مفهوم هیت ست شده در فرش چیست؟

هیت ست چیست؟

در صنعت فرش ماشینی اصطلاح هیت ست یا هیت ست شده مربوط به نخ های به کار رفته در بافت فرش ماشینی می باشد. هیت ست یا تثبیت حرارتی به عملیاتی گفته می شود که الیاف فرش پس از ریسیده شدن در معرض دمای بالا قرار می گیرند (بخار) و پس از آن بلافاصله سرد می شوند. این عملیات باعث می شود کیفیت نخ هیت ست شده بسیار بالا برود. منظور از اصطلاحاتی مانند فرش هیت ست شده همان فرشی است که با نخ هیت ست شده بافته شده است.

عملیات هیت ست در بافت فرش ماشینی

برای بافت یک فرش ماشینی در درجه اول به نخ یا الیاف نیازمندیم . که الیاف به صورت خام وارد دستگاهی می شوند . در این دستگاه با توجه به عملیاتی که روی نخ ها انجام می شود از میزان مقاومت نخ ها کم می شود و اگر این نخ ها با همین مقاومت وارد دستگاه بافندگی شوند، علاوه بر اینکه امکان پاره شده آن ها زیاد می شود ، پرزدهی ان ها نیز بالا می رود .

برای جلوگیری از این اتفاقات ، روی نخ ها عملیاتی به نام هیت ست انجام می شود .در عملیات هیت ستینگ در بافت فرش ماشینی عیوب بسیاری از نخ ها رفع و با استفاده از نخ بدون عیب ، فرش با کیفیت بالا تولید می شود .که با افزایش راندمان در مرحله هیت ستینگ ، سرعت بافت فرش نیز در حال افزایش می باشد .

از پیشرفته ترین دستگاه ها در بافت فرش ماشینی ، ماشین آلات هیت ست می باشند که با استفاده از بخار آب و بدون اینکه به نخ آسیبی برسانند کار خود را به بهترین شکل ممکن انجام می دهند .در واقع عملیات هیت ست عملیاتی ضروری است که باعث ایجاد مقاومت و همچنین کاهش پرز دهی فرش می شود و علاوه بر این ها قابلیت جذب رنگ را افزایش می دهد و باعث یکنواختی و نرمی آن ها نیز می شود.

الیاف اکریلیک برای اولین بار به گونه ای کاملا آزمایشی و بعد ها به طور رسمی به صورت انبوه تولید شد . و از آن زمان به بعد توانست به جایگاه ویژه ای در صنعت نساجی دست پیدا کند . این در حالی است که امروزه بیشتر فرش ها از جنس آکریلیک هیت ست شده می باشند و از کیفیت بسیار بالایی برخوردار هستند.

بطور کلی ماشین آلات هیت ست با استفاده از بخار آب بعنوان واسطه حرارتی عمل هیت ست کردن را بدون آسیب رساندن به الیاف نخ انجام می دهند.

در ماشین هیت ست به طور متوسط 24 تا 48 سر نخ در قفسه (کریل) به ماشین تغذیه می شود. اصولا فرآیند بخاردهی نخ های اکریلیک یک فرآیند ضروری جهت بافت فرش ماشینی با کیفیت بالا می باشد. بخاردهی باعث تغییر در بهبود نخ می شود به طوری که مزایای نخ هیت ست شده تمام هزینه های این فرآیند را توجیه می کند.

در کنار کریل تغذیه یک کریل رزرو هم وجود دارد تا در هنگام اتمام بوبین اول فرآیند تولید دچار توقف نگردد. نخ ها پس از عبور از واحد Pre Feeding وارد سیستمی می شوند که به کلاف کن معروف است. در این بخش نخ ها به صورت حلقه هایی ممتد بر روی یکدیگر و بر روی یک تسمه نقاله پهن می شوند. در مدل های جدید ماشین آلات هیت ست جهت افزایش تولید پهنای تسمه نقاله هدایت کننده نخ ها افزایش یافته است.

معمولا تولید ماشین هیت ست بین 2 تا 12 تن در روز بسته به نوع نخ، کیفیت نخ، نمره نخ متغیر است. سپس نخ ها از روی تسمه نقاله وارد ناحیه بخاردهی می شوند (presteaming).

نخ ها پس از خروج از هدهای بخار، وارد خشک کن و بعد نیز خنک کننده می شوند. از آنجایی که الیاف اکریلیک قابلیت جذب رطوبت دارد، وجود این مرحله ضروری است. سپس سرنخها وارد بخش کنترل الکترونیکی می شوند و از آنجا به واحد پیچش هدایت می شوند.

نکته مهم اینکه در خطوط هیت ستی که قابلیت هیت ست نمودن انواع نخ های پلی استر- پلی پروپیلن- پلی آمید- اکریلیک- پشم و مخلوط را برای نخ های ریسیده شده و BCF دارند، در ماشن TVP3 طول تونل بخار و زمان بخاردهی بیشتر است و عمل هیت ست در یک تونل بسته انجام می گیرد و دمای بخار آب تا 140 درجه می تواند بالا رود در حالی که در ماشین LV و عدم نیاز نخ اکریلیک به دمایی بالاتر از 100 درجه جهت پفکی شدن، بخار در محیط اتمسفر یک و بدون فشار اعمال می شود. نکته دیگر این است که در ماشن TVP3 می توان از خط نخ فریزه هم به دست آورد. بدین شکل که قبل از ورود نخ به بخاردهی می توان نخ را از یک واحد freezing و خنک کننده عبور داده و سپس نخ را هیت ست نمود.

ویژگی های نخ هیت ست شده

امروزه با پیشرفت دستگاه های بافندگی نخ هیت ست جایگاه ویژه ای بین تولید کنندگان فرش پیدا کرده است. اصولا فرایند هیت ست و بخار دهی به منظور افزایش کیفیت نخ و نهایتا فرش ماشینی می باشد. به تجربه ثابت شده است که استفاده از نخ هیت ست در یک واحد فرش بافی بین 7 تا 10 درصد افزایش راندمان تولید داشته که این رقم بسیار بالایی در یک دوره مالی شرکت خواهد کرد.

همان طور که ذکر شد این افزایش راندمان به علت رفع بسیاری از عیوب نخ در مرحله هیت ستینگ است و این یکی از دلایل استقبال تولید کنندگان فرش از نخ هیت ست است. هیت ست تقریبا برای ماشین الات با تکنولوژی بالای بافندگی فرش یک الزام است. امروزه سرعت بافت در حال افزایش است و به ویژه در تراکم های بالای فرش نخ ها باید دارای مقاومت در برابر پاره گی زیادی داشته باشند تا پاره گی بیش از حد تولید را مختل نکند.

بطور کلی ماشین آلات هیت ست با استفاده از بخار اب به عنوان واسطه حرارتی عمل هیت ست بدون آسیب رساندن بهکلیه نخ های مصنوعی می باشد. انواع نخ های پلی استر – پلی پروپیلین – پلی آمید- آکریلیک- پشم و مخلوط را برای نخ های ریسیده شده و BCF قابلیت هیت ست نمودن دارند.

فرشی که از نخ هیت ست شده تولید می شود دارای جذابیت بیشتر، ماندگاری بیشتر و استفاده راحت تر برای مصرف کننده خواهد بود.

اصولا فرایند بخار دهی نخ های آکریلیک یک فرایند ضروری جهت بافت فرش ماشینی با کیفیت بالا می باشد در اینجا برخی از مزایای هیت ست شدن بیان می شود:

تاب نخ های هیت ست شده باز نمی شود و به اصطلاح نخ تثبیت تاب می شود.

ابعاد نخ ثابت می شود و حجم نخ افزایش پیدا می کند، افزایش حجم نخ باعث پوشش بهتر فرش و افزایش نرمی زیردست می شود.

پارگی نخ در هنگام بافت فرش کاهش می یابد و کیفیت فرش از این لحاظ بالا می رود.

خاصیت برگشت پذیری نخ افزایش پیدا می کند، به این معنی که هنگام پاخوردن فرش، نخ ها سریع تر به حالت اولیه خود برمی گردند و جلوه فرش به مرور زمان از بین نمی رود.

انتهای نخ خاب فرش هایی که با نخ هیت ست شده تولید می شوند کاملاً مشخص است که اصطلاحاً به آن دانه اناری شدن سطح فرش می گویند و در این حالت نقشه و طرح فرش با وضوح بیشتری در نظر بیننده جلوه می کند.

جذب گرد و خاک و پرزدهی نخ های هیت ست شده به شدت کاهش می یابد و همین امر سبب می شود حساسیت های پوستی یا مشکلاتی که ممکن است برای بیماران تنفسی به وجود بیاید کاهش یابد.

قابلیت جذب رنگ در نخ های هیت ست شده بالا می رود، به همین دلیل ثبات رنگ فرش بیشتر می شود و احتمال تغییر رنگ پس از هر بار شست وشو کاهش می یابد.

نکته ای که باید در این جا مورد توجه قرار گیرد این است که عملیات هیت ست نخ خاب فرش های خاب بریده از اهمیت بیشتری نسبت به سایر فرش ها برخوردار است.

چرا هیت ست؟

در صنعت فرش ماشینی معمولاً دو نوع نخ خاب فیلامنت پلی پروپیلن و اکریلیک هیت ست می شوند، که دلیل هر کدام متفاوت است.

با توجه به این که نخ پلی پروپیلن خاصیت بازگشت پذیری پایینی دارد و فرش هایی که با این نخ بافته می شوند به مرور زمان و پس از پاخوردن سفت و سخت می شوند؛ عملیات هیت ست روی این نخ ها به منظور ایجاد خاصیت بازگشت پذیری در الیاف انجام می شود.

اما نخ های اکریلیک خاصیت بازگشت پذیری بهتری نسبت به نخ های پلی پروپیلن دارند ولی در مقابل پرزدهی بیشتری دارند، لذا عملیات هیت ست روی این نخ ها به منظور حفظ و تثبیت تاب نخ و همچنین کاهش پرزدهی انجام می شود و اصولاً عملیات هیت ست برای نخ های اکریلیک یک عملیات ضروری است.

مزایای هیت ست شدن فرش

امروزه با پیشرفت دستگاه های بافندگی نخ هیت ست جایگاه ویژه ای بین تولید کنندگان فرش پیدا کرده است. اصولا فرایند هیت ست و بخار دهی به منظور افزایش کیفیت نخ و نهایتا فرش ماشینی می باشد. به تجربه ثابت شده است که استفاده از نخ هیت ست در یک واحد فرش بافی بین 7 تا 10 درصد افزایش راندمان تولید داشته که این رقم بسیار بالایی در یک دوره مالی شرکت خواهد کرد.

همان طور که ذکر شد این افزایش راندمان به علت رفع بسیاری از عیوب نخ در مرحله هیت ستینگ است و این یکی از دلایل استقبال تولید کنندگان فرش از نخ هیت ست است. هیت ست تقریبا برای ماشین الات با تکنولوژی بالای بافندگی فرش یک الزام است. امروزه سرعت بافت در حال افزایش است و به ویژه در تراکم های بالای فرش نخ ها باید دارای مقاومت در برابر پاره گی زیادی داشته باشند تا پاره گی بیش از حد تولید را مختل نکند.

بطور کلی ماشین آلات هیت ست با استفاده از بخار اب به عنوان واسطه حرارتی عمل هیت ست بدون آسیب رساندن بهکلیه نخ های مصنوعی می باشد. انواع نخ های پلی استر – پلی پروپیلین – پلی آمید- آکریلیک- پشم و مخلوط را برای نخ های ریسیده شده و BCF قابلیت هیت ست نمودن دارند.

فرشی که از نخ هیت ست شده تولید می شود دارای جذابیت بیشتر، ماندگاری بیشتر و استفاده راحت تر برای مصرف کننده خواهد بود.

اصولا فرایند بخار دهی نخ های آکریلیک یک فرایند ضروری جهت بافت فرش ماشینی با کیفیت بالا می باشد در اینجا برخی از مزایای هیت ست شدن بیان می شود:

• نخست اینکه در فرشهایی که با نخ هیت ست شده بافته میشوند به علت بهبود کیفیّت الیاف، پرزدهی فرش به شدت کاهش می یابد و این امر میتواند باعث کاهش ایجاد بروز حساسیتهای احتمالی گردد.
• دومین ویژگی نخهای هیت ست شده این است که سرنخ ها در فرش بافت شده با این نخها کاملا به صورت دانه دانه مشخص است و اصطلاحا دانه اناری است PIN PAINT .
• سومین ویژگی و مشخصه ی فرش بافته شده با نخ هیت ست این است که زیردست نرم تری دارد و اصطلاحا پاخور فرش نرم تر خواهد بود .
• چهارمین مشخصه و ویژگی نخ هیت ست شده این که این نخ حجیم یا به اصطلاح پفکی می گردد و در اصطلاح علمی بالک بیشتری پیدا می نماید. فرشهای بافته شده با نخ های هیت ست در شرایط یکسان بودن تراکم بافت و نمره نخ ، پوشش بهتری داشته و پرتر به نظر می رسد.
• فرایند هیت ست استحکام نخ را بالاتر میبرد و لذا پارگی نخ در فرایند بافت کاهش می یابد. که این امر میتواند باعث افزایش کیفیت و دوام محصول نهایی گردد.
• نخهای هیت ست شده مقاومت بیشتری در مقابل جذب گرد و خاک و آلودگی نسبت به نخهای معمولی از خود نشان میدهند. مسلما این امر در سلامت و بهداشت فرش تاثیر بسزایی خواهد داشت.
• در فرایند هیت ست شدن نخ، تاب نخ ثبات بالاتری پیدا می کند و لذا الیاف در ساختار نخ بیشتر درگیر میگردد. این امر با دوام و ماندگاری فرش رابطه مستقیم خواهد داشت.
• در فرشهایی که با نخ هیت ست شده بافته میشوند زیردست فرش یکنواخت و یک دست تر می شود و نقش و طرح فرش بیتشر خودنمایی میکند.
• در نخهای هیت ست قابلیت جذب رنگ افزایش یافته و به همین دلیل، احتمال کاهش رنگ پس از شستشو نیز به حداقل میرسد.
• نخهای هیت ست شده باعث میشوند که فرش پایداری بالاتری در مقابل حرارت از خود نشان دهد.
• فرش بافته شده با نخ هیت ست شده، پس از شستشو دچار کاهش رنگ نمی شود و یا اینکه کاهش رنگ آن پس از بارها شستشو بسیار حداقلی خواهد بود.
  همه چیز راجب تولید فرش های ماشینی