معرفی رمان آخرین وسوسه مسیح اثر نیکوس کازانتزاکیس

درباره کتاب آخرین وسوسه مسیح

کازانتزاکیس در آخرین وسوسه مسیح، عیسی مسیح را یک انسان عادی دانسته که هر لحظه ممکن است تسلیم شیطان شود. به همین دلیل کتاب مورد انتقاد مسیحیان و کلیسا قرار گرفت و یک کتاب ضد دینی تلقی شد و چاپ آن تا چندین سال ممنوع بود. آن ها نمی توانستند این نگاه نویسنده که یک نگاه انسانی و زمینی به حضرت عیسی است را قبول کنند و آن را کفر آمیز می دانستند.

آخرین وسوسه مسیح برای اولین بار در سال 1360 با ترجمه صالح حسینی و توسط انتشارات نیلوفر وارد بازار ایران شد. همچنین در سال 1988 مارتین اسکورسیزی با اقتباس از این کتاب فیلمی به همین نام ساخت. این فیلم نیز مانند کتاب واکنش های منفی زیادی گرفت و اکران آن در برخی کشورها ممنوع شد.

خلاصه داستان آخرین وسوسه مسیح

آخرین وسوسه مسیح در مورد زندگی حضرت عیسی، پیش از آشکار شدن رسالت او تا زمان به دار آویخته شدن او می باشد. کازانتزاکیس در این کتاب مسیح را یک پیامبر و یک شخصیت معصوم در نظر نگرفته است. بلکه او را به چشم یک انسان عادی نگاه کرده است. انسانی مبارز و آزاد که گاه دچار وسوسه می شود و برای رهایی از آن تلاش می کند. او در آزادی مردم و خود از بند اسارت می کوشد و با ترک خانواده و چشم پوشی از شادی های کوچک بر وسوسه ها پیروز می شود. او نمونه یک انسان متعال است که برای رسیدن به آرمان های خود از همه چیز عبور می کند.

در این کتاب وقتی عیسی به رسالت خود پی می برد دچار وحشت شده و سعی می کند خود را انسان بدی جلوه دهد. برای مثال برای به صلیب کشیدن آزادی خواهان صلیب می سازد و دائم دچار شک و تردید می شود. حتی مردم و حواریون نیز مطمئن نیستند که او مسیح موجود است و فکر می کنند شخصی است که مقدمات را برای ورود مسیح آماده می کند.

درباره نویسنده کتاب آخرین وسوسه مسیح

نیکوس کازانتزاکیس، زاده ی 18 فوریه ی 1883 و درگذشته ی 26 اکتبر 1957، نویسنده، شاعر، خبرنگار، مترجم و جهانگرد یونانی بود. کازانتزاکیس در شهر هراکلیون در جزیره ی کرت به دنیا آمد. این جزیره در آن زمان تحت تسلط حکومت عثمانی بود و نیکوس در فضای شورش و طغیان مردم کرت بر ضد عثمانیان رشد کرد. او مدتی را در مدرسه ی فرانسویان در جزیره ناکسوس که توسط راهبان کاتولیک اداره می شد، تحصیل کرد. کازانتزاکیس پس از تمام شدن دوره ی دبیرستان، در سال 1902 در رشته ی حقوق دانشگاه آتن ثبت نام کرد و در سال 1906 میلادی مدرک دکترای خود را گرفت. او در سال 1907 به پاریس رفت و شاگرد هانری برگسون، فیلسوف نامدار فرانسوی، شد.کازانتزاکیس در جنگ بالکان به ارتش یونان پیوست و پس از جنگ، شغل مدیریت کل را در وزارت امور اجتماعی پذیرفت و مدتی نیز نماینده ی یونسکو در پاریس بود. او در سال 1947 یونان را به مقصد آنتیب ترک کرد تا به فعالیت های ادبی خود ادامه دهد.کازانتزاکیس با نگارش کتاب های «مسیح بازمصلوب» یا «رنج های یونانی»، کلیسای کاتولیک و ارتدکس ها را به انتقاد گرفت. در سال 1954، کتاب «مسیح بازمصلوب» در فهرست کتاب های ممنوعه قرار گرفت؛ اتفاقی که باعث شهرت او در جهان شد. کازانتزاکیس در 28 ژوئن 1956 در وین، جایزه ی بین المللی صلح را دریافت کرد و پس از یک مسافرت کوتاه به چین، در اثر بیماری سرطان خون به بیمارستان فرایبورگ منتقل شد و در همان جا درگذشت.

قسمتی از کتاب آخرین وسوسه مسیح

هراسی به دل راه ندهید، ایمان داشته باشید. قانون خدا چنان است که باید کارد به استخوان برسد، والّا معجزه ای روی نخواهد داد. به خاخام پیرتان گوش دهید. بچه ها من. دارم حقیقت را به شما می گویم. انسان نمی تواند به پرواز درآید مگر آنکه ابتدا به لبه پرتگاه برسد! (کتاب آخرین وسوسه مسیح – صفحه ۱۵)

کسی که باکی از مرگ نداشته باشد، جاودانی می شود. (کتاب آخرین وسوسه مسیح – صفحه ۴۷)

ماهی فریاد می زند: ای خدا مرا کور نکن. نگذار وارد تور شوم. ماهیگیر داد می زند: خدایا ماهی را کور کن. وادارش کن وارد تور شود. خدا به کدامش گوش کند؟ گاهی حرف ماهی را گوش می کند و گاهی حرف ماهیگیر را. و این جوریست که دنیا می چرخد. (کتاب آخرین وسوسه مسیح – صفحه ۷۳)

در گوشه درو افتاده ای در ناصره، مریم زن یوسف، در کلبه محقرش نشسته بود. چراغ روشن بود. در هم باز بود. با شتاب، پشمی را که ریسیده بود، دور دوک پیچید. تصمیم گرفته بود که برای جستجوی پسرش ده را زیر پا بگذارد. پشم می رشت، اما حواسش بکار خود نبود. ذهنش، بیکس و بی امید، از روی کشت زارها می گذشت، مجدل و کفرناحوم را بازدید می کرد، دورادور ساحل دریاچه جنسارت را جستجو می نمود. او دوباره گریخته بود. (کتاب آخرین وسوسه مسیح – صفحه ۱۲۵)

پسر مریم به دیوار تکیه داد و چشمانش را فروبست. ذهنش مانند زهر تلخ بود. خاخام که بار دیگر سر میان دو زانو فرو برده بود، غرق تفکر درباره جهنم، دیو و قلب انسان بود. نه، جهنم با دیوهایش در قعر زمین نبود. جهنم در سینه انسان بود، در سینه ی باتقوی ترین و عادل ترین آدم ها. خدا یک گرداب مرموز بود، انسان هم. و خاخام پیر جرات نمی کرد دریچه ی قلبش را بگشاید تا ببیند در اندرون آن چه نهفته است. (کتاب آخرین وسوسه مسیح – صفحه ۱۳۹)

مرگ دری نیست که بسته می شود، مرگ دری است که گشوده می گردد. گشوده می گردد و آدم وارد می شود. (کتاب آخرین وسوسه مسیح – صفحه ۱۴۶)

کدامین وقت پیغمبری برای نجات مردم قیام کرد و مردم سنگبارانش نکردند؟ (کتاب آخرین وسوسه مسیح – صفحه ۲۸۴)

خوشا به حال کسانی که به خدا ایمان می آورند بی آنکه درخواست معجزه کنند. (کتاب آخرین وسوسه مسیح – صفحه ۳۰۷)

اگر روح درون ما دگرگون نشود، دنیای بیرونمان هیچگاه دگرگون نخواهد شد. دشمن در درون است. نجات از درون آغاز می شود. (کتاب آخرین وسوسه مسیح – صفحه ۳۲۹)

عیسی و خاخام گفتگوئی نکردند. ایشان وقوف کامل داشتند که کلمات هیچگاه نمی توانند راز دل را بیرون بریزند و سبکبارش کنند. تنها سکوت از عهده این کار برمی آمد، و ایشان سکوت اختیار کردند. ساعت ها از پی هم گذشتند. متی قلم در دست بخواب رفت. زبدی، پس از پرچانگی زیاد، برگشت و کنار زن پیرش دراز کشید. نیمه شب بود. خاخام هم از سکوت لبالب شد و بپا خاست. زمزمه کنان گفت: عیسی، امشب به اندازه کافی حرف زدیم. فردا صحبت خود را از سر می گیریم. (کتاب آخرین وسوسه مسیح – صفحه ۳۴۰)

پادشاه منسی تبه کار، فرمان پدرش حزقیای خداترس را فراموش کرد. شیطان در او حلول کرد و اختیارش را به دست گرفت. منسی دیگر تحمل شنیدن کلام اشعاء نبی، صدای خدا، را نداشت. بنابراین قاتلینی را به سراسر یهودیه فرستاد که او را یافته و گردنش را بزنند تا دیگر نتواند سخن بگوید. اما اشعاء در بیت الحم می بود. درون سرو عظیمی پنهان شده، عبادت می کرد و روزه می داشت، تا خداوند بر اسرائیل رحمت آورده و آن را نجات بخشد. روزی یک سامری، که پیرو شریعت نبود، از کنار درخت می گذشته که تصادفا دست نبی در حال عبادت بیرون می آید. آن سامری دست را می بیند و شتابان به سوی پادشاه می رود و گزارش می دهد. اشعاء نبی دستگیر می شود و به سوی پادشاه روانه می گردد. پادشاه لعنتی دستور می دهد تا اره ای بیاورند و او را دو نیم کنند. او را می خوابانند. دو نفر دسته های اره را می گیرند و شروع به اره کردن می نمایند. پادشاه فریاد می زند: «نبوت خویش را انکار کن تا از تو درگذرم.» اما اشعاء پیشاپیش وارد بهشت شده و دیگر صداهای این زمین را نمی شنید. پادشاه دوباره فریاد برمی آورد: «خدا را انکار کن تا مملوک های خود را وادار کنم روی پاهایت بیفتند و ترا ستایش کنند.» نبی آنگاه به او جواب می دهد: «تو قدرتی جز کشتن جسم من نداری. تو نمی توانی روحم را دست بزنی یا صدایم را خاموش سازی. روح و صدایم فناناپذیرند. روحم به سوی خدا پرواز می کند و صدایم جاودانه در روی زمین می ماند و موعظه می کند.» (کتاب آخرین وسوسه مسیح – صفحه ۳۷۶)

ناگهان در میان غلغله، عیسی متوجه شد که پطرس چاقوی خود را از غلاف بیرون می آورد تا گوش یکی از خدّام را ببرد. به او فرمان داد: چاقویت را غلاف کن. اگر جواب چاقو را با چاقو بدهیم، پس کی دنیا از شر چاقو زدن خلاص خواهد شد؟ (کتاب آخرین وسوسه مسیح – صفحه ۴۰۸)

ویران گشتن دنیا در اثر حقیقت بهتر از نجات یافتن آن توسط دروغ است. چرا که در بطن چنان رستاخیزی شیطان، آن کرم بزرگ، نهفته است. (کتاب آخرین وسوسه مسیح – صفحه ۴۵۲)

پیغمبر کسی است که وقتی همه نومید می شوند، او امیدوار است، و هر زمان که همه امیدوارند، او نومید است. حتما می خواهی دلیلش را بدانی. خوب برای اینکه او معنای این «راز عظیم» را که «چرخ زمانه می چرخد» خوب دریافته است. (کتاب آخرین وسوسه مسیح – صفحه ۴۶۲)

شناسنامه کتاب آخرین وسوسه مسیح

نویسنده: نیکوس کازانتزاکیس

ترجمه: صالح حسینی

انتشارات: نیلوفر

تعداد صفحات: ۴۷۰

معرفی رمان وانهاده اثر سیمون دوبوار