای او قائل نیستید، بهتر است همزمان به طرف مقابل نگاه کنید این نوعی احترام متقابل محسوب می شود.
لباس سنتی مردم در صربستان
تاثیرات کشورهایی همچون اتریش ، آلمان و ایتالیا را در تنوع لباس های سنتی صربی ها کاملا مشاهده می شود و البته این لباس ها نیز مانند اکثر فرهنگ های دیگر با گذشت زمان و پیشرفت و به روز شدن شهرنشینی و موضوع مد روز ، دستخوش تغییرات چشمگیری شده و کمتر از آن ها استفاده می شود و بیشتر، خانم های روستایی آن ها را به مناسبت های رسمی و گوناگون یا به عنوان جذب توریست می پوشند و در ضمن ” یلک ( jelek ) یا همان ” جلک ” ، جلیقه ای پشمی زیبایی است و گل هایی که برای طرح گلدوزی پیشبند و جوراب یا دیگر قسمت های لباس استفاده می شود معمولا به رنگ قرمز روشن بوده که این نمادی از افراد کشته شده در نبرد کوزوو ( Battle of Kosovo ) می باشد که بسیار هم برای این مردم با ارزش و قابل احترام است و اغلب خانم ها در قدیم کفشی به نام اوپاناک ( opanci ) را به همراه جوراب هایی بلند که به زیبایی هر چه تمام گلدوزی شده به تن می کردند که این کفش ، یکی از نمادهای ملی کشور صربستان نیز بشمار می رود.
آیین بزرگ و مهم صربستان ، جمعه بزرگ
در آیین کلیسای ارتودوکس صربستان ، جمعه بزرگ ( veliki petak ) روز به صلیب کشیده شدن مسیح (ع) می باشد که برای افراد مومن مسیحی غمگین ترین روز برایشان در تاریخ بشمار رفته و به آن ” جمعه سیاه ” نیز می گویند و همچنین آیین ها و مراسم مذهبی مهم و خاصی را در کلیساها برگزار می کنند و مراسم گرامیداشت این روز در میان مردم نیز با آداب و رسوم متنوع و قابل احترامی همراه می گردد و در ضمن توجه داشته باشید که طبق تعلیمات کلیسای ارتودوکس ، در این روز کار کردن کلا ممنوع بوده و افراد مومن و معتقد تمام روز را مشغول به عزاداری ، نیایش و روزه بوده و اینکه آنها از خوردن گوشت پرهیز کرده و به جای وعده غذایی از سبزیجات و میوه استفاده می کنند ، همچنین موسیقی و شادی در این روز حرام می باشد و برای نشان دادن اهمیت این واقعه مهم ، مردم از انجام کارهای روزمره اجتناب میکنند و به عبادت می پردازند و معتقدان ارتودوکس بر حسب احترام به این روز در جمعه بزرگ آتشی نمی افروزند و نانی نمی پزندو در ضمن در جمعه سیاه ، زنان سوزن به دست نمی گیرند و نیز اعتقاد دارند در غیر این صورت دست آنها حتما زخمی خواهد شد!
نکته حائز اهمیت در این روز این است که آداب و رسوم جمعه بزرگ خیلی متفاوت است مثلا یک نمونه رنگ کردن تخم مرغ های عید پاک است که توسط زنان و دختران صورت می گیرد و جالب است بدانید که تخم مرغ نشانه زایش و زندگی جاویدانی است که مسیح به یاران خود وعده داده است و اینکه اولین تخم مرغ رنگ شده که حتما باید به رنگ قرمز باشد اهمیت بسیار ویژه ای دارد و معمولا تا عید پاک سال آینده آن را نگه می دارند ، ضمنا رنگ سرخ دارای سمبلی از خون ریخته شده مسیح محسوب می شود .
تخم مرغ های رنگ شده آغاز رسم دیگری در روز عید پاک در این کشور است و به ” جنگ تخم مرغ های عید پاک ” نیز مشهور می باشد و به این ترتیب که هر کس تخم مرغی را انتخاب خواهد کرد و آنها تخم مرغ های خود را به هم میکوبند ، فردی که تخم مرغش بشکند بازنده و دیگری پیروز این میدان بوده و صاحب تخم مرغ های فرد مقابل خواهد شد ؛ نکته بعدی این است که نظافت و تمیز کردن منزل با جاروی دستی نیز از دیگر آداب سنتی این روز محسوب شده و مردمانشان بر این باورند که جارو کردن خانه با جارو دستی موجب دفع و دوری شیاطین از خانه شان می شوند و معتقدند اگر خانه خود را جارو کنند و سپس آن جارو را دور اندازند در واقع برای تمام سال شیطان را از منزل خود دور کرده اند و ضمنا از باورهای جالب و غیر معمول این روز در میان مردم صربستان نیز این می باشد که معتقدند اگر در چنین روزی کسی سر خود را بشوید برای تمام سال دچار سردرد نخواهد شد و اینکه در بعضی از روستا ها و شهرهای کوچک نیز دختران از حیاط کلیساها گل می چینند و اعتقاد دارند که با قرار دادن آن در زیر بالشت خود تا قبل از عید پاک که یکشنبه بعد از جمعه بزرگ بوده قطعا همسر آینده خود را در خواب خواهند دید و از دیگر آداب جمعه سیاه در بین عموم مردم صربی دعا کردن به درگاه خداوند و طلب آرزو های بزرگ خود بوده و بر این باورند که اگر در این روز چیزی از خداوند طلب کنند ، آرزوی آنها حتما برآورده خواهد شد و در آخر بدانید که جمعه بزرگ تاریخ مشخصی در تقویم سالانه ندارد و معمولا در ماه مارس و یا آوریل می باشد و این روز ، آخرین جمعه قبل از عید پاک است.
فرهنگ غذایی در صربستان
جالب است شما گردشگران و توریست های عزیز بدانید که غذای کشور صربستان ، ترکیبی از غذاهای ناحیه بالکان و اروپای شرقی است و با طعم و تنوع منحصر به فردی که دارد ، قطعا تجربه بی نظیری برای هر مسافری محسوب می شود و اینکه غذاهای منطقه بالکان دارای طعم و مزه خاصی بوده و در اغلب آن ها ” گوشت و پنیر ” پایه اساسی ترکیبات غذایی شان می باشد و همچنین کشور صربستان تحت تاثیر منطقه بالکان و همسایه های همجوارش از این ترکیبات در دستورات غذایی خود بسیار استفاده می کنند و می توان گفت که کباب ها و همبرگر های این منطقه بسیار معروف و پرطرفدار است و ضمنا غذاهای محلی این سرزمین با تاثیرات فرهنگی که در خود جای داده است طعم و بوی خاص و هیجان انگیزی دارد و هر فردی را وسوسه خواهد کرد و خوردن غذای این منطقه تجربه متفاوت و بی نظیری را برای هر گردشگری ایجاد می کند و در ادامه قابل توجه شما علاقه مندان به غذا اینکه غذای صربستان همان غذای سنتی کشورهای بالکان است و ویژگی های مشترکی با آن ها دارد ، به ویژه با غذای یوگوسلاوی سابق که بسیار هم خوشمزه و متفاوت است .
غذای صربی ها ترکیبی است از غذاهای مدیترانه ای ، اروپای مرکزی ، ترکیه عثمانی و تحت تاثیر آشپزخانه اسلاویک باستانی که سعی کنید همه آنها را در سفر به صربستان تجربه کنید و ضمنا توجه داشته باشید که صربستان با قرار گرفتن در تقاطع های شرق و غرب ، عناصری را از سبک های آشپزی خاورمیانه و اروپا گرد خود جمع کرده است تا با ایجاد تعادل بین گوشت ها ، سبزیجات ، پنیرها ، شیرینی ها و دسرها آشپزخانه دوست داشتنی خودش را از نو بسازد ؛ جالب است بدانید که آشپزخانه های صربی علاوه بر غذاهای مشترکی که با آشپزخانه کشورهای بالکان دارد ، شباهت های چشمگیری نیز با غذاهای آلمان شمالی و کشورهای خاورمیانه مثل ایران و پاکستان نیز دارد و طعم اصلی غذاها در صربستان ملایم ، تازه و طبیعی می باشد ؛ در این کشور از ادویه جات بسیار کم استفاده می شود اما مواد تشکیل دهنده غذا تازه و مرغوب و ارگانیک بوده و نکته مهم این است که در صربستان خوردن غذاهای فصلی اهمیت ویژه ای دارد و بسیاری از غذاها وابسته به زمان های خاصی از سال هستند و اغلب مردم صربی ، سه بار در روز غذا می خورند که بزرگ ترین و مهمترین وعده آنها ناهار است که با این حال ، در گذشته تنها ناهار و شام جزو وعده های اصلی بشمار می رفته و صبحانه در نیمه دوم سده 19 هم به این کشور معرفی شد و درست کردن غذا نقش مهمی در سنت های خانوادگی مردم صربستان ایفا می کند.
بهداشت در صربستان
در کشور صربستان زنان باردار، نوزادان، کودکان تا 15 سال و همچنین دانش آموزان تا 26 سال مراقبت های بهداشتی کامل را دریافت می کنند. علاوه بر آن کلیه شهروندان از حق درمان بیماری های عفونی و بیماری های روانی برخوردار هستند. هنوز هم، حدود یک پنجم مردم این کشور خارج از سیستم مراقبت های بهداشتی می باشند.
اگر شما قصد مهاجرت یا سفر به صربستان را دارید، می توانید با مطالعه این مقاله اطلاعاتی از آداب و رسوم بدست آورید. اوقات خوشی را بریتان آرزومندیم.
معرفی کامل لباس محلی بختیاری های مهربان
