معرفی کتاب عدالت چه باید کرد؟ اثر مایکل سندل

درباره کتاب عدالت چه باید کرد؟

موضوع عدالت یک موضوع جذاب است و کمتر کسی به آن فکر نمی کند. هر فردی دوست دارد در جامعه ای باشد که عدالت در آن رعایت شود. اما مشکل اساسی زمانی است که متوجه می شویم تعریف ها از عدالت بسیار متفاوت هستند و معیارهای مختلفی برای عدالت در نظر گرفته می شود. در طول تاریخ موضوع عدالت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و جوامع مختلف بر اساس معیارهای متفاوت در تلاش بوده اند که جامعه ای عادلانه برپا کنند. در این کتاب نیز با دیدگاه های فیلسوفان مختلف در زمینه عدالت روبه رو می شویم. دیدگاه هایی که هر کدام در نگاه اول جذاب به نظر می رسند و خواننده با خود فکر می کند پس چرا برپایی عدالت تا این حد سخت است؟همان طور که اشاره کردیم در طول کتاب فلسفه فیلسوفان مطرح در مورد عدالت بیان می شود و مثال های متعددی نیز مورد بحث قرار می گیرد. اما به اعتقاد من قسمتی که از جذابیت کتاب کم می کند این است که نویسنده روی جامعه امریکا تمرکز بیشتری دارد و مثال های جهانی و فراگیر کمی استفاده کرده است. البته این نمی تواند ضعف کتاب تلقی شود، چراکه عدالت در هر جامعه ای براساس معیارهای آن جامعه در نظر گرفته می شود و طبیعتا هر کشوری به نحوی سعی دارد که عدالت را برقرار کند.از میان همه مباحث کتاب، ممکن است فلسفه کانت – که سخت ترین فلسفه مورد بحث در کتاب نیز می باشد – توجه مخاطب را بیشتر جلب کند. یک فلسفه قوی که رعایت آن هم بسیار سخت است. اما بدون شک هر فردی که با این فلسفه آشنایی داشته باشد تحت تاثیر آن قرار می گیرد و با یادگیری آن به مفهوم عدالت تسلط بیشتری خواهد یافت. فلسفه ای که اخلاق را بسیار مورد توجه قرار می دهد.به طور کلی اگر به فلسفه و موضوع عدالت علاقه دارید و یا اگر به خاطر نبود عدالت شاکی هستید، مطالعه کتاب عدالت چه باید کرد؟ پیشنهاد می شود. کتابی که قطعا دیدگاه وسیعی درمورد موضوع عدالت به ما می دهد و در نهایت یک انسان عادل تر از ما می سازد.

خلاصه کتاب عدالت چه باید کرد؟

سندل در این کتاب تحسین شده، آموزه هایی کمیاب را در رابطه با تفکر درباره ی مسائل و چالش های پیچیده ی پیش روی ما در جوامع امروزی به مخاطبین ارائه می کند. کتاب عدالت، نام خود را به عنوان راهنمایی روشن و جذاب برای آن دسته از افرادی مطرح کرده که به دنبال یک گفتمان اجتماعی مستحکم تر و عاقلانه تر هستند. تبعیض مثبت، اتانازی، سقط جنین، خدمات عمومی، محدوده های اخلاقی بازارها؛ سندل در این اثر، ارتباطی میان سوالات اساسی فلسفه ی سیاسی و چالشی ترین مسائل روز برقرار می کند و نشان می دهد چگونه داشتن درکی قابل اطمینان تر از فلسفه می تواند به ما در فهم سیاست، اخلاقیات و حتی اعتقادات خودمان کمک کند.

درباره نویسنده کتاب عدالت چه باید کرد؟

مایکل سندل، زاده ی ۵ مارس ۱۹۵۳، فیلسوف سیاسی و نویسنده ای آمریکایی است. سندل استاد دانشگاه هاروارد است. او بیش از همه به خاطر کلاس «عدالت» خود در دانشگاه هاروارد، و نقدهایش بر نظریه ی عدالت از «جان راولز» در مورد لیبرالیسم و حدود عدالت مشهور است. سندل عضو دائمی آکادمی هنرها و علوم آمریکا نیز هست. او در سال ۱۹۸۵ جایزه ی تدریس هاروارد-رادکلیف را برد و در سال ۱۹۹۹ استاد تمام دانشگاه هاروارد شد. انجمن علوم سیاسی آمریکا در سال ۲۰۰۸ از سندل به خاطر نبوغش در تدریس، تقدیر کرد.

قسمتی از کتاب عدالت چه باید کرد؟

ارسطو به ما می آموزد که عدالت به معنای این است که هر فردی آن چه را شایسته است به دست آورد. و برای تعیین این که چه کسی سزاوار چه چیزی است، باید معلوم کنیم که کدام فضیلت ها سزاوار افتخار و پاداش اند. ارسطو می گوید که بدون اندیشیدن درباره مطلوب ترین شیوه زندگی نمی توانیم بفهمیم که چه قانونی عادلانه است. به نظر او، قانون نمی تواند در برابر مسائل مربوط به شیوه درست زندگی بی طرف باشد. (کتاب عدالت چه باید کرد؟ – صفحه ۱۷)

پرسش از عادلانه بودن جامعه به معنای طرح این پرسش است که جامعه چیزهایی را که ارزشمند می دانیم – درآمد و ثروت، تکالیف و حقوق، اختیارات و مسئولیت ها، مناصب و افتخارات – چه گونه توزیع می کند. جامعه عادل این کالاها را به درستی توزیع می کند و به هر فردی چیزی را می دهد که شایستگی اش را دارد. پرسش های دشوار وقتی آغاز می شود که می پرسیم لیاقت و شایستگی مردم چیست و چرا. (کتاب عدالت چه باید کرد؟ – صفحه ۲۹)

زندگی در جوامع مردم سالار سرشار از اختلاف نظر درباره درست و نادرست، عدالت و بی عدالتی است. برخی طرفدار حق سقط جنین اند و برخی دیگر این کار را قتل می دانند. برخی بر این باورند که عدالت حکم می کند از ثروتمندان به نفع مستمندان مالیات بگیریم، ولی برخی دیگر عقیده دارند که مالیات گرفتن از پولی که افراد با تلاش خود به دست می آورند درست نیست. (کتاب عدالت چه باید کرد؟ – صفحه ۴۰)

کانت فایده گرایی را نفی می کند. او می گوید فایده گرایی با مبتنی ساختن حقوق بر محاسبه این که چه چیزی بیشترین سعادت را موجب می شود آن را آسیب پذیر می کند. همچنین مشکل عمیق تری نیز هست: تلاش برای استخراج اصول اخلاقی از امیالی که داریم شیوه اشتباهی برای اندیشیدن دباره اخلاقیات است. فقط به علت این که چیزی به بسیاری از مردم لذت می بخشد نمی تواند آن را صحیح دانست. این واقعیت که اکثریت، هرقدر هم که بزرگ باشد، از قانون خاصی طرفداری می کنند، هرقدر هم که این طرفداری شدید باشد، آن قانون را عادلانه نمی کند. (کتاب عدالت چه باید کرد؟ – صفحه ۱۴۱)

کانت بر این باور است که آزادانه عمل کردن به معنای مستقل عمل کردن است. و مستقل عمل کردن به معنای عمل کردن بر اساس قانونی است که خود برای خویشتن وضع می کنیم، نه اوامر طبیعت یا عرف های اجتماعی. (کتاب عدالت چه باید کرد؟ – صفحه ۱۴۴)

بین درستکاری به خاطر دستکاری و درستکاری به خاطر کسب سود تفاوت هست. (کتاب عدالت چه باید کرد؟ – صفحه ۱۴۹)

اجازه دادن به همه برای شرکت در مسابقه کار خوبی است، ولی اگر دونده ها از نقاط شروع متفاوتی آغاز کنند به سختی می توان گفت که چنین مسابقه ای عادلانه است. رالز می گوید که به همین علت است که توزیع درآمد و ثروتی را که ناشی از بازار آزاد در شرایط برابری رسمی فرصت هاست نمی توان عادلانه دانست. آشکارترین بی عدالتی نظام مبتنی بر اختیارگرایی «این است که اجازه می دهد چنین عواملی، که از نظر اخلاقی تصادفی هستند، به ناروا بر سهم های توزیعی اثر بگذارد.» (کتاب عدالت چه باید کرد؟ – صفحه ۲۰۲)

فرض کنید فلوت توزیع می کنیم. چه کسی سزاوار بهترین فلوت است؟ پاسخ ارسطو این است که بهترین فلوت شایسته بهترین نوازنده فلوت است. (کتاب عدالت چه باید کرد؟ – صفحه ۲۴۵)

فرض کنید دو کودک در حال غرق شدن هستند و شما تنها برای نجات یکی از آن ها فرصت دارید. یکی از این دو فرزند شما و دیگری فرزند یک غریبه است. آیا اشتباه است که فرزند خود را نجات دهید؟ آیا بهتر نیست شیر یا خط کنید؟ اکثر مردم می گویند نجات فرزند خودتان هیچ ایرادی ندارد، و به نظرشان عجیب است که در چنین شرایطی، رعایت انصاف مستلزم شیر یا خط انداختن باشد. در ورای این واکنش این فکر قرار دارد که والدین در برابر رفاه فرزندانشان مسئولیت های خاصی دارند. برخی می گویند که این مسئولیت ناشی از ضایت است؛ با تصمیم به بچه دارشدن، والدین داوطلبانه با مراقبت ویژه از آنان موافقت می کنند. (کتاب عدالت چه باید کرد؟ – صفحه ۲۹۳)

شناسنامه کتاب عدالت چه باید کرد؟

• نویسنده: مایکل سندل
• ترجمه: افشین خاکباز
• انتشارات: نو
• تعداد صفحات: ۳۸۴
• نسخه صوتی:ندارد
• نسخه الکترونیکی: دارد
  معرفی کتاب اسطوره سیزیف اثر آلبر کامو