معرفی رمان گاندی چه می‌گوید اثر نورمن فینکلشتاین

پنجشنبه، 18 شهریور 1400 زمان مطالعه 4 دقیقه

گاندی چه می‌گوید اثر نورمن فینکلشتاین، نویسنده آمریکایی است که فلسفه ماهاتما گاندی را پیرامون خشونت‌پرهیزی، مقاومت و شجاعت بررسی می‌کند.

درباره کتاب گاندی چه می گوید

گاندی چه می گوید» اثر نورمن فینکلشتاین دانش آمخته دکتری علوم سیاسی از دانشگاه پرینستون را با ترجمه محمد واعظی نژاد منتشر کرد.فینکلشتاین در این کتاب به بررسی آرای سیاسی مهاتما گاندی، رهبر بزرگ هند، و مشخصاً آموزه پرهیز از خشونت او می پردازد.

خلاصه کتاب گاندی چه می گوید

اغلب مردم گاندی را زاهدی آرام و بی آزار می دانند که با بنیان گذاری نظریه خشونت پرهیزی، مردم هند را متحد ساخت و بریتانیایی ها را متقاعد کرد که تداوم استعمار دیگر به سودشان نیست. اما این تصور از گاندی حقیقی دور است. آرای خود او نیز تناقضاتی دارد که با بررسی مجموعه آثار او می توان نمونه هایی از آن ها را یافت. با این همه، وی در باب مقاومت بی خشونت آرای مهمی دارد که حتی برای سرسخت ترین سکولارها هم بسیار سودمند است. باید گفت که به رغم تمام تناقض گویی های گاندی، همچنان می توان نظریات او را با ذهنی خردباور آموخت. کتاب حاضر می کوشد اندیشه های گاندی را در چارچوب یک نظام فکری تبیین کند و نقش کلیدی مفهوم «شجاعت» را در درک جهان بینی او شرح دهد و...

درباره نویسنده کتاب گاندی چه می گوید

نورمن گری فینکلستِین (Norman Gary Finkelstein) زاده ۸ دسامبر ۱۹۵۳، یکی از تاریخ نگاران، نویسندگان و پژوهشگران سیاسی یهودی آمریکایی است. پژوهش های او عمدتاً دربارهٔ منازعه فلسطین و اسرائیل و مسائل سیاسی مربوط به هولوکاست است. او دکترایش را در رشتهٔ علوم سیاسی از دانشگاه پرینستون دریافت کرده است. او در سابقه خود عضویت در هیئت علمی کالج بروکلین، دانشگاه راتگرز، کالج هانتر، دانشگاه نیویورک، و دانشگاه دوپال را دارد. او از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۷ سمت استادیاری دانشگاه دوپال را داشت.

نورمن فینکلشتاین

قسمتی از کتاب گاندی چه می گوید

از نظر گاندی، پست ترینِ آدم ها که لیاقت زندگی نداشتند آن ها بودند که نه به قصد ایستادگی، بلکه برای فرار از متجاوز به مبارزه ی بی خشونت روی می آوردند و آن را بهانه ای می کردند برای توجیه بزدلی خود. (کتاب گاندی چه می گوید – صفحه ۸)

بزرگ ترین مظهر خشونت پرهیزی در جهان، بعدها، وقتی آشوب های فرقه ای در هند بالا گرفت، حتی «فراخواندن ارتش و تیرباران چندنفر» را برای ختم غائله مجاز دانست. در جنگ جهانی دوم هم به همکاری نظامی هند با متفقین رضایت داد، به این شرط که بریتانیایی ها بپذیرند هند مستقل شود و بعد از استقلال نیز سربازان هندی برای جلوگیری از جدایی کشمیر به آن جا اعزام شوند. (کتاب گاندی چه می گوید – صفحه ۱۵)

گاندی معتقد بود پیروزی ای که با خشونت به دست بیاید گذراست. می گفت: «کسی که تسلیم زور و تهدید می شود کینه به دل می گیرد و در کمین فرصتی مناسب می نشیند تا به راه سابق برگردد و هرگاه توانست تلافی کند.» (کتاب گاندی چه می گوید – صفحه ۳۰)

جوهر آیین گاندی نیروی دگرگون کننده ی ایثار خالصانه بود. گاندی باور داشت که رنج قربانی «کرامت انسانی» او را به همه نشان می دهد و «وجدان رخوت زده» شان را «به زندگی بازمی گرداند»، «وجدان خواب رفته»شان را «بیدار می کند»، «به وجدان های مرده جان می بخشد»، «مردم را به فکر و عمل وا می دارد»، «نوای همدلی» ساز می کند، «ما را از بی عملی و کاهلی بیرون می کشد» و «با عشق و حقیقتی که در رنج قربانی متبلور است، نیکی نهفته در سرشت آدمی را احیا می کند». (کتاب گاندی چه می گوید – صفحه ۵۴)

اگر گاندی می گفت تا سرحد مرگ روزه می گیرد، میلیون ها مسلمان و هندوی گمنام از نسل کشی داخلی دست می کشیدند. اما آنچه مهارشان می کرد نه دلبستگی به گاندی بود، نه پی بردن به نادرست بودن نفرت قومی، نه بیدار شدن مهر خفته به «دیگری»، چنان که گویی هندوها و مسلمانان ناگفته به ریشه ی مشترک انسانی خود پی برده باشند. نه، هیچ کدام از این ها نبود. اگر هندی ها چند صباحی از قتل عام یکدیگر دست می کشیدند از این رو بود که هر دو طرف می فهمیدند هرچه بکنند و هرچه بگویند، دست آخر مهاتما نماد تمام چیزهای خوبی است که دارند، می فهمیدند او همان کسی است که زندگی اش را وقف خدمت خلق کرده و حق حکمرانی به گردنشان دارد. این قبایی بود که گاندی فقط و فقط به قامت خودش دوخته بود. فقط و فقط روزه ی او بود که می توانست برادرکشی و نفرت جنون آمیز را خاموش کند. (کتاب گاندی چه می گوید – صفحه ۶۰)

گاندی به کرات استفاده از زور برای استقلال را رد کرده بود: «باور مسلم من این است که اگر هند تا آخر خط در مسیر مسالمت بماند، حتی در دل بیرحم ترین افسران بریتانیایی هم چیزی تغییر خواهد کرد.»؛ «قصد من از ریاضت متحول کردن انگلیسی هاست، نه نابودکردنشان.» اما حقیقت این است که گاندی دنبال استحاله ی معنوی استعمارگران بریتانیایی نبود. می خواست به زور، اما بی خشونت، آنان را به تسلیم وا دارد. (کتاب گاندی چه می گوید – صفحه ۸۲)