معرفی کتاب قهوه استانبول نیکو می‌سوزد اثر علی اکبر شیروانی

درباره علی اکبر شیروانی

علی اکبر شیروانی سال ۱۳۶۰ در اصفهان به دنیا آمده است. او علوم اجتماعی را تا کارشناسی خوانده و کارشناسی ارشدش را در رشته ی پژوهش هنر ادامه داده است. شیروانی در کنار روزنامه نگاری در صفحات ادبی رزونامه های شرق، همشهری و ایران، تدریس نویسندگی و داستان نویسی را هم در رادیو ایران و کتابخانه ها بر عهده داشته و در ۹ دوره ی آموزشی به کتابداران کتابخانه های سراسر کشور «شناخت رمان و آشنایی با سبک، ژانر، مکتب و نویسندگان کلاسیک» درس داده است. این نویسنده جزو برگزیدگان سیزدهمین جشنواره ی کتاب و رسانه در بخش معرفی کتاب هم هست.

درباره کتاب قهوه استانبول نیکو می سوزد: استانبول به روایت مسافران دوره قاجار

"قهوه استانبول نیکو می سوزد" به همت "علی اکبر شیروانی" دومین کتاب از مجموعه کتاب های "تماشای شهر" است که "استانبول به روایت مسافران دوره قاجار" را به تصویر می کشد. مجموعه ی "تماشای شهر" عنوان چندین جلد از کتاب های نوشته شده در سبک ادبیات سفرنامه است که شرح مسافران دوره ی قاجار به شهرهایی نظیر سن پترزبورگ، بمبئی، پاریس، لندن و این بار استانبول را در بردارد. آنچه "علی اکبر شیروانی" در کتاب "قهوه استانبول نیکو می سوزد" گردآوری کرده، مجموعه ای است از خاطرات دو پادشاه قاجار یعنی مظفرالدین شاه و ناصرالدین شاه، چند چهره ی صاحب منصب و شاهزادگانی از همین سلسله و همچنین سفرنامه هایی که سیاحان، تاجران و دیگر مسافران ایرانی از خود برجای گذاشته اند. به این ترتیب مطالعه ی این کتاب، دید نسبتا خوبی از استانبول در آن دوران، از دریچه ی نگاه ایرانیانی که فرصت دیدن این شهر معروف را داشته اند، می دهد. عمده ی تمرکز کتاب "قهوه استانبول نیکو می سوزد" بر مشاهدات مسافران متمرکز شده و اکثریت قریب به اتفاق آن ها یک تصویر دلپذیر و مطبوع از شهر استانبول ارائه کرده اند. در این اثر توصیفات چشمگیری از ابنیه و اماکن نظیر بازارها، کاخ ها، مساجد، مقبره ها، محلات، باغ ها و ... صورت گرفته و همچنین از چهره و ظاهر مردم استانبول، ادب و متانت آن ها، اعیاد، جشن ها و مراسم جالب آنان نیز سخن به میان آمده است. همانطور که انتظار می رود، ادبیات متونی که در کتاب "قهوه استانبول نیکو می سوزد" گردآوری شده، در زمره ی ادبیات سفرنامه ای قاجاری قرار می گیرد اما نوع نگارش متون به گونه ای است که خواننده ی امروزی را دچار دشواری در خواندن آن نخواهد کرد. تصور کردن مکان هایی که تابه حال آن ها را ندیده اید، جذاب و درعین حال بسیار دشوار است. اما گاهی خواندن و شنیدن تجربیات زیسته دیگران هم به اندازه حضور داشتن در یک زمان و مکان خاص به دل آدم می چسبد! حالا فکرش را بکنید که این روایت ها، با بخشی از تاریخ پیوند خورده باشند. خاطرات واقعی که شما را با خود همراه می کند و در دالانی از تاریخ پیش می برد. کتاب قهوه استانبول نیکو می سوزد روایتی شیوا، متفاوت و تقریباً طنزآمیز از سفر دو شاه قاجار، یعنی ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه و همچنین تعدادی از ایرانیان نامدار آن دوران به شهر استانبول است. این اثر، بخشی از سفرنامه های نوشته شده توسط این افراد را دربرمی گیرد که دید بسیار خوبی را از استانبول آن زمان و شرح وقایع و پیشرفت ها، اعیاد و جشن ها، ابنیه و اماکن، چهره و ظاهر مردم، شیوه زیست شهری شهروندان آن دوره و ... به شما می دهد. در دوران قاجار به سبب پیشرفت و سهولت در حمل ونقل و افزایش میزان سفر به سرزمین های دوردست، سفرنامه نویسی نیز رونق زیادی یافت. بیشترین و بهترین نمونه های سفرنامه ایرانی که تاکنون باقی مانده است، به این دوران برمی گردد و با خواندن هر یک از آن ها در مقابل یک تصویر روشن، دقیق و ظریف از گذشته قرار می گیرید. علی اکبر شیروانی با گردآوری این سفرنامه ها تلاش کرده است که به شیوه ای گیرا، بخشی از تجربه سفرهای خارجی مردم دوران قاجار را بیان کند. این کتاب دیدگاه بسیار جالبی را از اتفاقات و شرح وقایع آن دوران به شما می دهد که به فهم بهتر و بیشتر شرایط جهان در گذشته و مقایسه آن با ایران کمک می کند. با خواندن کتاب قهوه استانبول نیکو می سوزد می توانید به دوره ای از تاریخ سفر کنید و آنچه را که تابه حال ندیده اید، در ذهنتان به تصویر درآورید.

درباره مجموعه کتاب تماشای شهر

فراوانی سفرنامه در هیچ دوره ای از تاریخ ایران مطابق دوره قاجار نیست. در دوره قاجار به واسطه وجود قطار و اتومبیل مسافرت های مردم به بلاد دیگر رونق یافت. از سوی دیگر دوره قاجار با دوره اول استعمار غرب همزمان بود. در این دوران روایتگری مسافران شرق از غرب هم افزایش پیدا کرد. سفرهای قاجاری به شهرهای دور اولین تصور ما از شهرهای خارجی را به وجود آورد و این تصورات تا به امروز دستخوش چندان تغییری نشده اند. شنیدن نام پاریس، لندن، یا هند هنوز هم چیزهایی را به خاطرمان می آورد که در دوره قاجار به ذهن ایرانیان می آمد. به همین صورت و با همین روایت ها شهرهایمان را شناختیم و به مقایسه خودمان با دیگر نقاط جهان پرداختیم. علی اکبر شیروانی در مجموعه تماشای شهر، سفرنامه هایی منتسب به دوره قاجار را در پنج مجلد گردآوری کرده که هرکدام با ارجاع به سفرنامه های اصلی آن دوران و تحقیقات گسترده جمع آوری شده اند. به گفته شخص شیروانی مجموعه تماشای شهر نقطه ایست که علاقه او به متون کهن، سفرنامه، شهر، و سفر به هم برخورد می کنند. از دیگر آثار این مجموعه می توان به کتاب های «پاریس از دور نمایان شد»، «آسمان لندن زیاده می بارد»، «سن پترزبورگ موزیکانچی دارد»، «بمبئی رقص الوان است» اشاره کرد که هریک بسیار خواندنی و جذاب هستند.

در بخشی از کتاب قهوه استانبول نیکو می سوزد می خوانیم

پایتخت دولت علیّه عثمانی، قسطنطنیه است که اکنون به استانبول مشهور شده و حال آنکه استانبول محله ای است از قسطنطنیه . چون مسجد ایاصوفیه و مساجد دیگر و عمارات قدیمه در آنجا است، پایتخت موسوم استانبول شده ، اگرچه در آن محله هم شبها تا صبح چراغ گاز روشن است و مردم بدون مانعی آمد و رفت می کنند ولی نسبت به قلاته و بی اوغلو چندان آبادی و آزادی ندارد. مقصود اصلی من شرح حال و سرگذشت سفر خود نوشتن است، نه خبراً عما فی مصر و استانبول آن قدر سیاحان نوشته اند که مردم بی نیاز هستند. در زمستان کمتر شب و روزی است که در استانبول باران نبارد . هوایش به سردی هوای شیراز و اصفهان نیست . ساعت هفت و هشت که شبها از بی اوغلو به محلة استانبول برمی گشتم از سرما متأذّی نمی شدم . خیابان ها و کوچه های تمام محلات پست و بلند است . بعضی جاها در بی اوغلو چهل پنجاه پله ساخته اند . کوچه ها سنگ فرش است و از باران خیلی گِل نمی شود . گویند دور تمام پایتخت سی و شش فرسخ است . راست و دروغِ این خبر که ندانستم ولی هر محله ای از استانبول به اندازة شهری بزرگ است. کلیّتاً مردم آنجا مؤدب و با تربیت هستند و با غریبه ها نیز مهربانی دارند . نان و گوشت و برنج و روغن نهایت گرانی دارد اما فراوان است . غذایی از گوشت مرغ و شیر می پزند آن را مَهلبی می گویند . چند مرتبه خوردم خیلی تعریف دارد . خورشی دیگر از برنج و گوشت می سازند در دو کفة صدف گذاشته و چاشنی می زنند . دو سه دفعه صرف شد . باقلوایی خوب درست می کنند ولی روغن خوش بو در استانبول کم یافت می شود . بیشتر باقلواها بدبو است . شیرینی دیگر می سازند اسمش قطافه است کمال امتیاز دارد . پرتقالی از طرف یافه می آورند خیلی درشت و بی هسته و خوش طعم اما گران می فروشند. حمام های بسیار خوبِ پاکیزه دارد . در سه حمام چند مرتبه رفتم . به مراتب بهتر از حمام های مصر است . در بازارها و خیابان ها دلاکی خیلی با زینت است . قهوه خانه ای در بی اوغلو بود که خدمتکارهایش مرد بودند و با چراغ الکتریسیته روشن می شد . خیلی وسیع و با زینت بود. سازی است بزرگ که یک نفر به دوش می گیرد و دیگری از پشت چرخ آن را حرکت می دهد و در کوچه های شهر می گردانند و در قهوه خانه ها می برند صدای خوبی دارد آن را ارغنون می گویند . جز در استانبول دیگر در جایی ندیده بودم . شبی در قهوه خانه ای فنگراف دیدم صدایش خیلی بلند بود . نسبتی به آنهایی که در بعضی جاها دیده بودم نداشت . هنوز در استانبول تراموای کهربایی معمول نشده ، تراموای اسبی بسیار است و بعضی دو طبقه دارد.

فهرست مطالب کتاب

• مقدمه

1. مشربه از سنگ مرمر... عبدالحسین افشار
2. از قبیل این ها... میرزا حسن موسوی
3. پری پیکر پری سان منش... میرزا محمودخان
4. دلاک های اَمرد با طراوت... میرزا محمدحسین
5. از درخت عشقه به چنار... ناصرالدین شاه
6. ابنیۀ نفیسۀ قدیمه... عمادالسلطنه
7. کلاً سروستان و کاجستان... میرزا فتاح خان
8. نه به قدر مشهد... میرزا داوود
9. به اشارت بشارت... فرهاد میرزا
10. از وحشی گری بیرون... حاج سیاح
11. اسب های لنگ و کورِ زخمیِ منحنی... ابوطالب خان
12. با زورق بخاری سلطانی... مظفر الدین شاه

• منابع
• شرح کلمات
• مکان ها
• نام ها

شناسنامه کتاب قهوه استانبول نیکو می سوزد

• نویسنده: علی اکبر شیروانی
• زبان: فارسی
• ناشر چاپی: نشر اطراف
• تعداد صفحات: 216
• موضوع کتاب: سفرنامه
• نسخه الکترونیکی:دارد
• نسخه صوتی : ندارد

بنابراین اگر از خواندن سفرنامه لذت می برید و دوست دارید به جایی دورتر از سرزمین تان بروید، این کتاب شبیه به دو بال پرواز برای شماست! امیدوارم از محتوای معرفی کتاب نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که کتاب دوست هستند، میتوانید ارسال نمایید و برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش فرهنگ و هنر ساعدنیوز مراجعه نمایید. همچنین شما نیز بهترین کتابی که تا حال مطالعه کرده اید، برای ما معرفی نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.

معرفی کتاب بمبئی رقص الوان است اثر علی اکبر شیروانی